دکتر علی شریعتی :: شاهدان کویر مزینان

شاهدان کویر مزینان

کویر تاریخی مزینان زادگاه دانشمندان و اندیشمندانی است که سالهاست برتارک زرین صفحات تاریخ و جغرافیای ایران زمین می درخشد. این سایت مفتخر است که جاذبه های گردشگری و متفکرین ، فرهیختگان، علما وشهدای این دیار رابه تمامی فرهنگ دوستان معرفی نماید.
شما مخاطب گرامی می توانید با مراجعه به درباره کویرمزینان بیشتر با مزینان آشنا شوید

تبلیغات
Blog.ir بلاگ، رسانه متخصصین و اهل قلم، استفاده آسان از امکانات وبلاگ نویسی حرفه‌ای، در محیطی نوین، امن و پایدار bayanbox.ir صندوق بیان - تجربه‌ای متفاوت در نشر و نگهداری فایل‌ها، ۳ گیگا بایت فضای پیشرفته رایگان Bayan.ir - بیان، پیشرو در فناوری‌های فضای مجازی ایران
بایگانی
آخرین نظرات
پیوندهای روزانه

۱۹۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «دکتر علی شریعتی» ثبت شده است

۲۷
خرداد
۹۹

 

🔺همزمان با چهل و سومین سالگرد عروج منادی عرفان، برابری و آزادی برگزار می شود:

🔹میز گرد : " شریعتی; دیروز،  امروز و فردا"

🔹با حضور آقایان: دکتر حسین قدرتی، دکتر مهران صولتی، دکتر سید ابوالفضل حسینی

🗓زمان : چهارشنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۹
⏰ساعت: ۲۱

🔹آدرس: خیابان دانشگاه، چهار راه پیام نور، کافه ویرگول

پخش زنده از صفحه اینستاگرامی عصر سبزوار
 https://bit.ly/Asinsta

🖥پخش زنده چهل و سومین سالیاد هجرت آموزگار (( آزادی، برابری، عرفان))

🔆نوشریعتی و سیاست اخلاقی ؛ دولت ،مسئولیت اجتماعی ومسئله سلطه


🔷🔆گفتگو با :

🎙مجتبی مهدوی (استاد علوم سیاسی و مطالعات خاورمیانه دانشگاه آلبرتا؛ کانادا)

📌اخلاق علیه اخلاق ؛امکان و امتناع نقد اخلاقی اسلامیسم در اندیشه شریعتی

🎙حسین مصباحیان (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)

📌فراسوی دولت : نو شریعتی و نوید سیاست اخلاقی

🎙احسان شریعتی(فلسفه پژوه و فعال مدنی)

📌روشنفکر دین پیرا، با دولت یا بر دولت


📆زمان: پنج شنبه ۲۹ خرداد از ساعت ۶ عصر  در صفحه اینستاگرام  بنیاد دکتر علی شریعتی


🖇لینک صفحه  اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی
 
🔆https://www.instagram.com/shariati_foundation/

🖇نام قابل جستجو  بنیاد دکتر علی شریعتی در اینستاگرام


🔆 @shariati_foundation

#گفتگو
#افق_پیشرو
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومین_یادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی_مزینانی

🆔 @Shariati_SCF

  • علی مزینانی
۲۷
خرداد
۹۹

 

اما پدر من سنت‌شکنی کرد. درسش که تمام شد برنگشت و در شهر ماند و دیدم که چه‌ها کشید تا توانست از این مرداب زندگی شهر عمر را همه با علم و عشق و جهاد بگذراند و دامن تر نکند و آن دیگران که همگی به کویر گریختند، چه آسوده دامن تر نکردند که در کویر آبی و آبادی‌یی نیست. و به‌هرحال، او در سنت‌الاولین ما بدعتی نهاد و در شهر ماندنی شد و من پرورده این تصمیمم و تنها وارث آن همه ضیاع و عقار که در ملک فقر بر جای نهادند و شاهزاده این سلسله‌ای که، پشت در پشت، بر اقلیم بیکرانه تنهایی و استغنا سلطنت داشتند و حامل آن امانتهای عزیز و ولیعهد آن پادشاهان ملک صبحگهان و بازمانده آن سواران که، در ابدیت احساسهای بی‌مرز و اندیشه‌های معراجی خویش، بر رفرف شوق، از شبهای مهتابی کویر، خود را بر این سقف کوتاه آسمان می‌زدند و از آن سو، در فضای خلیایی ملکوت می‌تاختند و مرغان زرین‌بال الهام و غزالان رمنده وحی را، در کمند جذبه‌های نیرومند خویش صید می‌کردند و، سحرگاه، خسته و فرس کشته، به خلوت دردمند انبوه خلق فرود می‌آمدند. و اکنون، بی‌طاقت از بار سنگین آن امانتها که بر دوش دارم، در میان دو صفی که ساخته قالبهای خشت مالی خشت مالان میدان چهارباغ اصفهانند و یا کوره‌های آجرپزی فرنگ و هر دو بهم مشغول و از خود خشنود و از زندگی آسوده و خوب و خوش و بی‌درد، غریبانه می‌گردم که راه دراز و سنگلاخ است و، در هر قدم، حرامیانی در کمین، و من بی‌هم‌سفر، و زانوانم لرزان و کوله‌بارم سنگین و بیمناک از سرنوشت که چه خواهم کرد؟ که روزگارم از روزگار سیزیف سخت‌تر است و، همچون لااوکون، در شکنجه افعی‌هایی که بر اندامم پیچیده‌اند، که کاهن معبد مجهول آپولونم، در این تروای مجعولی که خود مستعمره آتن است و مردمش «بندگان و پرستندگان پالس» (الهه یونانی اغنام)! و این افعیها را نه سربازان یونانی، بل مدافعان و دروازه‌داران تروا برگردنم پیچیده‌اند!

بگذریم که قصه‌ای است عنوانش ز خون... و...

ما شرقیها همه «گذشته‌پرستیم»، نه «گذشته‌گرا» که برای ما صفت بی‌رمقی است. و آنچه ما احساس می‌کنیم با آنچه اروپایی‌ها کلاسیسیم می‌نامند یکی نیست؛ از این است که همواره «دوران طلایی» همه ملتهای ما در گذشته قرار دارد.

کجای گذشته؟ در دورترین اقصای تاریخ، آنجا که جز افسانه و اساطیر از آن خاطره‌ای نداریم و جز خیال را بدان‌سو راه نیست. در آن‌سوی شرق، چین، عصر طلاییش دوران شاهان فوسه یانگ است که حتی کنفسیوس از آن به حسرت یاد می‌کند؛ کتیبه‌های مردم سومر و بابل ـ در آن دوران که از همه ملتهای دیگر جهان و از همه اعصار تاریخی خویش تمدن و اقتداری درخشان‌تر و زرین‌تر داشتند ـ از عصر طلایی خود به حسرت یاد می‌کنند، عصری که، با طوفان نوح، در زیر لایه‌های ضخیم رسوب آن سیل عالمگیر، برای همیشه مدفون گردید! و ما خود، همیشه، حتی در اوج تمدن اسلام و عظمت دوران داریوش و کورش، از عصر طلایی جمشید یاد می‌کنیم که: روزگاری بود پر از عصمت و خوشبختی و داد، عصر روشنایی و مهر، که حسرت نوروزش و جام جهان‌نمایش همواره ما را وسوسه می‌کند و حال را و آینده را از چشممان انداخته است. این فلسفه تاریخ در روح همه ملتهای شرق است و به‌گونه‌ای، همه ملتهای جهان، روح انسان: حسرت از گذشته، بیزاری از حال و انتظار مسیحی در آینده.

و دوران کودکی نیز عصر طلایی هر کسی است. دوران پرعصمت و عزیز و شاد تاریخ یک زندگی. و من نیز، گرچه دوران کودکیم نه با «طلا» که، با «فولاد» سر آمد، اکنون در پیش چشم خاطره‌ام، درخشش طلا یافته است، به‌خصوص که جوانی‌ام همه، در آخرالزمان گذشت، همه سر بر روی کتاب و دل در آسمان و تن در زندان! و بقول فردوسی: «جوانی هم از کودکی یاد دارم» و اما چون او دریغا دریغا ندارم که، گرچه بسختی، اما، بخوبی گذشت.

آن اوایل، سالهای کودکی، هنوز پیوند ما با زادگاه روستاییمان برقرار بود و، بر خلاف حال، پامان به ده باز بود و در شهر، دستگیر، نه، پاگیر، بلکه دست و پاگیر نشده بودیم و هر سال، تابستانها را به اصل خود، مزینان برمی‌گشتیم، و به تعبیر امروزمان، «می‌رفتیم».


مزینان، این دهی که با آبادیها، و امروز، خرابیهای پیرامونش، یادآور کانون خاندان ما و گوینده خاموش قصه‌های از یاد رفته نیکان ما و نیاکان من است، که تاریخ ـ این پیر غلام پایتخت‌نشین چاپلوس که هماره قلمش خادم شکمش بوده است و خردش ساکن چشمش، و هرگز جز فیلمهای سریال عملیاتی زد و خوردی پر«حادثه» را نمی‌بیند و جز برای خداوندان زر و زور نمی‌نویسد ـ کجا پایی به دهی می‌توانست نهاد و از «کاخ» قیصر ـ که بر آن فرش زربفت گوهرنشان می‌گستردند و از قصر شمس‌العماره، که هر صبح و شام نفیر نقاره‌اش سلطنت «ابد مدت» ناصرالدین‌شاه «شهید» قاجار را بر گوشهای خلق می‌کوفت ـ سری به «کوخ» حکیم می‌توانست زد؟ که بر شاهنشین حجره پذیراییش، نیم پوست تختی گسترده و مابقی را ماسه‌های نرم بادآورده کویر پوشیده بود و یا از «مهتاب خرابه»ی علامه بهمن‌آبادی می‌توانست خبری گیرد؟ که در سایه دیوارهای شکسته و برجهای سرافکنده‌اش، روح دردمند آواره‌ای، در قفس اندامی، سر به درون خویش فرو برده و با آن «خودِ پنهانِ خویش»، دست اندر کار آفرینش‌هایی همه عشق و همه شعر و همه زیبایی اهورایی بود!

... الدهر فی الساعه و الارض فی الدار...!

تاریخ اینها را چه می‌فهمد؟ اینان را چه می‌شناسد؟ او را برای این ساخته‌اند تا نامه‌های ناپلئون را به ژوزفین برساند و میان لویی و زن برادر نیم‌مردش، ملقب به «مسیو»! قاصدی کند و برای راسپوتین لحاف‌کشی، و نیمه‌شبهای تاریک، در پیچ و خم کوچه‌ها و سایه دیوارهای کاخ ورسای، فانوس‌کش ولیعهد لویی پانزدهم باشد که از خانه یکی از افسران رشیدش باز می‌گردد که برای عظمت فرانسه به میدان نبرد با اتریشش فرستاده‌اند تا حماسه ملی بیافریند و هم‌اکنون، با دامنی خیس از گذر بر دریاهای افتخاری که ببار آورده، سرود مارسیز را مغرورانه می‌خواند، و یا برشمارد که سلطان غازی، پس از دوگانه به درگاه یگانه، چند ساتگین درکشیده و از آن پس مزاجش تقاضای چه حاجتی کرده است؟ داغگاه شهریار را، نکته به نکته، موبه‌مو، وصف کند. و یا دنبال لشکریان ناپلئون «کبیر» بیفتد و اسب‌ها و آدمها و زاد و توشه و سلاح و کلاه و جامه و راه و کوه و دشت و هوا و سرفه و خنده و دعوا و آشتی و نشست و برخاست و... هرچه هست و نیست را، با حرص و ولع، در دفترش یادداشت کند و، هنگام عبور سپاه از آلپ، فریاد شوق برکشد و از اعجاب مشت بر زانویش زند و از شعف، همچون شتر مست، پا به‌زمین کوبد و کف از لوچه برافشاند و چون به خانه بازگردد، ناز بر فلک و فخر بر ستاره کند که چه دقتی مبذول فرموده و چه امانتی در ضبط وقایع مرتکب شده است! از چنین فانوس‌کش جاانداز پادو خانه‌زادی چه انتظار دارم؟ مگر هم‌اکنون چه می‌کند؟ حال که ادعا می‌کند که با خلق آشتی کرده است و با کوچه آشنا شده است و به میان توده آمده است؟! از اعتیادات و انحرافات قدیمش سخنی نمی‌گویم که می‌بینید هفت سال است برای مرگ «جان عالمیان خراش» کندی ماتم گرفته است و هنوز لباس سیاهش را از تن در نیاورده و اصلاح نکرده و اشک بر گوشه چشمانش خشک نشده است و هر روز چهره‌های ابوی و اخوی و طفلان مسلمش را که بر روی پرده کشیده است، وسط جمعیت دنیا، سر هر رهگذر و هر چهارراه، به نمایش می‌گذارد و معرکه می‌گیرد و عربده می‌کشد و... ول‌کن هم نیست! و همین رقیق القلب وفادار احساساتی از هزاران پدری و همسری که هر روز در خون می‌غلتند و میلیونها خانواده زرد و سیاه و سرخ و سفیدی که در زیر غرش و بارش و یورش توپها و بمب‌ها و تفنگدارهای همان فقید سعید و اسلاف و اخلاف احلافش ـ تنها به‌جرم «ضعیف بودن و انسان بودن» که هیچ با هم سازگار نیست ـ نیست شده‌اند و می‌شوند یادی نمی‌کند و اگر نامی هم می‌برد چنان سرسری و زورکی و از روی بی‌میلی است که اصلاً سخنش مفهوم نیست.

به این کارهایش کاری ندارم که حکما گفته‌اند خوی بد در طبیعتی که نشست برخاستنی نیست، اما این ادعاهای تازه‌اش آدم را می‌کشد که مردمی شده‌ام و مردم آشنا و اهل کوچه و بازار! و می‌بینیم که وقتی هم از خدمت زرمندان و زورمندان، به جانب اهل حال و درد و صاحبان قلم و کتاب و دل و دماغ رو می‌کند، همچون گدایانی که دم در کافه‌ها و رستورانها و سینماها و نانوایی‌ها و قصابی‌ها، همه سر، چشم می‌شوند و در شکم‌ها و غبغب‌ها خیره می‌نگرند و همه تن، دست، و در دامن «دامنه‌داران» می‌زنند، باز هم چشمش به‌دست مجله‌داران و مصاحبه‌سازان و برنامه‌چینان است و صاحبان آلاف و الوف و به‌هرحال، به هر که یا دستش به عرب و عجمی بند است و یا حدش به شارع است و یا هر دو، که چه بهتر! که به نیروی سحر این «سحر مبین»، در طرفه‌العینی، ناقد معروف می‌شود یا محقق خبر و یا نویسنده توانا و یا ادیب دانا و یا جامعه‌شناس غریب و عجیبی که تز دکترایش هنوز نگذشته، بل ننوشته، یکی از مآخذ انسیکلوپدی بریتانیکا، یا گراند لاروس می‌شود و یا فیزیکدانی جهانی که انشتن در ملاقاتی که با وی کرده است گفته که: «من سی سال است که حرف می‌زنم و کسی نمی‌فهمد و این جوان ایرانی سه ساعت است حرف می‌زند و من نمی‌فهمم»! (و این تنها جمله‌ای است در زبان بشری که در عین حال که از بیخ دروغ است از پایه راست راست است!) و یا یکهو، متخصص علوم سیاسی و فلسفه‌های جدید، از یک کنار، از «اومانیسم» گرفته تا «اونانیسم»! و یا در این اواخر، متخصص متبحر مسائل مربوط به دنیای سوم و کشورهای در حال عقب... نه، ببخشید، در حال پیش... چه می‌دانم؟

به‌هرحال فرقی نمی‌کند متخصص چی یا متبحر چی؟ هر جور که نیت کنی، یا سفارش بدهند، متد «اصحبت کردیاً و امسیت عربیاً» که برایش فرقی نمی‌کند. برای هر کدام از اینها همه قالبهای آماده دارد. هر «پخی» را اراده فرماید، مثل مایع پلاستیک، می‌ریزد توی قالب مربوطه و علامه ریختنی، نویسنده ریختنی، ناقد ریختنی، متخصص امور کشورهای در حال... ریختنی می‌دهد بیرون. آفتابه پلاستیکی و مکثف پلاستیکی و... حتی بشقاب و دیس و فنجان و قندان پلاستیکی که، مثل سابق، زحمت و مرارت و معطلی و طرح و نقشه و مقدمات و هی توی کوره رفتن و هی چکش خوردن و قلم‌کاری و منبت‌کاری و این حرف‌های قدیمی‌ها را ندارد... بگذریم.


صحبت از مزینان بود که با آبادیها ـ و امروز خرابیها ـ ی پیرامونش، یادآور کانون خاندان ما بود و هر کوچه‌اش، کوچه باغش، مسجد و مدرسه و برج و بارویش کتیبه‌ای، که بر آن نقش خاطره‌ای از اجداد خویش را می‌خواندم و طرح یادی از روزگاران پرعصمت و عزیزی که همه قربانی بی‌دفاع این «روسپی زمانه» شدند که ناگاه، از نشستنگاه خورشید، برخاست و بر سرزمین آفتاب تاخت و میراث‌های عزیزمان و سرمایه‌های سرشارمان و سر و سامان گرم و روشنمان، همه را، به زیر آوار برد و هرچه داشتیم از دستمان بگرفت و بجای آن همه، جز «دستبندی دیگر»، هیچ نداد...

آغاز تابستان، پایان مدارس! چه آغاز خوبی و چه پایان خوب‌تری! لحظه عزیز و شورانگیزی بود؛ لحظه‌ای که هر سال، از نخستین دم بهار، بی‌صبرانه چشم براهش بودیم و آن سالها، هر سال، انتظار پایان می‌گرفت و تابستان وصال، درست به هنگام، همچون همه ساله، امیدبخش و گرم و مهربان و نوازشگر می‌آمد و ما را از غربت زندان شهر، به میهن آزاد و دامن‌گسترمان، کویر، می‌برد، نه ، بازمی‌گرداند. آری، ما را به «نَیِستان»مان، کویر، باز می‌گرداند؛ «نیسْتان»! هر دو درست است! هر دو قرائت را ضبط کرده‌اند! به دو اعتبار، توضیحش را از «نیمه مرحوم» معین بخواهید و یا از «تمام مرحوم» حی حاضر «میت بن نائم»ها! نَیِستان، که مرا از آنجا ببریدند.


کویر! کویر نه تنها نیستان من و ما است که نیستان ملت ما است و روح و اندیشه و مذهب و عرفان و ادب و بینش و زندگی و سرشت و سرگذشت و سرنوشت ما همه است. کویر! «این تاریخی که در صورت جغرافیا ظاهر شده است»!

این عظمت بیکرانه مرموزی که، نومید و خاموش، خود را، به تسلیم، پهن بر خاک افکنده است. خشک بی‌آبی و آبادی‌یی، بی‌قله مغرور بلندی، بی‌زمزمه شاد جویباری، ترانه عاشقانه چشمه‌ساری، باغی، گلی، بلبلی، منظری، مرتعی، راهی، سفری، منزلی، مقصدی، رفتار مستانه رودی، آغوش منتظر دریایی، ابری، برق خنده آذرخشی، درد گریه تندری... هیچ! آرام، سوخته، غمگین، مأیوس؛ منزل غول و جن و ارواح خبیث و گرگان آدمی‌خوار! زادگاه خیال و افسون و افسانه؛ سرزمین نه آب، سراب؛ ساکت، نه از آرامی، از هراس؛ با هوای آتشناک بی‌رحمش که مغز را در کاسه سر به جوش می‌آورد و زمین تافته‌اش که گیاه نیز از «روییدن» و «سر از خاک برآوردن» می‌هراسد؛ و مردمش، پوست بر استخوان سوخته، با چهره‌هایی بریان و پیشانی‌هایی چین‌خورده! که نگاه کردن در کویر دشوار است. چشمها را با دست سایه می‌کنند تا کویر نبیند. نبیند که می‌بینند، نداند که می‌دانند! گاه طوفانی برمیخیزد و خاک بر افلاک می‌فشاند و آسمان را تیره می‌دارد و روستاها را بر می‌آشوبد و چون فروکش می‌کند، از پس آن، باز چهره کویر! همچنان که بود.

کویر! آنجا که همواره طوفان‌خیز است و همواره آرام؛ همیشه در دگرگون شدن است و هیچ چیز دگرگون نمی‌شود؛ همچون دریا است، اما، نه دریای آب و باران و مروارید و ماهی و مرجان، که دریای خاک و شن و غبار و مار و کلپاسه و سوسمار... بیشتر خزندگان و گاه‌گاه پرواز مرغکی تنها و آواره، یا مرغانی هراسان و بی‌آشیانه. قصه تاگور و طوطیش، نه در هند، که در ارمنستان!


آنچه در کویر می‌روید گز و تاق است. این درختان بی‌باک صبور و قهرمان که علیرغم کویر بی‌نیاز از آب و خاک و بی‌چشم‌داشت نوازشی و ستایشی، از سینه خشک و سوخته کویر، به آتش سر می‌کشند و می‌ایستند و می‌مانند هر یک رب‌النوعی! بی‌هراس، مغرور، تنها و غریب. گویی سفیران عالم دیگرند که در کویر ظاهر می‌شوند! این «درختان شجاعی که در جهنم می‌رویند». اما اینان برگ و باری ندارند، گلی نمی‌افشانند، ثمری نمی‌توانند داد، شور جوانه زدن و شوق شکوفه بستن و امید شکفتن، در نهاد ساقه‌شان یا شاخه‌شان، می‌خشکد، می‌سوزد و در پایان، به جرم گستاخی در برابر کویر، از ریشه‌شان برمی‌کنند و در تنورشان می‌افکنند و... این سرنوشت مقدر آنهاست.

بید را در لبه استخری، کناره جوی آب قناتی، در کویر می‌توان با زحمت نگاهداشت، سایه‌اش سرد و زندگی‌بخش است. درخت عزیزی است اما، همواره بر خود می‌لرزد. در شهرها و آبادیها نیز بیمناک است، که هول کویر در مغز استخوانش خانه کرده است.

اما آنچه در کویر زیبا می‌روید، خیال است! این تنها درختی است که در کویر خوب زندگی می‌کند، می‌بالد و گل می‌افشاند و گلهای خیال!

گلهایی همچون قاصدک، آبی و سبز کبود عسلی... هر یک به رنگ آفریدگارش، به رنگ انسان خیال‌پرداز و نیز برنگ آنچه قاصدک بسویش پر می‌کشد، برویش می‌نشیند...، خیال، این تنها پرنده نامریی که، آزاد و رها، همه جا در کویر جولان دارد. سایه پروازش تنها سایه‌ای است که بر کویر می‌افتد و صدای سایش بالهایش تنها سخنی است که سکوت ابدی کویر را نشان می‌دهد و آنرا ساکت‌تر می‌نماید؛ آری، این سکوت مرموز و هراس‌آمیز کویر است که در سایش بالهای این پرنده شاعر سخن می‌گوید.

کویر انتهای زمین است؛ پایان سرزمین حیات است؛ در کویر گویی به مرز عالم دیگر نزدیکیم و از آن است که ماوراءالطبیعه ـ که همواره فلسفه از آن سخن می‌گوید و مذهب بدان می‌خواند ـ در کویر به چشم می‌توان دید، می‌توان احساس کرد. و از آنست که پیامبران همه از اینجا برخاسته‌اند و بسوی شهرها و آبادیها آمده‌اند. «در کویر خدا حضور دارد»! این شهادت را یک نویسنده رومانی داده است که برای شناختن محمد و دیدن صحرایی که آواز پر جبرییل همواره در زیر غرفه بلند آسمانش بگوش می‌رسد، و حتی درختش، غارش، کوهش، هر صخره سنگش و سنگریزه‌اش آیات وحی را بر لب دارد و زبان گویای خدا می‌شود، به صحرای عربستان آمده است و عطر الهام را، در فضای اسرارآمیز آن، استشمام کرده است.

در کویر بیرون از دیوار خانه، پشت حصار ده، دیگر هیچ نیست. صحرای بیکرانه عدم است، خوابگاه مرگ و جولانگاه هول. راه، تنها، به سوی آسمان باز است. آسمان! کشور سبز آرزوها، چشمه مواج و زلال نوازشها، امیدها و ... انتظار! انتظار!... سرزمین آزادی، نجات، جایگاه بودن و زیستن، آغوش خوشبختی، نزهتگه ارواح پاک، فرشتگان معصوم، میعادگاه انسانهای خوب، از آن پس که از این زندان خاکی و زندگی رنج و بند و شکنجه‌گاه و درد، با دستهای مهربان مرگ، نجات یابند!


آسمان کویر سراپرده ملکوت خداست و... بهشت! بهشت، سرزمینی که در آن کویر نیست، با نهرهای سرشار از آب زلالش، جوی‌های شیر و عسل و نان بی‌رنج و آزادی و رهایی مطلقش؛ بی‌دیوار، بی‌حصار، بی‌شکنجه، بی‌شلاق، بی‌خان، بی‌قزاق... بی‌کویر! همه‌جا آب، همه جا درخت، همه جا سایه! سایه طوبی که کران تا کران بر بهشت سایه گسترده است و آفتاب، این عقاب آتشین بال دوزخ، در دل انبوه شاخ و برگش آواره گشته است. آسمان کویر، بهشت، آنجا که «می‌توان، آنچنان که باید، بود»، «آنچنان که شاید، زیست»، آنچه در کویر همواره افسانه‌ها از آن سخن می‌گویند، آنچه هرگز در زمین نمی‌توان یافت. آری! در کویر، هیچکس این دو را ندیده است.

عکس؛ محسن مزینانی عسکری

 

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۷
خرداد
۹۹

 

طرح یک سئوال در آستانه سالگرد درگذشت دکترعلی شریعتی مزینانی

چرا نام شریعتی بر هیچ دانشگاهی نیست؟

فضل‌الله یاری (روزنامه‌نگار)

به تصاویر روزهای اول انقلاب که نگاه کنیم چند عکس در میان تظاهر کنندگان دیده می‌شود که نشان‌دهنده اقتدا و خط‌گیری انقلابیون از آنان بوده است‌‌. اگر به بسامد تکرار این عکس‌ها قضاوت کنیم، به ترتیب، امام خمینی، دکتر علی شریعتی، آیت‌الله طالقانی و دکتر محمد مصدق را می‌توان پرتکرارترین عکس‌ها بالای سر تظاهرکنندگان دانست‌.
در این میان اگرچه امام، رهبر اصلی انقلاب به شمار می‌رود، اما دیگران نیز سهمی داشته‌اند‌‌. آیت‌الله طالقانی اگرچه از روحانیون انقلابی بود، اما در میان گروه‌های سیاسی غیر روحانی نیزمحبوب بود و اگرچه در میانه دو طیف روحانیون و غیر روحانیون ایستاده بود و تلاش داشت که هردوطرف را در خیمه انقلاب نگه دارد، اما مرگ زودهنگام‌اش او را از عرصه دور کرد تا تنها نامش بر بعضی خیابان‌های کشور و بر صفحاتی از تاریخ معاصر به یادگار بماند‌‌. دکتر محمد مصدق که تنها از این زاویه که پیروان‌اش از مخالفان نوع حکومت‌داری محمدرضا شاه بودند، به عنوان یک سمبل تصویرش در دست برخی از هواداران او بود‌‌؛ هوادارانی که نزدیک به 25 سال نمی‌توانستند نامش را برزبان بیاورند وتصویرش را دردست بگیرند‌‌. انقلاب فرصتی برای رهیدن از این اختناق بود، اگرچه خیلی زودتر از آن چه که فکرش را می‌کردند، این تصاویر از خیابان‌ها جمع شد و نام مصدق به انزوای 25 سال گذشته خود برگشت‌.
اما تصویر دیگر متعلق به دکتر علی شریعتی بود؛ همو که در ابتدای انقلاب «معلم انقلاب» خوانده می‌شد‌‌. به اعتبار استادی در دانشگاه فردوسی مشهد، معلم بود و به گمان آن که به دست ساواک ترور شد، نیز شهید خوانده می‌شد‌‌. از این رهبران عملی وفکری انقلاب نام‌هایی بر برخی از اماکن مانده است‌‌. اما در این زمینه سئوالی خود را نشان می‌دهد که در ادامه به آن پرداخته می‌شود‌.
دانشگاه‌های کشور در سال‌های پیش از انقلاب به منبعی مهم برای تامین نیروی انسانی انقلاب علیه طاغوت بدل شده بود‌‌. انجمن‌های اسلامی دانشجویان، انجمن‌های اسلامی استادان، سازمان مجاهدین خلق، سازمان فداییان خلق، سازمان جوانان حزب توده و برخی دیگر از گروه‌های کمتر آشنا در میان دانشجویان به یارگیری می‌پرداختند‌‌.
در این میان گروه‌های مدعی ایدئولوژی اسلامی اگرچه شنوای سخنان روحانیونی چون طالقانی، مطهری و آیت‌الله خامنه‌ای بودند، اما گوشی تیزتر به سخنان استادی داشتند که از دانشگاه فردوسی مشهد آمده بود و با کت و شلوار و کراوات به مانند روحانیون در مساجد وحسینیه‌ها سخن می‌گفت، اگرچه لحنی دیگر داشت و زبانی دیگر‌‌. اما از علی؛ حقیقتی بر گونه اساطیر می‌گفت و از فاطمه که تنها او می‌توانست فاطمه باشد و حسین را وارث آدم می‌دانست‌.
با این همه پس از انقلاب، انقلاب فرهنگی سبب شد تا این منبع مهم کادرسازی پیش از انقلاب و البته مرکز یارگیری گروه‌هایی که به مخالف نظام تبدیل شده بودند، به مدت 30 ماه تعطیل شود‌‌. از آن پس دانشگاه‌ها در حالی آغاز به کار کردند که پیش از آن ستادی برای تصفیه استادان و دانشجویان شرق‌زده و غرب‌زده تشکیل شده بود‌.
تا دانشگاه بازگشایی شود، در کشور اتفاقات مهمی رخ داد، برخی از رهبران انقلاب (اعضای شورای انقلاب، رئیس جمهور، رئیس قوه قضائیه، نخست‌وزیر، فرماندهان جنگ، ائمه جمعه و برخی دیگر از چهره‌های منتسب به انقلاب) به وسیله ترور از میان رفتند‌‌. در این میان دانشگاه‌ها به عنوان نمادهایی برای بزرگداشت نام این رهبران در نظر گرفته شد و هم اکنون دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شهید رجایی، دانشگاه شهید باهنر، دانشگاه شهید مفتح، مدرسه عالی شهید مطهری، دانشگاه شهید چمران، دانشگاه شهید مدنی، دانشگاه شهید ستاری،‌ دانشگاه شهید مجید شریف واقفی و دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی دانشگاه‌هایی است که در کشور به نام سران انقلاب نامگذاری شده است‌.
برخی از این چهره‌ها اگرچه در دانشگاه درس خوانده بودند، اما به عنوان یک چهره دانشگاهی شناخته نمی‌شوند‌‌. در این میان شهید مطهری و شهید مفتح یکی پیش و یکی بعد از انقلاب استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران بودند و چهره دانشگاهی شناخته می‌شوند‌‌. شهید چمران علاوه بر تحصیلات دکتری در رشته فیزیک پلاسما اما به جز تحصیل در مقطع لیسانس هیچ فعالیت دانشگاهی در ایران نداشت‌‌. مجید شریف واقفی یکی از رهبران سازمان مجاهدین خلق بود که توسط دیگر اعضای منشعب سازمان که مارکسیسم را به جای اسلام نیروی محرکه خود قرار داده بودند، به خاطر مقاومت برسر این تغییر کشته شد و پس از انقلاب نام‌اش برسر یکی از مهم‌‌ترین دانشگاه‌های کشور باقی ماند‌. علت آن نیز این بود که‌‌ مجید شریف واقفی از فارغ‌التحصیلان دوره اول مهندسی برق این دانشگاه بود‌‌. اتفاقی که البته اگر یکی دوسال دیگر به تاخیر افتاده بود، هیچ گاه به فرجام نمی‌رسید‌.
در این میان شهید بهشتی و شهید باهنر اگرچه تحصیلات دانشگاهی داشتند، اما به حضور در بدنه آموزش و پرورش و تشکیل مدارس خاص مشهور بودند‌‌. شهید رجایی نیز اگرچه تحصیلات دانشگاهی داشته، اما به شخصیتی آموزش و پرورشی مشهور بوده است‌‌. آیت‌الله مدنی و آیت‌الله اشرفی اصفهانی نیز چهره‌های حوزوی انقلاب بودند که هدف ترورهای سال‌های اول انقلاب قرار گرفتند و نام‌شان به عنوان شخصیت مرکزی انقلاب در استان‌های محل زندگی و فعالیت‌شان بر سردر دانشگاه‌ها نشست‌.
در این میان نام دکترعلی شریعتی غایب بزرگ این فهرست بر سردر دانشگاه‌های ایران است‌‌. اگرچه نامش بردانشکده‌ای که در آن تدریس می‌کرد در دانشگاه مشهد نشسته است، اما او همه الزامات را داشت که نامش بر سر در یک مرکز بزرگ آموزش عالی کشور نوشته شود‌.
او معلم انقلاب نام گرفت؛ عنوانی بزرگ که از او چهره‌ای بارز می‌ساخت به عنوان یک نماد انقلابی‌‌. در مشهورترین دانشگاه‌های کشور و جهان تحصیل کرد و با نام‌های بزرگی از جهان دانش و سیاست معاشرت داشت‌‌. او در ایران در دانشگاه فردوسی مشهد به تدریس پرداخت‌‌. بیشترین ارتباط را با قشر دانشجو برقرار کرده بود و آنان را به اسلام سیاسی (که مورد نظر رهبران انقلاب اسلامی بود) نیز راهنمایی می‌کرد و برخی از گروه‌های مسلح که در سال‌های پیش از انقلاب چراغ مبارزه را با جرقه اسلحه خود روشن نگاه داشته بودند، متاثر از تعالیم او بودند‌‌. او نیز به مانند رهبران انقلاب سال‌هایی را در زندان‌های شاه گذراند و همواره مورد آزار دستگاه امنیتی نظام سابق (ساواک) بود و سرانجام این که در حالی در گذشت که بسیاری از رهبران انقلاب و روحانیون و انقلابیون در ایران وخارج از کشور عنوان «شهید» را بر او گذاشته بودند و از این منظر نیز تبلیغات وسیعی علیه حکومت شاهنشاهی ترتیب داده بودند. تشییع جنازه‌اش به مراسمی برای تجمع بسیاری از سازمان‌های انقلابی و آزادیبخش منطقه و جهان تبدیل شد‌‌ وهمه این‌ها از او چهره‌ای ساخته بود در طراز رهبران انقلاب ضدسلطنتی مردم ایران. از همین رو‌‌ بود که عکس او پس از تصویر رهبر انقلاب در دست مردم عصیان‌زده ایران در همه نقاط کشور بیشترین تکرار را داشت‌.
نام شریعتی همه شرایط لازم را برای این که نامش بر یکی از دانشگاه‌های کشور قرار بگیرد داشت و اگرچه نامش بریکی از مهم‌‌ترین خیابان‌های پایتخت نشست، اما این اتفاق درباره مکانی که با نام و عملکرد او قرابت بیشتری داشت، نیفتاد‌‌. اگرچه مخالفت‌ها با روش و‌اندیشه‌های شریعتی در میان رهبران انقلاب یکی دوسال پس از انقلاب شکل عملی به خود گرفت، اما در همان سال‌ها سازمان مجاهدین خلق توانست نام یکی از رهبران خود در پیش از انقلاب را بر تابلوی دانشگاه آریامهر حک کند‌‌. اتفاقی که پس از جدایی خونبار این سازمان از بدنه رهبری انقلاب همچنان ماندگار شده است و هم‌اکنون مهم‌‌ترین دانشگاه ایران در حوزه علوم پایه نام یکی از دانشجویان سابق خود را بر سر در خود دارد‌.
شاید این سخن نیز گفته شود که گذاشتن نام شریعتی بر دانشگاه‌های ایران چه امتیازی داشت، وقتی کتاب‌هایش هنوز با ممیزی درگیرند؟ وقتی علیرغم گذشت چهار دهه پس از انقلاب هنوز جنازه‌اش در کشوری دیگر به امانت مانده است؟
وقتی خانواده‌اش نمی‌توانند جنازه همسرش را بنا به وصیت‌اش از جلوی حسینیه‌ای تشییع کنند که با نام شریعتی شناخته می‌شود؟ و ده‌ها سوال دیگر دربار این چهره مهم در تاریخ معاصر‌‌. همه این سوالات به جای خود قابلیت طرح را دارند، اما نام‌‌ شریعتی بر سردر یک دانشگاه‌‌ به موضوع کارکرد نمادها ربط دارد؛ همان که نشان‌دهنده یک ‌اندیشه، یک مفهوم، بخشی از تاریخ سیاسی و اجتماعی یک ملت و ده‌ها کارکرد دیگر است‌‌. همان که همه ملت‌ها و دولت‌ها درکتاب‌ها و فیلم‌ها و موزه‌ها می‌گنجانند و تا آن را همیشه به یاد داشته باشند‌.

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۶
خرداد
۹۹

 

۲۹ خرداد ماه ۱۳۹۹ که پیش‎رو داریم چهل و سومین سالروز درگذشت دکتر علی شریعتی مزینانی می‎شود. با وجود گذشت حدود نیم قرن از درگذشت او، اما هنوز از او حرف می زنیم. ولی چرا؟ چه چیزی در اندیشه او، ما را ناگزیر از این رجعت می‏ کند؟

واکاوی چرایی این امر، موضوع گفت‏‌وگوی ما با دکتر مقصود فراستخواه، جامعه ‏شناس و استاد دانشگاه شد. او دلایل قابل تأملی را برای این «بی‎جانشین ماندن شریعتی» ذکر می‎کند.


 جناب فراستخواه، فکر می‎کنید چرا تاکنون شریعتی بی‌جانشین مانده است؟
شریعتی فرزند روزگار خود بود. او مؤلفی بود که تا حدی مخاطبان و زمانه‌اش نیز در تألیف خود او سهیم بودند. ما اغلب فکر می‌کنیم یک مؤلف همچون شریعتی و آل‌احمد، بیرون گفتمان‌ها و پارادایم‌ها ایستاده‌اند و از بالا می‌نگرند و متن‌های خود را با قدرت می‌سازند. در حالی که مؤلف‌ها خود نیز، ساخته می‌شوند. مؤلف‌ها فقط نمی‌نویسند بلکه خود نیز نوشته می‌شوند. همان‌طور که شریعتی می‌نوشت، خود نیز نوشته می‌شد. متن شریعتی به شکل اجتماعی و در شبکه‌ای با مقیاس ملی و جهانی آن روز ساخته شد؛ در نتیجه این شریعتی، دیگر امروز قابل تکرار نیست.

 چرا؟
چون زمانه‌ای که شریعتی می‌زیست، دوره جنگ سرد بود اما امروز از جنگ سرد گذر کرده‌ایم. در زمانه شریعتی پارادایم چپ غالب بود در حالی که امروز پارادایم نئولیبرالی غالب است. در دوره شریعتی نوسازی در ایران یک ایدئولوژی دولتی فاسد بوروکراتیک بود؛ در نتیجه، نوسازی در زمان شریعتی امری مبتذل بود. اما امروز آن نوسازی را نداریم در برابرش برعکس، حاشیه‌ها بر آن متن شوریده‌اند و خود یک متن مسلط شده‌اند. در گفتمان رسمی امروز جامعه، به نوعی خردستیزی و نوستیزی می‌بینیم. پس مسأله شریعتی «نوسازی» بود اما مسأله امروز ما «نوستیزی» است و دیگر آن نوسازی مبتذل مشکل ایران نیست؛ اما مشکلات دیگری هست.

 چرا برای انسان امروزی و جامعه کنونی هنوز شریعتی جاذبه دارد؟ این دلبستگی که به اندیشه شریعتی وجود دارد، از کجا ریشه می گیرد؟
امروز در گفتمان رسمی ما فوبیاهایی نسبت به تمدن جدید و جهان نهادینه شده است که به نحو سیستماتیک نسبت ایران با دنیا را دچار خدشه می‌کند و ما را از همراهی خلاق، پرشتاب و پیشرو جهانی باز می‌دارد. در نتیجه، آن رتوریک خاص شریعتی با آن احساس‌ها و هیجانات ایدئولوژیک بزرگ، طبعاً در جامعه امروز ما ساخته نمی‌شود. نمی‌توان انتظار داشت همان متن شریعتی، امروز هم بازسازی شود. البته چون شریعتی فرزند اصیل کویر در شهر بود و به لایه‌های پایین‌تر طبقه متوسط بویژه در قشرهایی با علایق مذهبی در کف جامعه تعلق داشت فهمیدنی است گروه‌های دردمند بویژه مذهبی در جامعه ما هنوز دلبستگی‌هایی صمیمانه به اندیشه شریعتی دارند؛ چرا که او «اسلام» و «ایران» را و «سنت» و «عقلانیت» را توأمان و «خرد»، «آزادی»، «عدالت»، «عرفان» و «برابری» را یکجا می‌خواست.

شریعتی فقط قابل فروکاسته شدن به اجتماعیات و بویژه صورت‌بندی ایدئولوژیک آن نیست. در «کویریات» و «هبوط» ما با یک تنش عمیق وجودی و درد دیرین انسانی و خاطرات عمیق مواجه هستیم؛ مگر می‌توانیم از آنها رخ برتابیم و بی‌اعتنا باشیم؟ آنها زبان آشنای ما از قعر کویر و آه‌های عمیق انسانی هستند. این ادبیات هنوز هم برای بخش‌های زیادی از تنش‌های وجودی ما و انسان امروزی و جامعه کنونی جاذبه دارد. ولی خود شریعتی به مثابه یک شریعتی، دیگر ساخته نمی‌شود؛ چون امروز مردم با مسائل متفاوتی درگیرند. «سلبریتی‌ها» به نوعی می‌کوشند جایگزین «روشنفکران» شوند. بنابراین، شریعتی دیگری در زمانه ما، نه به آن صورت قبلی ساخته می‌شود و نه تکرار می‌شود.

 با این حال، پس چرا هنوز هم از شریعتی حرف می‌زنیم؟
 شریعتی، فراموش نمی‌شود چون او بخشی از خاطرات ما و تاریخ معاصر ما است. در او ژانری و رتوریکی هست که همچنان برای بخش‌هایی از جامعه پژواک دارد و معنا می‌یابد. در نتیجه نمی‌توان گفت که جذابیت شریعتی یکسره از میان رفته است؛ اما وقتی عمیق‌تر مطالعه می‌کنیم دست‎کم بنا به مطالعات بنده، مراجعه امروزی به شریعتی نیز نوعاً به شکلی اقتضایی است؛ به تعبیری، یک نوع مراجعه زیباشناختی و گزینشی است؛ جنبه‌هایی از اندیشه شریعتی بنا بر مقتضیات امروزی گزینش می‌شود و بعضی از معانی در دستگاه فکری او به شکل مفرد و موردی، مصرف می‌شود. این در حالی است که در دهه۵۰، شریعتی به‌عنوان یک «دستگاه فکری منسجم» مورد رجوع قرار می‌گرفت؛ اما امروز شریعتی تنها مصرف می‌شود؛ «منبعی تاریخی» است و دیگر یک «مرجع» نیست.

 چه مؤلفه‏ هایی از جامعه ایران برای شریعتی «مسأله» شد و او برای تغییر آنها تلاش می‎کرد؟
کار یک روشنفکر منفی‌بافی تصنعی نیست؛ بلکه نقد جدی و مسأله‌مند کردن است. روشنفکر، آنچه را در زمانه‌ای «ناچیز» شده است، به چشم همه می‌آورد. شریعتی «جامعه ایران» زمان خود را مسأله کرد. او از وضع ایران نارضایتی هستی‌شناختی داشت و این را در متون و گفتارهای خود بیان و عیان کرد.

شریعتی می‌کوشید نشان دهد «جامعه‌ ایرانی» آن‌طور که هست برای قشرهای آگاه مسئولش رضایت‌بخش نیست. طرح تغییر شریعتی حاصل این نارضایتی او بود. او، نوعی آگاهی «ملی»، «طبقاتی» و «اجتماعی» در طیف بزرگی از طبقه متوسط ایرانی را صورت‌بندی کرد تا بتواند از زخم‌ها و تنش‌های جدی زمانه‌اش حرف بزند. در دوره شریعتی، نهاد سلطنت در ایران به خودکامگی رسیده بود و به نخبگان مستقل ملی اعتنا نداشت، دستاوردهای مشروطه و خاطرات جنبش ملی را نادیده می‌گرفت. شریعتی این استبداد نهادینه شده را به «مسأله» بدل کرد.

دولت، یک جانبه، متولی پروژه مدرنیزاسیون رسمی شده بود؛ پروژه‌ای از بالا و بوروکراتیک و فاسد که متن جامعه را دور می‌زد و حاشا می‌کرد. شریعتی این را مسأله کرد. رشد سرمایه‌داری نفتی فریبنده و نابرابر و ناپایدار را مسأله کرد؛ چرا که نتایج این رشد به‌صورت برابر به همه اقشار جامعه نمی‌رسید. شریعتی مدرنیته و توسعه و پیشرفت و رونق و رفاه اجتماعی را لازم می‌دید اما با خردباوری انتقادی و عدالت‌خواهانه و جامعه‌گرا. همچنین، سنت‌های معنوی و دینی ایرانی، دچار انحطاط شده و نوعی از جهالت و تحمیق و واپس‌گرایی بر جامعه مذهبی غالب شده بود. شریعتی نمونه‌ای از طبقه متوسط تحصیلکرده با علایق دینی بود که نمی‌توانست به نهاد دین به مثابه یک ساختار با دوام اجتماعی بی‌اعتنا باشد، با این حال نسبت به وضع موجود تاریخی و زمان غبار گرفته و رسوب یافته آن و درک متحجر از دین و عملکرد نهاد دینی انتقاد داشت و از تعصبات و مناسک‌گرایی زمانه رنج می‌برد. به همین دلیل، کوشید تا «ایران» را و «دین» را به مسأله بدل کند.

شریعتی از کدام یک از این مسأله‎ها، بیشتر رنج می‎برد؟ و خود چه راه‎حلی برای آن ارائه کرد؟
شریعتی نمونه‌ای از فکر انتقادی و عمل انتقادی «درون‌مان» بود. جامعه ایران محتویات تاریخی سنگینی دارد از جمله این محتویات تاریخی «دین» است. رنجی که شریعتی می‌کشید این بود که نمی‌شود از این تاریخ متراکم طفره رفت یا با آن غیرمسئولانه رفتار کرد ولی نباید هم، اسیر و برده آن شد. اگر قرار بر تغییری در ایران هست این تغییر باید از وضع فرهنگ و درک‌ها و عادت‎واره‌ها و باورداشت‌ها و مناسبات و برخی رفتارهای نادرست دینی آنها آغاز شود. تجددخواهی دینی و انتقادی و جماعت‌گرایانه شریعتی از اینجا نشأت می‌گرفت.

شریعتی، احساس می‌کند که ایران جهان‌زده شده است و درک مرسوم زمانه‌اش دچار نوعی لامکانی شده است. مد زمانه شده بود؛ که ایران نیز سراسیمه و غافلانه، بخشی از لامکان دنیای جدید باشد. اما شریعتی احساس می‌کند نمی‌توانیم با طفره رفتن از خودمان و تاریخ مان و فلات فرهنگی‌مان به‌طور گزاف، زائده‌ای از لامکان دنیای مدرن شویم.

شریعتی تأکید دارد که ایران خود یک مکانی است و تاریخ دارد و با بیگانگی از خود نمی‌توان در زمین دیگران خانه ساخت. باید خود بود و البته از تجربه‌های جدید دیگری و دنیا نیز آموخت و با آن داد و ستد کرد اما از طریق یک همراهی انتقادی و خلاق.

در تحلیل راهبردی شریعتی، پروژه رسمی نوسازی دولت‌سالار از بالا، با تکیه بر خام‌فروشی نفت و سپس توزیع نابرابر این ثروت عمومی، آن هم بدون گفت‌وگو با جامعه و با بی‌اعتنایی به سنت‌های اجتماعی، بدون توجه به بخشی از تاریخ میانی ایران، بار کجی است که به منزل نمی‌رود و کار ایران به سامان نمی‌رسد. بنده که دانشجوی آن دوره بودم این دعوت شریعتی را با پوست و گوشت و استخوانم احساس می‌کردم و اکنون نیز همان احساس در من هست.
اینچنین بود که شریعتی وضع ایران را مسأله می‌کرد و بدین نسق بود که روشنفکری از نوع شریعتی به‌صورت یک نقد درون‌مان و یک فرآیند ریشه‌دار اجتماعی ساخته می‌شد و گر نه هر خسی از رنگ گفتاری بدین ره کی رسد.

منبع: ایران

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۶
خرداد
۹۹

 

چرا شریعتی به دنبال تحولِ فکری مذهبی در جامعه ایران بود؟

شریعتی فهم دقیقی از لایه‌های زیرین جامعه ایران و تاریخ ایران داشت و همین شناخت به او این قدرت را داد که به دنبال فهم مذهب در ایران و تحول فکری مذهبی باشد.

به گزارش شاهدان کویرمزینان به نقل از؛ خبرنگار مهر، سیدجواد میری، جامعه شناس و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به مناسبت چهل و سومین سالگرد شهادت دکتر علی شریعتی در یادداشتی به این سوال پرداخته است که چرا شریعتی به دنبال تحولِ فکری مذهبی در جامعه ایران بود؟

به نظرم این پرسش ممکن است سو برداشت ایجاد کند و برخی را وادارد که بر من خرده گیرند که چرا چنین مفهومی را بر متن و اندیشه شریعتی تحمیل می‌کنم؟ به سخن دیگر، اصلاً شریعتی کجا به دنبال تحول در حوزه فکر و اندیشه مذهبی بود؟ مگر او غیر از تلفیق مباحث مدرن و سنتی که نوعی “ملغمه فکری” بود کار دیگری هم توانست انجام دهد؟ بارها این سخنان را از جامعه شناسان و اهل اندیشه در ایران شنیده ام که شریعتی یک “آخوند کراواتی” بود و فهم دقیقی نه از مباحث اسلامی داشت و نه از موضوعات مدرن فلسفی و جامعه شناسی آکادمیک.

