​

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری داورزن گفت: در شهرستان داورزن 68 و در روستای مزینان 4 اثر ثبت ملی شده که شامل خود بافت روستا و چند مراسم است. بافت کاروانسرای شاه‌عباسی مزینان تنها و اولین بافت روستایی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

محمد عبدلله زاده‌ثانی در گفت‌و گو با ایسنا، بیان کرد: مزینان کنونی مربوط به زمان قاجار بوده ولی کاروان‌ سرا در دوران صفوی بنا شده‌است که از مهم‌ترین کاروان‌ سراهای این دوران بوده است و در اکثر سفرنامه ها از این کاروان‌سرا نام برده شده‌ است. آتشکده آذر برزین‌مهر که در شهرستان داورزن واقع شده یکی از سه آتشکده مهم دوره امپراطوری ساسانی بوده است.

بافت‌های بناها به دو دسته‌ی برون گرا و درون گرا  تقسیم می‌شوند؛ بافت های درون گرا بافت‌هایی هستند که بر اساس نظام شطرنجی و پشت به پشت هم قرار گرفته و بافت‌های برون‌گرا مثل خانه‌های شمال که واهه واهه است. دراین کاروان‌سرا از بافت درونگرا استفاده شده است.

کاروان‌سراها نیز به دوسته‌ی برون شهری و درون شهری تقسیم می‌کنند. کاروان‌سرای شاه عباسی از نوع برون شهری است که در دشت واقع شده است.

حوض انباری نیز در جلوی کاروان‌سرا وجود دارد که معماری خاص خود را دارد. همچنین بین حوض انبار و کاروان‌ سرا راه ابریشم به طول 8000 کیلومتر که از رم تا چین کشیده ‌شده، وجود دارد.

آلفونس گابریل نیز در کتابی با عنوان عبور از صحاری ایران نوشته " وقتی که به این منطقه رسیدیم سه روز در طوفان شن گیر کردیم و فکر کردیم این‌جا آخر دنیاست ولی با سه روز پناه گرفتن زیر پتو در کنار شترها جان سالم به در بردیم".

این بنا شامل حیاط و غرفه‌هایی که افراد در آن زندگی می‌کردند است. در کنار غرفه‌ها نیز اصطبل و مکان‌های نگهداری شترها بوده است. بر اساس معماری این بنا، جامعه به سه دسته تقسیم می‌شده است؛ گروهی که وضع مالیشان خوب بوده که در طبقه های بالا ساکن می‌شدند، گروه‌های متوسط که در حیاط مرکزی اتراق می‌کردند و افراد فقیر که گاها در اصطبل‌ها ساکن ‌می‌شدند.

در شهر داورزن 11 کاروانسرای برون شهری وجود دارد که جزو کاخ کاروانسراهای ایران است. قدیمی‌ترین کاروان‌سرای این منطقه مربوط به دوران غزنوی است که از سنگ ساخته شده ولی الان تخریب شده و فقط بقایای آن باقی مانده است.

این بنا در آینده نه چندان دور توسط دانشگاه حکیم سبزواری به عنوان اردوگاه دانشجویی به بهره‌برداری می‌رسد. در جلسه‌ای که در پیش رو داریم قرار است کارهای مقدماتی آن انجام شود و به سازمان میراث کشور معرفی شده به اردوگاه دانشجویی تبدیل شود.

عکس؛ محسن مزینانی عسکری

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan