دکتر احسان شریعتی مزینانی:عده ای به نام دین به حذف عقلانیت می پردازند
شریعتی با اشاره به بی حاصلی جنبش دانشجویی در ایران گفت: زمانی که در اثر یک حادثه برق گرفتگی دانشجویی جان خود را از دست می دهد، برگزاری چنین بزرگداشت های صوری به اسم گرامیداشت روز دانشجو ارزشی ندارد. زمانی می توان مراسم های سالانه برپا کرد که حداقل شرایط برای زندگی یک دانشجو فراهم باشد. جنبش دانشجویی پس از 60 سال باید تا امروز این مشکلات ساده رفاهی را حل می کرد ولی متاسفانه همچنان در ابتدایی ترین نیازها درجا می زنیم.
وی با تاکید به اینکه جنبش های دانشجویی همواره نقش مهمی در تغییرات فرهنگی جهان ایفا کرده اند، ادامه داد: دانشجو باید ابتدا از مشکلات صنفی خود دفاع کند و بعد وارد بحث های محتوایی شود. دانشگاه باید اعتماد دهد که ما فتنه گر و شورشگر نیستیم. ما باید در رفتار خود این تضمین را دهیم که بر نیروهای خود کنترل داریم و می خواهیم به قدرت حاکم رهنمودها و چشم اندازهای تازه یی نشان دهیم. ما باید آزادی بیان را تعریف کنیم. شریعتی با اشاره به لزوم ایجاد فضای آزادانه در دانشگاه ها گفت: دانشگاه در قدیم یک سیستم شخصی گرای گزینشی بود که هنوز هم این سیستم ادامه دارد. در یک محیط علمی حتی عقاید گزاف هم باید گفته شود. دانشگاه باید محیطی آزاد و تحلیلی بوده و دانشجو باید نقش مداخله گر نظری و تقویت نیروهای تحول خواه را بر عهده داشته باشد. به نظر من جنبش دانشجویی حتی باید از اصلاح طلب ها هم جدا بوده و ناظر و ناقد عملکردها باشد.
این پژوهشگر علوم اجتماعی همچنین افزود: در زمانی که واقعه 16 آذر اتفاق افتاد برای دانشجویان تعهد اجتماعی مهم بود ولی حالابه دلیل سیاست های کلان، دانشجو علاقه یی به این مسائل نداشته و انگیزه یی جز ارتقای شغلی و نمره ندارد. امروز در دانشگاه ها محیط فکری نداریم و این محیط فکری زمانی شکل می گیرد که ما با یکدیگر تعامل داشته باشیم و به طور آزادانه صحبت کنیم.
احسان شریعتی با بیان اینکه آزادی یعنی آزادی مخالف، یعنی مخالف من بتواند در برابر من ابراز عقیده کند: یادآور شد: در جامعه یی که عدالت و آزادی وجود نداشته باشد، حرف زدن از عرفان یک فریب بزرگ است.
وی تاکید کرد: دولت باید در خدمت دانشگاه باشد نه اینکه به فعالیت های دانشگاه نظارت کند. این نکته را حتی بدوی ترین کشورها مثل کشورهای خلیج نشین نیز درک کرده اند. ما طبعا باید در فرهنگ خود این جلوه را داشته باشیم که نداریم. فرهنگ ما همواره با سیاست مشکلاتی داشته است. انگار سوءتفاهمی است که فکر می کنند اگر به هر کاری شکل اسلامی دهیم، این کار دینی می شود.
شریعتی با اشاره به اینکه امروز عده یی به حذف عقلانیت می پردازند، تصریح کرد: نقد عقیدتی از دین که باید به تفکری آگاهانه تبدیل شود، پروژه یی است که از سیدجمال الدین اسدآبادی آغاز شد و تا بازرگان و شریعتی پی گرفته شد و امروز ما باید دین را از حالت خرافی و سنتی خارج کرده و به آن روشی تازه دهیم. عده یی به نام دین به حذف عقلانیت می پردازند در حالی که نگاه دکتر شریعتی متفاوت از این بود. اگر دکتر شریعتی امروز زنده بود با این سوءدرک ها و سوءبرداشت ها مبارزه می کرد.
وی با تاکید بر اهمیت اخلاق در سیاست اظهار کرد: ما در تبلیغات رایج از «اخلاق» خیلی سوءاستفاده می کنیم. هرچند که سیاست و اخلاق دو حوزه جدا هستند ولی باید با یکدیگر نسبت داشته باشند چون سیاست، دیانت و اخلاق در یک جایی با یکدیگر پیوند می خورند. چیزی که از امثال دکتر بازرگان و مهدی سحابی برای ما مانده همین اخلاق آنهاست.
شریعتی همچنین در پاسخ به سوال عده زیادی از دانشجویان دانشگاه تبریز مبنی بر اهمیت آموزش زبان مادری در منطقه گفت: این طبیعی است که باید در هر منطقه یی زبان بومی، مادری و منطقه یی تدریس شود. زبان بومی نه تنها باید تدریس شود بلکه در حوزه آن زبان باید پژوهش هایی هم صورت گیرد. زبان ترکی برای خود دنیا و عالم کاملی دارد که با شناخت و پژوهش علمی و غنی کردن آن می توانیم جهان جدیدی برای خود باز کنیم. به طور کلی باید از کودکی و در مدارس زبان مادری به کودکان بومی آموزش داده شود.
میهمان مراسم 16 آذر دانشگاه تبریز در انتهای سخنان خود گفت: امیدوارم با اندکی صبوری یخ های یاس، سوءظن و بی اعتمادی ذره ذره در کشور آب شود.
جالب بود ممنون