مجله وزین اینترنتی اسرار نامه که همانند شاهدان کویرمزینان در خدمت دیار سربداران و دارالمومنین سبزوار می باشد و در این راستا تا کنون در معرفی این سرزمین کهن و تاریخی گام های بسیار خوبی برداشته و بی هیچ چشمداشتی تنها به عشق خدمت به زادگاهشان می کوشند هرجا مطلبی پیرامون سبزوار بزرگ دیده  بی درنگ به انتشار آن همت گمارده است این بار در وبگردی خود به نقش جایگاه فرزند شایسته کویر مزینان و خطه ی عالم پرور سبزوار دکتر علی شریعتی مزینانی رسیده که در سایت رسمی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده و با مقدمه ای زیبا آن را باز نشر نموده است و ماهم ضمن خداقوت به این یاران سربداری و اسراری که بی شک خون حاج ملاهادی اسرار سبزواری ها در رگهایشان حیات یافته که این گونه با درایت سبزوار و سبزواری را به دنیا معرفی می نمایند بی هیچ کم و کاستی آن را تقدیم مخاطبان گرانمایه می نماییم.

مرکز اسناد انقلاب اسلامی از نقش و جایگاه دکتر شریعتی در جریان انقلاب 57 ایران می گوید

دکتر علی شریعتی مزینانی ، نویسنده برجسته و چهره سرشناس سیاسی و مذهبی معاصر ایران است که در ردیف نظریه پردازان انقلاب اسلامی ایران قرار دارد.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه ، این فرزند شایسته دیار سربداران که در 1312 در کویرتاریخی مزینان از توابع داورزن سبزوار و در خانواده ای اهل علم و مذهب دیده به جهان گشود ، در سال های جوانی خود توانست تأثیری شگرف بر جذب شمار کثیری از جوانان آن روز ایران به مسیر مبارزات انقلابی علیه طاغوت ستم شاهی بگذارد.

مبارزاتی که هرچند سرانجام در بهمن 57 به پیروزی رسید ، اما خود شریعتی دیگر تا آن زمان جان را بر سر راه هدف گذاشته بود و در تبعید و غربت در انگلستان با مرگی مشکوک ، دار فانی را وداع گفته بود. مرگ مشکوکی که بسیاری معتقدند وی توسط مزدوران رژیم شاه به شهادت رسیده است.

با این حال اندیشه های شریعتی چنان بزرگ و عمیق بود که مرگ نمی توانست آن ها را خنثی سازد و از یادها ببرد.

بلکه چنانکه دیدیم در جریان راهپیمایی ها و تجمعات دوران انقلاب همواره عکس و سخنان شریعتی دست به دست و دهان به دهان در میان انقلابیون منتشر می شد و هنوز هم پس از گذشت این همه سال ، اکثر اندیشه های شریعتی همچنان در میان جوانان زنده است و طرفداران بی شمار خود را دارد.

به طوری وبسایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی ایران در مطلبی مفصل نقش و جایگاه دکتر شریعتی در جریان انقلاب را مورد بررسی قرار داده است.

اسرارنامه در ادامه به انتشار متن کامل این مطلب می پردازد:

نگاهی به جایگاه دکتر شریعتی در انقلاب اسلامی

در آستانه دهه فجر انقلاب اسلامی قرار گرفته ایم.ضرورت ایجاب می کند از کسانی که در فجر آفرینی نقش داشته اند ولی سرنوشت اجازه نداد تا شاهد به ثمر نشستن فعالیت های خود باشند یاد می نمایم.مرحوم دکتر علی شریعتی به عنوان یکی از این شخصیت های تاریخ ایران هستند که شامل این موضوع می شود.برای فهم بهتر نقش و جایگاه شریعتی در انقلاب اسلامی ایران خدمت جناب آقای علی کردی مولف کتاب سه جلدی شریعتی به روایت اسناد ساوک، رسیده ایم تا در این ایام مبارک یادی از معلم انقلاب دکتر علی شریعی بکنیم.

1.جایگاه شریعتی در انقلاب اسلامی را چگونه ارزیابی می کنید؟

درکتر علی شریعتی با بهره جویی از دانش جامعه شناسی،تعهدات و غیرت دینی و فن بیان توانست نقش مهمی در بیداری اسلامی و احیای تفکر دینی ایفا نماید.در حقیقت شریعتی را باید در زمره روشنفکران دینی قلمداد کرد که دغدغه دین داشت و بسیار کوشید تا مخاطبینش را با یک ادبیات دینی و انقلابی انس یابند و بدان عمل کنند.به دلیل ویژگیهای خاص شریعتی، قشر جوان تحصیل کرده و دانشگاهی بیشترین مخاطب شریعتی بود.در مرحله ی آغازین انقلاب اسلامی که شور و هیجان و احساس دینی و انقلابی مهمترین عامل حرکت محسوب می شد.شریعتی این احساس را بوجود آورد.از این رو در سال های 56 و 57 از وی به عنوان معلم انقلاب یاد می شد.که راه و رسم انقلابی گری را به جوانان آموخته بود.با اسوه نمودن شخصیت های اسلامی که در مسیر جهاد و شهادت نسبت به سایرین برجسته بوده اند، به جوانان آموخت که مکتب اسلام بویژه تشیع مکتب اعتراض و مبارزه اس و فارغ از مارکسیسم و ناسیونالیسم، می توان با تکیه بر اسلام به مبارزه علیه استعمار و استبداد و استثمار رفت.

2.برخورد گروه های مختلف سیاسی در جریان انقلاب اسلامی چگونه بود؟

از آن جا که شریعتی یک چهره ی دانشگاهی بود و بیش از آن که دیندار باشد، تعهد و مسئولیت روشنفکری داشت، طبیعتا از سوی گروه های شبه روشنفکری و دانشگاهی با اقبال بیشتری روبرو بود.گروههای چپ مارکسیستی برای وی احترام قایل بودند و چپ های مذهبی به او عشق می ورزیدند و شریعتی نقش یک اسطوره برای آنها داشت و هرگونه انتقاد نسبت به شریعتی را بر نمی تافتند.اما گروه های سیاسی انقلابی وابسته به روحانیت ضمن احترام به شریعتی منتقد برخی مواضع مذهبی او بودند.گروه های وابسته به روحانیت بر این عقیده بودندکه شریعتی مطالعات حوزوی واسلامی نداشته است اما در حوزه دین و اسلام به راحتی سخن می گوید که عمده این سخنان مبنای دینی ندارد.اما اسلام گرایان سنتی به همان نسبت که با سایر گفتمانها مخالفت می ورزیدند، با شریعتی نیز تضاد و سخنان او را رد می کردند.اساسا جریان سنت گرایان با هر گفتمان نوین مخالف بود و مدافع حفظ وضعیت موجود بود و برخوردی محافظه کارانه داشت.

3.به نظر شما اگر شریعتی زنده می ماند در جریان انقلاب آیا نقشی به عهده می گرفت؟

انقلاب اسلامی دو مرحله اساسی داشته است مرحله شکل گیری و مرحله تثبیت.دکتر شریعتی در راه اندازی و شکل گیری آن نقش مهمی داشته است و جوانانی که در کف خیابان ها فریاد مرگ بر شاه سر می دادند به نوعی از شریعتی الهام گرفته بودند.اما در مرحله تثبیت و نظام سازی به نظر اینجانب شریعتی نمی توانست نقش داشته باشد.چهره های شاخص و سرشناسی که همراه شریعتی بودند در مرحله تثبیت و نظام سازی نتوانستند با انقلاب همراهی کنند.آنان نظام سازی را معادل ارتجاع خواندند در حالی که شخصیت جامع وفراگیر امام پس از بسیج مردم در جهت تخریب نظام شاهنشاهی و انقلابی گری، موثرترین چهره در فاز نظام سازی بودند.حضرت امام بر اساس مطالعات عمیق اسلامی و فقهی حفظ نظام را از واجب ترین فرایض دینی می دانستند.در حالیکه در بین روشنفکران دینی نظام اسلامی چنین جایگاهی نداشت و به جای رفتاری آرمانگرایانه کاملا واقع گرایانه ترین واکنش ها را در قبال نظام جمهوری اسلامی اتخاذ می کردند.ثانیا خانواده شریعتی که می کوشند قاعدتا خود را میراث دار اندیشه های پدر نشان دهند همواره از منتقدین بوده و اثبات کرده اند که نظام برخاسته از انقلاب ایده آل و مطلوب نیست.

4.این روزها شایعات و گفته های زیادی مطرح می شود درباره اینکه شریعتی با ساواک همکاری های داشته اس نظر شما در اینباره چیست؟

بر اساس اسناد و مدارک موجود شریعتی پس از بازگشت به ایران در سال 49 به مدت یک ماه در زندان امنیتی بوده است.سپس هرچه تلاش می کند تا عضو هیئت علمی دانشگاه مشهد شود، اما به نتیجه نمی رسد لذا شروع به نوشتن و سخنرانی های پراکندهمی کند و بعد به توصیه شهید مطهری جذب حسینه ارشاد می گردد.

با توجه به روح سخنان شریعتی که در صدد پیوند سنت و مدرنیته ، دین و افقهای آینده بر می آیدمورد طمع ساواک قرار می گیرد.ساواک در دهه 40 و 50 شناخت کامل از مبارزین دارد و می داند که مذهبیون طرفدار امام خمینی فقط به براندازی می اندیشند.اما عمق نگاه شریعتی، اصلاح طلبانه و پیرایش دین از خرافه است.وی قصد براندازی و جایگزین کردن یک حکومت اسلامی ندارد.از این رو برای ایجاد تفرقه در میان صف مبارزاتی از شریعتی بهره می برند و با او ملاقات می کنند.

شریعتی هم می گوید که نظام فعلی یک نظام مدرن و رو به توسعه است که اگر این روند با اصلاحات دینی همراه نباشد از جامعه و مردم دین دار فاصله می گیرد.شریعتی اظهار می دارد که قادر است با سخنان دینی جدید تحولاتی بوجود آورد که چالش بین جامعه ی دینی و نظام شاهنشاهی را کاهش دهد.

پس جریان خط امام مسیر سازش ناپذیر خود را می رود،شریعتی مسیر اصلاحی خود را طی می کند و ساواک هم نقشه های خود را پیاده می کند لذا این اشتباه است اگر بگویم شریعتی ساواکی بوده است.اما شریعتی دراین مرحله به دلیل نا آشنایی با میحط داخل کشور، بدون قصد و نیت مخربانه و خائنانه به ساواک نزدیک می شود اما بعد از مدتی که فضای کشور را تجربه می کند دیگر روی خوشی به ساواک نشان نمی دهد.در نتیجه دستگیر و به مدت یک سال و نیم در زندان می ماند.پس در سال 56 از کشور خارج و درخرداد 56 در لندن در اثر فشار روحی دچار حمله قلبی می شود و به رحمت ایزدی می پیوندند.در حالیکه رژیم قصد داشت با آوردن جنازه او به ایران دست به بهره برداری سیاسی بزند مبارزین او را به سوریه منتقل کردند که در زینبیه شام آرام گرفت.

*مدیر گروه تاریخ مرکز اسناد انقلاب اسلامی

منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

گفتنی است مجله اینترنتی اسرارنامه با همکاری یکی از همشهریان فرهیخته و وبلاگ نویسمان آقای علی مزینانی عسکری مدیر وبلاگ شاهدان کویر مزینان در بخش عکس نامه همین وبسایت اقدام به انتشار تصاویری قدیمی کرده است که نشان دهنده نقش و جایگاه دکتر شریعتی در میان عموم مردمی است که انقلاب اسلامی سال 57 را خلق کردند.