مزینانی: از مستقیمگویی و شعاردادن در شعر و داستان انقلاب پرهیز کنیم
محمدکاظم مزینانی، معتقد است نسبیتگرایی، موضوع مهمی است که باید در زمان نوشتن برای بچهها مورد توجه قرار گیرد و میگوید: بهتر است نویسندگان و شاعران حوزه کودک و نوجوان از مستقیمگویی و شعاردادن در خلق شعر و داستان انقلاب پرهیز کنند.
بعد از گذشت چهل و دو سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شاهد انتشار کتابهای بسیاری در این حوزه برای عموم مخاطبان ازجمله کودکان و نوجوانان هستیم. البته این تالیفات چه در حوزه شعر، چه در حوزه داستان، چه در حوزه تاریخنگاری و چه در حوزههای دیگر در طول چهار دهه گذشته دستخوش تغییرات و فراز و فرودهایی در میزان کمیت و کیفیتشان بودهاند که از نظر دور نمانده و از سویی از شرایط اجتماعی نیز تاثیر پذیرفته است.
محمدکاظم مزینانی، از نویسندگان و شاعران شناخته شده در حوزه شعر و داستان انقلاب، درباره جایگاه شعر انقلاب در حوزه کودک و نوجوان، میگوید: متاسفانه در این حوزه شاهد انتشار حجم زیادی آثار سفارشی در تهران و شهرستانها از سوی برخی سازمانها و نهادها هستیم. از سویی شاهد رعایت اصول بنادی مانند پرداخت غیرقضاوتمندانه و ناداورانه در این آثار سفارشی نیستیم و فکر کردهاند با شیوههای مسقیمگویی و قضاوتمندانه و خیر و شر جلوهدادن میتوانند در جذب مخاطب موفق باشند درصورتیکه بچهها بیشتر موضع میگیرند و زده میشوند.
او معتقد است بطورکلی نوشتن برای نسل امروز مشکل است و این مساله فقط منحصر به حوزه انقلاب اسلامی که موضوعی تاریخی است، نمیشود و همه موضوعات مبتلابه امروزی را نیز شامل میشود و یادآوری میکند: خیلی اهمیت دارد که نویسنده یا شاعر چه زاویه دیدی و چه زبانی و چه شیوه روایی را انتخاب کند که بچههای امروزی را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین زمانی که میخواهیم شعر یا داستانی انقلابی برای بچهها بنویسیم این مساله از اهمیت خاصی برخوردار است و بهتر است از مستقیمگویی پرهیز کنیم تا بچهها پس نزنند و با متن ارتباط برقرار کنند. از سویی برای خلق داستان با موضوع انقلاب هرچه نویسنده تجربه زیستی و مطالعاتی پررنگتری داشته باشد، اثر ماندگارتر و گیراتری خلق میکند.
به گفته این شاعر و نویسنده، زمانی که مستقیمگویی کنیم مجبوریم شعار دهیم، موضعگیری کنیم و حق و باطل کنیم درصورتیکه امروزه زمینه فکری بچهها، نسبی شده و بهصورت حق و باطل مطلق به موضوعات نمینگرند و این نسبیتگرایی، موضوع مهمی است که باید در زمان نوشتن برای بچهها مورد توجه قرار گیرد.
مزینانی در ادامه به کتاب «تاج شاه و کلاهها» که در این زمینه، در قالب شعر برای بچهها نوشته اشاره میکند و میگوید: من در این اثر تلاش کردم مفهوم ظلم و ستم و استبداد حکومتهای خودکامه را برای کودکان شرح دهم و مفهوم مبارزه و ایثارگری را به غیرمستقیمترین شکل ممکن با شخصیتهای فانتزی مانند کلاهها که میتواند شامل هر عصر و نسلی بشوند به تصویر بکشم و در داستان هیچ اشاره مستقیمی به محمدرضا پهلوی نکردم. سعی کردم فضای داستان کاملا فانتزی باشد تا بچهها بتوانند از آن لذت ببرند.
نویسنده رمان «شاه بی شین» میگوید: بهتر است با این شیوه، بچهها را با مفهومهایی مانند ظلم و ستم و ایثار و ... آشنا کنیم و ذهنشان را برای پذیرش مفهومهای سختتر و پیچیدهتر در سالهای آینده آماده کنیم.
محمدکاظم مزینانی متولد سال 1342 در شهر دامغان و فارغالتحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه شهید بهشتی است. از سال 1363 تا 1374 در روزنامههای کیهان و همشهری فعالیت روزنامهنگاری داشته که این فعالیتها تا به امروز هم به صورت پراکنده در نشریات ادبی تداوم داشته است. این نویسنده کتابهای متعددی را برای گروه سنی کودک و نوجوان به چاپ سپرده که از میان آنها میتوان به «ماه در گهواره»، «پسری که تنها بود»، «رازهای زندگی یک کلاغ»، «پاییز در قطار» و «تاج شاه و کلاهها» اشاره کرد. رمان «شاه بی شین» او در بخش داستان بزرگسال، نیز پیش از انتشار در نخستین جشنواره داستان انقلاب برگزیده و بارها تجدید چاپ شد.
منبع؛ ایبنا
به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan