معاون مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: این استان با ۶ هزار و ۸۸۲ رشته قنات بیشترین تعداد کاریز را در کشور دارد.
به گزارش قدس آنلاین، محمد قیصری منوچهری افزود: این تعداد رشته قنات سالانه ۵۰۰ میلیون متر مکعب دبی آب دارد که این میزان معادل حدود ۱۰ درصد آب استحصالی از منابع آب زیرزمینی استان است.
وی با بیان اینکه طول قناتهای استان در مجموع ۱۳ هزار کیلومتر است ادامه داد: قنات به عنوان منبع پایدار تامین آب و متعادل کننده سفره‌های آب زیرزمینی محسوب می‌شود و با توجه به بحرانی بودن دشتهای استان فعالیت قناتها حالت متعادل کننده دارد.
معاون جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه تاکنون برای ۵۶ درصد قناتهای استان عملیات احصا و مرمت انجام شده است گفت: اجرای این عملیات برای ۴۴ درصد دیگر از قناتهای استان باقی مانده است.
وی افزود: اعتبار مصوب سال گذشته برای بخش قنات در استان که تا نیمه امسال باید جذب شود در بخش استانی بیش از ۳۱۶ میلیارد ریال بود که برای مرمت ۳۴۲ رشته قنات به طول ۸۶ کیلومتر هزینه شد.
قیصری منوچهری ادامه داد: اعتبارات ملی مصوب در این زمینه نیز حدود ۱۲۰ میلیارد ریال بود که بیشتر از آن و حدود ۱۵۵ میلیارد ریال تاکنون تخصیص یافته که برای مرمت و احیای ۱۰۸ رشته قنات با طول ۶۰ کیلومتر هزینه شده است.
وی گفت: این استان با ۱۶.۵ درصد قناتهای کشور بیشترین تعداد قنات را در ایران دارد و قنات قصبه گناباد و مزینان داورزن به عنوان شاخص‌ترین قناتهای این استان به شمار می‌روند.
در حال حاضر در ٣۴ کشور قنات وجود دارد و مهمترین قناتهای ایران در استان‌های کویری خراسان، یزد، کرمان، مرکزی و فارس قرار دارند.
قنات یا کاریز از سازه‌هایی است که نقش مهمی در تامین آب شرب داشته و اکنون این سازه در سطح بین‌المللی به نام ایران ثبت شده است. بخش عظیمی از کشور که در مناطق گرم و خشک و حاشیه کویر واقع شده با مشکل کم آبی مواجه است و از طریق حفر قنات آب مورد نیاز برای کشاورزی و شرب تامین می‌کند.
آبهای چشمه‌ها، روان آب‌ها و آبهای فصلی از طریق چاه‌های قنات جمع‌آوری می‌شود و آب قنات در دو بخش کشاورزی و شرب به مصرف می‌رسد.
قنات مزینان در کجا واقع شده
این قنات در جنوب غربی مزینان واقع شده و مشهور است شخصی به نام طاهر آبشناس در 1400 سال پیش و در زمان مأمون عباسی آن را حفر و گسترش داده و البته نقل است که قدمت آن بیش از 2500 سال می باشد.
طول این قنات 15 کیلومتر و دارای 127لیتر در ثانیه آبدهی شیرین و گوارا است که سیصدمترجلوتر ازمظهرقنات تبدیل به دونهرعلیا(بالا) سفلی(پایین) می شود و یکی از طولانی ترین قنات های موجود در کشور است و دارای 138 و برخی 270حلقه چاه ذکر کرده اند که به وسیله نقب های زیر زمینی به هم متصل شده اند.عمق مادر چاه آن 130متر می باشد؛با توجه به اینکه متوسط عمیق ترین مادر چاه های قنات های موجود در کشور 120 متر است؛ از این حیث نیز قنات مزینان از قنات های استثنایی کشور است.
این قنات 180 هکتار اراضی زراعی را تحت پوشش قرار داده است
دکتر علی شریعتی مزینانی در باره ی قنات و چشمه ی جاری آب مزینان در کتاب زیبای کویر می نویسد: «برکرانه کویر، به تعبیر حدودالعالم ، "شهرکی" است که شاید با همه روستاهای ایران فرق دارد . چشمه آبی سرد که در تموز سوزان کویر ، گویی از دل یخچالی بزرگ بیرون می آید ، از دامنه کوه های شمالی ایران به سینه کویر سرازیر می شود و از دل ارگ مزینان سر بر می دارد ... از اینجا درختان کهنی که سالیانی دراز سربرشانه هم داده اند ، آب را تا باغستان و مزرعه مشایعت می کنند و بدین گونه ، صفی را در وسط خیابان مستقیمی که ستون فقرات این روستای بزرگ را تشکیل می دهد ، پدید می آورند و از دو سو ، کوچه هایی هم اندازه و روی در روی هم و راسته و همگی در انتها ، پیوسته به خیابانی کمربندی که محتوای ده را از باروی پیرامون آن جدا می سازد . درست گویی عشق آباد کوچکی است ، و چنانکه می گویند ، هم بر انگاره عشق آبادش ساخته اند ، [ مجموعه آثار 13 ( هبوط در کویر ) ، ص 235 ]»
به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan
