چاپ و چاپخانه، همان موضوعی که ما را به مناسبت فرارسیدن 11شهریور، روزی که در تقویم ایران به نام صنعت چاپ نام‌گذاری شده است، به سراغ این چاپخانه‌ قدیمی محله بهشت برد و پای حرف‌های چاپچی‌های آن نشاند. آن‌ها سابقه چاپچی‌بودن را از پدر به ارث نبرده‌اند اما خلاق‌اند و با شناخت مخاطب و آشنایی با فناوری و سبک امروزی، در این شرایط اقتصادی نامیزان کشور، از پس کارشان به خوبی برآمده‌اند. البته دغدغه‌های بسیاری هم دارند.

 درِ کوچک چاپخانه در حاشیه خیابان قائم(عج)، اصلا به چشم نمی‌آید و نشان نمی‌دهد که با پایین‌رفتن از چند پله، وارد فضای گسترده‌‌ای خواهی شد و دنیایی کاملا متفاوت از آن بالا را خواهی دید. بخش‌های مختلف چاپخانه اعم از حسابداری، طراحی، لیتوگرافی، چاپ، بسته‌بندی و دیگر قسمت‌ها به وسیله پارتیشن و اتاق‌های مختلف از یکدیگر جدا شده‌اند. اتاق مدیریت نیز در قسمت انتهایی سالن و در طبقه بالا قرار دارد. اتاقی با طراحی و تزئیناتی متفاوت که سلیقه زیبا و خاص مدیر مجموعه را نشان می‌دهد.

دورتا‌دور انبوهی از کاغذها و بسته‌های چاپی روی هم انباشته شده‌ است. سرو صدای کارکردن دستگاه‌های مختلف چاپ، شور و هیجان خاصی را در فضا منعکس کرده. اینجا هم زندگی در جریان است.

به سراغ مزینانی در محل کارش می‌رویم، فردی موفق و کاردان که هیچ‌وقت پشت میزش نیست. او را در کارگاه با آستین‌های بالازده و مشغول به فعالیت می‌یابیم و با اصرار پشت میز می‌نشانیم و به گفت‌وگو می‌نشینیم.

 نیم‌قرن فعالیت

مصطفی مزینانی این‌گونه شروع می‌کند: بعد از چندین سال تلاش مداوم درباره بازاریابی چاپ، از سال 81 به لطف خداوند، به صورت حرفه‌ای وارد صنعت چاپ شدم و با تمام سختی‌ها و مشقت‌هایی که پشت سر گذاشتم، توانستم آنچه را از یک مجموعه چاپی توقع داشتم، برآورده کنم و به دنبال آن رضایت مشتریان نام آشنای صنایع مختلف را به دست بیاورم. او اکنون 37‌سال دارد و با همکاری همسرش که مترجم و نویسنده است، انتشاراتی با عنوان «اسپندگان» را راه‌اندازی کرده‌اند که سالانه حدود 10‌عنوان کتاب به چاپ می‌رسانند. مزینانی در حوزه چاپ به صورت تجربی، مهارت کسب کرده و به شکل آکادمیک دوره‌ای را نگذرانده است.

او با اشاره به اینکه ‌چاپخانه تحت مدیریتش از قدیمی‌ترین چاپخانه‌های استان خراسان است و سابقه آن به دهه 40‌می‌رسد و از سال 88 مدیریت آن بر عهده وی گذاشته شده است ‌به تشریح بخش‌های مختلف چاپخانه می‌پردازد و می‌گوید: بخش لیتوگرافی که مستقل از چاپخانه فعالیت می‌کند، قسمت چاپ افست و بخش خدمات پس از چاپ را داریم که در این مرحله سلفون‌کشی،Uv، قالب‌زنی و اقدامات بعدی چاپ صورت می‌گیرد.

مزینانی درباره مراحل چاپ نیز توضیح می‌دهد: مرحله نخست آماده‌سازی طرح یا فایل است که به بخش طراحی مربوط می‌شود و طراحان براساس خواسته مشتری، طراحی را انجام می‌دهند و کار را آماده و تبدیل به فایل چاپی می‌کنند و سپس به واحد لیتوگرافی تحویل می‌دهند. در این بخش نیز پلیت گرفته می‌شود(به ورقه فلزی تولید شده از طرح در لیتوگرافی در حالت اول زینک و در حالت دوم پلیت گفته می‌شود). این پلیت‌ها شامل 4رنگ اصلی است که در مرحله بعد، پس از انتقال به بخش چاپ افست روی دستگاه‌های 4رنگ نصب و کار، چاپ می‌شود. البته قبل از چاپ مرحله آماده‌سازی کاغذ را داریم که با توجه به خواسته مشتری کاغذ تهیه می‌شود ‌و در فرآیند چاپ قرار می‌گیرد.

حفظ بازار کار

او با اشاره به اینکه مشکلات چاپخانه 2دسته کلی و جزئی است، ادامه می‌دهد: تهیه مواد اولیه، بی‌ثباتی قیمت مواد اولیه و مستهلک‌بودن دستگاه‌های چاپی، مشکلاتی کلی است که گریبانگیر تمامی چاپخانه‌هاست. اما از مهم‌ترین مشکلاتی که چاپخانه ما با آن مواجه است، دریافت نکردن تسهیلات دولتی است که متأسفانه هنوز‌ ما نتوانستیم آن را به دست بیاوریم.

