تقارن میلاد فرخنده پنجمین اختر تابناک آسمان ولایت وامامت ،حضرت امام محمدباقر (ع) وسالروزآزادسازی خرمشهر برتمامی رزمندگان ،خانواده معزز شهدا و ایثارگران ومزینانیهای مومن وولایتمدار مبارک باد.

 
 خدایى که جز او خدایى نیست

 

عبدالله بن سنان از پدرش نقل مى کند که : خدمت امام ابو جعفر علیه السلام رسیدم ، مردى از خوارج بر آن حضرت گفت : اى ابو جعفر! چه چیزى را عبادت مى کنى ؟

حضرت فرمود: خدا را.

پرسید: آیا او را دیده اى ؟

فرمود: آرى ! چشمان او را با مشاهده نمى بینند، ولى قلبها با حقایق ایمان مى بینند. با قیاس شناخته نمى شود و با حواس درک نمى گردد و شبیه مردم نیست . موصوف به آیات و شناخته شده با نشانه هاست . در حکمش ستم نمى کند؛ این است خدایى که جز او خدایى نیست .

در این هنگام مرد خارجى (برخاست ) و رفت ، در حالى که مى گفت : خدا داناست که رسالتش را کجا قرار دهد!
ابو نعمان گوید:

شنیدم که ابو جعفر علیه السلام فرمود: اى ابا نعمان ! مردم تو را فریب ندهند و از نفست غافل نکنند؛ هر چه به تو رسد، همراه تو خواهد بود نه همراه آنان . روزت را به بیهودگى سپرى مکن ؛ چه همراه تو کسانى هستند که عمل تو را ثبت مى نمایند. پس نیکوکارى کن که هیچ چیزى را به جستجو و طلب نمى بینم که از عمل نیک ، که گناه پیش را از میان مى برد، بهتر باشد.

 

امام، وارث علم انبیاء

 

مفید - ره - در ارشاد مى گوید: از هیچ کدام از فرزندان حسن و حسین علیه السلام ، چنین علم دین و آثار و سنت و علم قرآن و سیره و فنون آداب که از ابو جعفر علیه السلام ظاهر گشت ، به ظهور نرسید.
و نیز عبدالله عطاى مکى نقل کرده است که او گفت :

کسى ندیدم که علما نزد او چنان که نزد ابو جعفر بن على بن الحسین علیه السلام کوچکند، اظهار عجز و کوچکى نمایند.
حکم بن عتیبه را دیدم که با آن عظمت و عزتى که در مردم دارد، مانند طفلى که جلوى معلمش زانو مى زند، در پیش او نشسته است و جابر بن یزید جعفر چون از محمد بن على علیه السلام قولى را نقل مى کرد، مى گفت : وصى اوصیا و وارث علوم انبیاء محمد بن على بن الحسین علیه السلام مرا گفت .

 

امام محمد باقر(ع) در مقام رضا

آورده اند که :

جابر بن عبدالله انصارى که یکى از اکابر صحابه بود، در آخر به ضعف پیرى و عجز مبتلا شده بود، محمد بن على بن الحسین علیه السلام ، المعروف بالباقر به عیادت او رفت و او را از حال او سوال فرمود، گفت : در حالتى ام که پیرى از جوانى و بیمارى از تندرستى و مرگ از زندگانى دوست تر دارم .

محمد گفت که :

من با وى چنانم که اگر مرا پیر دارد، پیرى دوست تر دارم و اگر جوان دارد، جوانى دوست تر دارم و اگر بیمار دارد، بیمارى و اگر تندرست دارد، تندرستى و اگر مرگ دهد، مرگ و اگر زندگانى زندگانى ، را دوست تر مى دارم .

جابر چون این سخن را شنید، به روى محمد علیه السلام بوسه داد و گفت : صدق رسول الله صلى الله علیه وآله که مرا گفت مه یکى از فرزندان مرا ببینى همنام من و هو یبقر العلم بقرا کما یبقر الثور الارض و به این سبب او را باقر علوم الاولین و الاخرین گفتند.

و از معرفت این مراتب معلوم شود که جابر در مرتبه اهل صبر بوده است و محمد علیه السلام در مرتبه رضا.

 

باقر آل محمد (ع)  شکافنده علوم

 

ابن الحجر در الصواعق المحرقه مى گوید:

ابو جعفر، محمد باقر، او را باقر خواندند، چون باقر از بقر الارض است به معناى شکافتن زمین و آشکار ساختن پوشیدگیهاى و مکامن آن . از این رو، او چنان گنج هاى مخفى معارف و حقایق احکام و لطایف را ظاهر ساخت که بر کسى جز آن که چشم بصیرتش کور است و یا باطن و نهادش فاسد، پوشیده نماند. از این جهت است که گفته اند: آن بزرگوار، شکافنده و جامع علم است و صفاى قلبش ، او را رفعت داده و علم و عملش را پاک ساخته و نفسش را طهارت و خلقتش را شرافت بخشیده و عمرش را در طاعت خدا سپرى کرده است . او به مقاماتى عرفانى واصل بود که زبان وصف کنندگان از وصفش عاجزند و او را کلماتى است بسیار، در سلوک و معارف که در این مختصر نمى گنجد.

 

 روح القدس 

حجت کافى از جابر از ابو جعفر علیه السلام روایت شده که : جابر گفت : از علم عالم(امام ) پرسیدم ، در پاسخ به من فرمود: اى جابر! در انبیاء و اوصیاء پنج روح است : روح القدس و روح ایمان ، روح حیات و روح قوه و روح شهوت. اى جابر! آنها به روح القدس از تحت عرش تا تحت ثرى را مى دانند.

سپس فرمود: اى جابر! این چهار روح ، ارواحى اند که حوادث به آنها دسترسى دارد، مگر روح القدس که لهو و لعب نمى کند .

 

لطف و کرم خداوند

در کتاب شریف کافى ، زراره از امام باقر علیه السلام یا امام صادق علیه السلام نقل مى کند: خداى تبارک و تعالى براى آدم در فرزندانش ‍ چنین مقرر فرمود که چون کسى همت به انجام کارى نیک بندد و آنرا به انجام نرساند، یک حسنه برایش نوشته شود و چون آنرا به انجام رساند، ده حسنه برایش نوشته شود، و چون کسى همت به انجام کارى زشت بندد و آنرا انجام ندهد، چیزى بر او نوشته نشود، و اگر آنرا به انجام رساند، تنها یک گناه بر او نوشته شود.

 

بهشت آفرین

 

وقتى ، به حضور شریف علامه طباطبایى (رضوان الله تعالى علیه ( تشرف حاصل کرده بودم و عرض حاجت نمودم ، فرمود: آقا سحر حضرت باقر علوم نبین علیه السلام را فراموش نکن که در آن ، بهاء و جمال و جلال و عظمت و نور و رحمت و علم و شرف است و حرفى از حور و غلمان نیست .

اگر بهشت شیرین است ، بهشت آفرین شیرین تر است !

 

در آداب مسح

 

از قیس بن ربیع روایت شده است : ابو اسحاق سبیعى را درباره مسح از روى کفش پرسیدم ، که آیا جایز است یا نه ؟

او پاسخ داد: من دیده بودم که مردم از روى کفش مسح مى کنند؛ تا آن که مردى از بنى هاشم را دیدم که تا آن زمان کسى چون او را ندیده بودم و او محمد بن على بن الحسین علیه السلام بود، مساله را از او پرسیدم ، ایشان مرا از این کار نهى فرمود و گفت : امیرالمؤمنین علیه السلام ، چنین مسح نمى کرد.
و فرمود: مسح بر کفش جایز نیست !

وقتى این را از ابو اسحاق شنیدم ، دیگر هیچ گاه از روى کفش ، پاى را مسح نکردم .

 

ذکر خدا در چهل روز

 

ثقه الاسلام کلینى - رضوان الله تعالى علیه - در جامع کافى از ابى جعفر امام محمد باقر علیه السلام روایت کرده است که : ما اخلص  عبدالایمان بالله اربعین یوما او قال ما اجمل عبد ذکر الله اربعین یوما الا زهده الله فى الدنیا و بصره دائها و دوائها و اثبت الحکمه فى قلبه وانطق بها لسانه .یعنى امام علیه السلام فرمود: هیچ بنده اى ذکر خدا را در چهل روز نیکو نگردانیده است ، مگر این که خداوند وى را از دنیا بیزارى دهد و به درد و دوایش بینایى ؛ و حکمت را در دلش ثابت گرداند و زبانش را بدان ناطق .

دعاى افتتاح 

از امام باقر علیه السلام (و شکافنده ) علوم پیامبران علیه السلام در دعاى افتتاح چنین آمده است : اللهم انى اساءلک من اسماءک باکبرها و کل اسماءک کبیره ، اللهم انى اساءلک من کلماتک باتمها و کل کلماتک تامه ؛ یعنى بار خدایا! من از تو به بزرگترین اسماى تو خواهانم ، و همه اسماى تو بزرگند. خدایا! از تمام ترین کلمات تو، از تو خواهانم و همه کلمات تو تمامند.

 

سخاوت امام محمد باقر(ع)

 

مفید مى گوید:

علاوه بر آن چه از فضل و علم و سیادت و آقایى و ریاست و امامتش  گفتیم ، او از نظر جود و بخشش در خاص و عام شهرت داشت و همگى بر کرم و سخاوتش آگاه بودند و او به فضل و احسان - علیرغم کثرت عیال و متوسط بودن وضعیت مالى اش - معروف بود.

منبع: کتاب فضائل و سیره چهارده معصوم (ع) در آثار استاد علامه حسن زاده آملی