عناصر اسطوره ای در رقص اسب چوبی سبزوار
🔷دکتر علی صادقی منش(مزینانی) عضو هیأت علمی دانشگاه حکیم سبزواری و مسئول کتابخانه و موزه های این دانشگاه به تازگی در بخشی از مقاله ای که به تازگی در خصوص نقش اسطوره ها در تاب آوری اجتماعی و فرهنگی ایرانیان نوشته است، موضوع رقص اسب چوبی به عنوان یکی از آیین های محلی منطقه سبزواربزرگ را از منظر اسطوره شناسی مورد بررسی قرار داده و توضیح داده است که چگونه مردم سختکوش کویر مرکزی ایران از پس سده ها و هزاره های کم آبی و خشکسالی، همچنان زندگی را تاب آورده و اجتماعات خود را سر پا و بعضا حتی شاد و پویا نگاه داشته اند.
🔹 این مقاله به قلم دکتر صادقی منش در ویژه نامه جامعه پیوست روزنامه اطلاعات که با تمرکز بر موضوع تاب آوری و با حمایت خانه تاب آوری ایران چاپ شده، در تاریخ 17 دی 1403منتشر گردیده است.
🔷در بخشی از این مقاله درباره رقص اسب چوبی و مفاهیم واسطوره های مستتر در شکل گیری و استمرار این آیین چنین آمده است: «کویر مرکزی ایران و سکونتگاه‌های اطراف آن، چندین هزاره است که در گیر و دارِ خشکسالی شده و با بی‌آبی، دست و پنجه نرم می‌کند اما مردمانش هیچ‌گاه در نومیدی و سکونِ بی‌آبی درنمانده‌اند، بلکه از اندوه بی‌آبی، جشن برآورده‌اند و به یاری شادی آن، از تنگنای قحط عبور کرده‌اند! آنان چندین هزاره‌است با آیین اساطیری رقص اسب چوبی، همگان را به جشنی فرا خوانده‌اند که در آن، جدال میان تیشتر (ایزد باران) و اپوش (دیو خشکسالی) در قامت آیینی موسیقایی، همراه با حرکات موزون شادی‌بخش به تصویر کشیده شده است و در اوج خشکسال و قحط به همگنان یادآور شده‌اند که این اسب سپید، این ایزد بارانی، این تیشتر درخشانِ زرین‌گوش، دوباره بر اسب شوم و سیاهِ اپوش می‌تازد و آن را بر زمین می‌زند. باران نزدیک است و تیشتر، به شادی و دست‌افشانیِ اهالی این دیار نیرو می‌گیرد: به چوبک‌هایی که مردمِ شهر با ضرب‌آهنگی حماسی و شاد بر هم می‌کوبند و بدان، هراس را در دل اپوش می‌کارند! مردم این دیار، هنوز هم این آیین اساطیری را به جا می‌آورند و نمونه آن در سبزوار و روستاهای اطراف آن پس از چندین هزاره، همچنان زنده است.»
🔷او در بخش دیگری ازاین مقاله نوشته است: «ما ملتی بودیم که بارها از اسب افتادیم اما از اصل، نه! ما ایران و حیات فرهنگی آن را هر‌گاه که در هجوم بیگانگان، خاموش دیدیم در میانه واژگانمان، در ترنم آواها و آیین‌هایمان، فریاد زدیم و این گذار دردناک را شادانه تاب آوردیم…!»
🔷«...تاب‌آوردن در اضطراب، بحران و نیز مدیریت زیستن پس از رخدادهای دهشتناک. و تاریخ ما، تاریخ تاب‌آوری است!»/ امید سبزوار
به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan
شاهدان کویرمزینان در #آپارات https://www.aparat.com/shahedmazinan
شاهدان کویر مزینان در پیام رسان ایتا https://eitaa.com/sh_mazinan