مزینانی می‌گوید: در سال جاری افزایش قیمت مواد اولیه به شدت در روند کار چاپی تأثیرگزار بوده است‌ اما ما توانسته‌ایم حجم سفار‌ش‌ها را نسبت به سال گذشته تا 3برابر افزایش دهیم. برای رسیدن به این مهم که ناشی از رضایتمندی مشتری‌ است، بخشی را به عنوان کنترل کیفی فعال کرده‌‌ایم و فردی با تخصص بالا در حوزه فرآیند چاپ ‌بر کیفیت چاپ نظارت دارد.

مزینانی می‌گوید: آنچه در ساختار اقتصادی کنونی کشور، مجموعه‌ها را با مشکل جدی رو‌به‌رو کرده، بحران سرمایه در گردش است. در این بین، حتی اگر نرخ سود و نرخ کارگر هم ثابت بماند، بازهم ما دچار بحران نقدینگی می‌شویم و از طرفی برای حفظ شرایط ایده‌آل خود برای رقابت در بازار کار و عرصه سفارش ها مجبور شدیم خدمات بیشتری به مشتری بدهیم یعنی طی مدت زمان بیشتری با آن‌ها تسویه کنیم. از سوی دیگر از طرف دلالان به شدت تحت فشار قرار گرفته‌ایم چون ما برای حفظ بازار کار خود باید به صورت نقدی با آن‌ها معامله کنیم و این یعنی اینکه ما از هر دو طرف فشار زیادی را متحمل می‌شویم که این شرایط یک مجموعه صنعتی را دچار بحران می‌کند. دراین شرایط ما مجبور شدیم سهمیه در گردشمان را از طریق دریافت وام‌های بانکی و فروش مستغلات تأمین کنیم.

 ایجاد 30فرصت شغلی

این مدیر جوان درباره مهم‌ترین هدف خود از اداره چنین مجموعه‌ای‌ در شرایط کنونی اقتصاد کشور، می‌گوید: ایجاد کار و اشتغال‌زایی از افتخارات من است. اینکه در شرایط کنونی توانسته‌ام 30‌فرصت شغلی با عنوان فعال اقتصادی ایجاد کنم، همچنین همکاری حدود 100‌نفر هم به صورت غیرمستقیم با ‌ما را افتخار می‌دانم. زمانی را برای آموزش نیروهای انسانی اختصاص می‌دهم که ان‌شاء‌ا... بتوانیم در سال‌های آینده نیز مازاد بر‌این نیروها، پرسنل بیشتری را وارد بازار کار کنیم. بسیار خرسندم از اینکه با تمام محدویت‌هایی که در جامعه ما وجود دارد، دیدگاه ما سودانگارانه نبوده است و سعی کرده‌ایم در راستای خدمت به کشور هرآنچه که در توانمان بوده است به کار ببندیم.

رمز موفقیت

او رمز موفقیت خود را مطالعه مستمر در حوزه علوم انسانی و حوزه چاپی می‌داند و می‌افزاید: پشتکار عامل دیگر موفقیت چاپخانه ما بوده است. مجموعه ما در طول این 16‌سال به صورت مداوم مشغول به فعالیت بوده است و من به یاد ندارم تاکنون کمتر از 13‌ساعت در روز کار کرده باشم. ما هدف بزرگی را در پیش داریم و برای رسیدن به آن تمام تلاش خود را می‌کنیم.

مزینانی به ارائه خدمات به مشتریان‌ اشاره می‌کند و می‌گوید: بخشی را به عنوان آتلیه طراحی و عکاسی صنعتی ایجاد کرده‌ایم. در بخش دوم ما خدماتی در حوزه چاپ کارت ویزیت، کاتالوگ، بروشور، سربرگ و ... ارائه می‌دهد و بخش دیگر ما مربوط به بسته‌بندی می‌شود. هم‌اکنون در این چاپخانه 6‌دستگاه فعال داریم اما به صورت کلی در مجموعه‌هایی که به صورت موازی همکاری می‌کنیم نیز بالغ بر 20‌دستگاه در بخش‌های مختلف وجود دارد.

از دیدگاه مزینانی نبود بخش طراحی در برخی از چاپخانه‌های سطح شهر، در طی فرآیند چاپی با ایجاد مشکلات، روند تحویل کار را زمان‌بر کرده است. او در‌این‌باره تأکید می‌کند: ما سعی کردیم برای حل این معضل هم نقش کانون آگهی تبلیغات را ایفا کنیم و در چاپخانه خدمات هم ارائه بدهیم. یعنی درواقع گسست و شکافی را که در این قسمت وجود دارد پر کنیم و کار مشتری در زمان کوتاهی به دستش برسد. 

وی به موقعیت مکانی چاپخانه و تأثیر آن در پذیرش سفارش‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: حجم بیشتری از مشتریان ما را پزشکان، کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها تشکیل می‌دهند و بخش دیگر آن کسبه و بازاریان همین محله هستند و در‌نهایت تعدادی از کارخانه‌های صنعتی شهر نیز با ما همکاری دارند.

او در‌نهایت اضافه می‌کند: دوران چاپ و صحافی در بیغوله‌های تاریک و نمور سپری شده است و بر همین اساس این مجموعه همواره از لحاظ دانش، سخت‌افزار و امکانات در حال به‌‌روز ‌شدن است و سعی ما بر این است که به انتظار و تعجیل مشتری خود پاسخ مقتضی بدهیم، اما به یاد داشته باشیم چاپ و صحافی فقط یک فن نیست بلکه هنر هم است همان دقت ریاضی، ظرافت، ذوق و عشقی که یک هنرمند خلاق در کار خود به کار می‌بندد در کار ما نیز تجلی دارد.

 هانیه فیاض-شهرآرا

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan