حجت الاسلام محمد صادق مزینانی در کتاب «ولایت فقیه در اندیشه و عمل آخوند خراسانی» کوشیده تا به این سوال پاسخ دهد که آیا آن گونه که برخی می‌گویند، آخوند خراسانی مخالف ولایت فقیه بوده است؟

به گزارش شاهدان کویرمزینان به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): آیت‌الله ملا محمدکاظم خراسانی مشهور به آخوند خراسانی، از متفکران برجسته و مراجع بنام سده اخیر است که با رویکردی نظری و عملی و با نگاهی واقع‌گرایانه و از منظری خاص به طرح مباحث اندیشه‌های سیاسی اسلام پرداخته است. هر چند تعلیم و تعلم کتاب گرانسنگ «کفایه‌الاصول» در حوزه‌های شیعی تا حدودی غبار غربت را در دو بعد علمی و اصولی از چهره تابناک این فقیه مجاهد و سیاستمدار زوده است، اما هنوز منزلت او در ابعاد گوناگون دیگر از جمله حوزه معرفت سیاسی و نقش او در پایه‌ریزی نظام سیاسی مبتنی بر شریعت همچنان در پرده‌ای از ابهام و اجمال قرار دارد تا جایی که برخی دگراندیشان چهره‌ای سکولار و متاثر از اندیشه‌های غربی از او ترسیم کرده‌اند.
نویسنده در بخشی از مقدمه این کتاب به دلایل خود برای تالیف این اثر می‌پردازد و می‌نویسد:
«شناخت اندیشه‌ها و عملکرد آخوند خراسانی به‌ویژه اندیشه سیاسی وی از چند جهت اهمیت دارد: نخست این‌که اندیشه‌های سیاسی آن بزرگوار به‌خصوص دیدگاه ایشان در بحث ولایت فقیه ناشناخته یا کم‌شناخته شده است. به عقیده نویسنده، شناخت اندیشه سیاسی ایشان و دیگر متفکران اسلامی امروزه ضروری‌ترین حرکت برای مکتب و نظامی است که می‌خواهد مرزهای فرهنگی خود را پاس دارد. افزون بر این اندیشه‌ها و سیره عملی آخوند خراسانی از گزاره‌های بحث‌بر‌انگیز میان نویسندگان به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران است. شماری از نویسندگان در سال‌های اخیر کوشیده‌اند دیدگاه آخوند خراسانی و استاد ایشان شیخ انصاری را در برابر دیدگاه امام خمینی (ره) قرار داده و او را منکر ولایت فقیه قلمداد کنند. در برابر این گروه بسیاری از نویسندگان و متفکران با استناد به آثار علمی و سیره عملی آخوند خراسانی او را از معتقدان به ولایت مطلقه فقیه می‌دانند.» 
به گفته نویسنده و با توجه به اهمیت نظریه ولایت فقیه، این اثر درصدد برآمده است تا به این شبهه‌ها پاسخ گوید. 
کتاب شش گفتار مستقل دارد. در بخش نخست به اختصار به زندگی علمی سیاسی و اوضاع سیاسی‌ـ‌اجتماعی روزگار آخوند و نیز حضور فعال وی در میدان سیاست اشاره شده است. در بخش دوم مهم‌ترین و محوری‌ترین دیدگاه فقهی او در سیاست بررسی می‌شود و آن دیدگاه ولایت مطلقه فقیه و روش‌های آخوند خراسانی برای اثبات آن است. بخش سوم به سیره عملی آخوند اشاره می‌کند که در آن پاره‌ای ‌از احکام ولایی و حکومتی‌اش را در ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آورده و باور قاطع و عمیق وی درباره ولایت مطلقه فقیه نشان داده می‌شود. در بخش چهارم ضمن اشاره به الگوی حکومتی مطلوب و الگوی «قدر مقدور» از دیدگاه آخوند خراسانی بعضی از شبهه‌ها و الگوهایی که به او نسبت داده شده ارزیابی می‌شود. در بخش پنجم با مروری در پاره‌‌ای از اصول و قواعد فقه سیاسی با توجه به نامه‌ها و اطلاعیه‌های آخوند خراسانی با بنیان‌های فقهی و سیاسی ایشان آشنا می‌شویم. در بخش ششم نیز تعامل آخوند خراسانی با دیگر فقهای شیعی بررسی می‌شود. بخش ششم مفصل‌ترین بخش این کتاب است و سعی شده در آن به پرسش‌ها و شبهه‌هایی که درباره آخوند خراسانی وجود دارد پاسخ داده شود. 
کتاب «ولایت فقیه در اندیشه و عمل آخوند خراسانی» اثر محمدصادق مزینانی با شمارگان 800 نسخه در 504 صفحه به بهای 25 هزار تومان از سوی موسسه «بوستان کتاب» منتشر شده است.