اما واقعیت این است که شریعتی فهم دقیقی از لایه‌های زیرین جامعه ایران و تاریخ ایران داشت و همین شناخت به او این قدرت را داد که برخلاف روشنفکران توده‌ای که به دنبال “مبارزه با مذهب” در جامعه ایران بودند و یا چون کسروی و پیروانش که به دنبال “مبارزه ضد مذهبی” بودند او به دنبال “فهم” مذهب در ایران و “تحول فکری مذهبی” بود. اما او این شناخت را چگونه به دست آورده بود؟ شریعتی در “تاریخ و شناخت ادیان” که بخشی از درس گفتارهای او در حسینیه ارشاد در سال ۱۳۵۰ بود به نکته مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید روشنفکران ایرانی متوجه نیستند که در کدام جغرافیا و بر روی کدامین بستر عینی پای گذاشته اند و این عدم فهم دقیق از جامعه ایران موجب شده است که آنها به جای تحلیل عینی تاریخ جامعه ایران دست به تحلیل‌های ذهنی بزنند که هیچ ربطی به این آب و خاک ندارد.

او صراحتاً می‌گوید که تاریخ ایران با تاریخ یونان و روم متفاوت است و این تمایز در تاروپود جامعه کنونی (در سال‌های پیش از انقلاب) ایران ریشه دوانده است. شریعتی بر این باور است که اگر در فرهنگ یونان روشنفکری می‌خواست با توده‌ها ارتباط برقرار کند در آن تاریخ و جامعه “دین” نقطه کانونی نمی‌توانست باشد؛ زیرا فرهنگ یونان بیشتر رنگ و بوی فلسفی دارد تا مذهبی ولی در ایران چنین نیست. به سخن دیگر، “جامعه اکنون ما، روابط اجتماعی اش و سنت‌ها، طرز تفکر و نهاد فرهنگی جامعه ما، وجدان و روح جمعی ما صد در صد مذهبی است و روشنفکر نباید تمام جامعه را بر اساس سلیقه خودش و روابط روشنفکرانه درون گروهی خودش تعمیم بدهد” (م. آ. ۱۴: ۱۳۸۸. ۱۴).

اما روشنفکران ایرانی این نکته ظریف شریعتی را درک نکردند و به جای درک واقعیات عینی جامعه ایران به دنبال ایده آل های ذهنی خویش و مبتنی بر آنها با واقعیات جامعه ایرانی مواجهه پیدا کردند. اما شریعتی درک درستی از هستی اجتماعی و تاریخی جامعه ایران پیدا کرده بود و مبتنی بر همین شناخت است که به جای “مبارزه ضد مذهبی” سخن از فهم مذهب به میان می‌آورد. البته او در مقام یک روشنفکر خود را در قامت یک اصلاحگر اجتماعی نیز می بیند و فهم را مقوله‌ای خنثی نمی بیند بل از “تحول فکری مذهبی” سخن می‌گوید. در همان کتاب “تاریخ و شناخت ادیان” به روشنفکران ایرانی که شدیداً درگیر مقولات اروپایی هستند می‌گوید: “اگر ما از اروپا تقلید می‌کنیم، باید از تجربه‌های خوبشان تقلید شود. و این یکی از آنهاست که آنچه قرون وسطی را خراب کرد و قرون جدید را به وجود آورد، مذهب نو بود. تحول فکری مذهبی بود، نه مبارزه ضد مذهبی” (م. آ. ۱۴: ۱۳۸۸. ۵۲).

به عبارت دیگر، ایران در “قرون وسطای” خویش به سر می‌برد و عبور از این وضع انحطاط نیازمند فهم دقیق از مؤلفه‌های هستی اجتماعی ایران است که بنیادی‌ترین آن مذهب است که برای پویایی بخشیدن به جنبش اجتماعی ما نیازمند تحول در اندیشه مذهبی هستیم و این درک موجبات تحولی در جامعه ایران گشت که از آن به “انقلاب” یاد می‌کنند. اما اکنون که ۵۰ سال از درس گفتارهای شریعتی در حسینیه ارشاد می‌گذرد چگونه باید جامعه ایران را درک کرد؟ بحث من این نیست که شریعتی دهه پنجاه را در آستانه قرن پانزدهم خورشیدی تکرار کنیم بل بحث بر سر این است که “بینش شریعتی-گونه” را چگونه می‌توان پس از ۵۰ سال تجربه به خدمت گرفت و آینده جامعه ایران را مبتنی بر آن مفهوم پردازی کرد؟

در دهه پنجاه مبارزه ضد مذهبی پاسخ نمی‌داد بل تحول فکری مذهبی راه حل شریعتی بود ولی امروز که مذهب یگانه نهاد وجدان جمعی ایرانیان نیست و روح جمعی ایرانیان متنوع و متکثرتر از ۵۰ سال پیش شده است، در این وضعیت چگونه باید نقشه راهی مبتنی بر واقعیات جامعه کنونی ایران تعبیه کرد که هم نیازهای متنوع جامعه را شامل گردد و هم با تحولات جهانی سازگاری داشته باشد؟ به عبارت دیگر، شریعتی نقطه عزیمتش واقعیات عینی جامعه و تاریخ ایران بود و این نقطه قوتش گردید و توانست تأثیرگذاری ماندگاری بر جنبش‌های اجتماعی ایران داشته باشد ولی پرسش اینجاست که از منظر اکنونی و با توجه به تجربه جمعی ایرانیان در طی این پنجاه سال، آینده را چگونه می‌توان ترسیم کرد؟

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۶
خرداد
۹۹

 

بر کرانه کویر، به تعبیر حدودالعالم، «شهرکی» است که شاید با همه روستاهای ایران فرق دارد. چشمه آبی سرد که، در تموز سوزان کویر، گویی از دل یخچالی بزرگ بیرون می‌آید، از دامنه کوههای شمالی ایران به سینه کویر سرازیر می‌شود و از دل ارگ مزینان سر بر می‌دارد، از دل این دیواره‌های عبوس و مرموزی که قرنهای گمشده‌ای را که اسلام به اساطیر کشاند در آغوش خویش نگاه داشته‌اند و، خود، علیرغم تاریخ، همچنان استوار ایستاده‌اند. از اینجا درختان کهنی که سالیانی دراز سر بر شانه هم داده‌اند، آب را تا باغستان و مزرعه مشایعت می‌کنند و بدین‌گونه، صفی را در وسط خیابان مستقیمی که ستون فقرات این روستای بزرگ را تشکیل می‌دهد، پدید می‌آورند و، از دو سو، کوچه‌هایی هم‌اندازه و روی در روی هم و راسته و همگی در انتها، پیوسته به خیابانی کمربندی که محتوای ده را از باروی پیرامون آن جدا می‌سازد.
 
درست گویی عشق‌آباد کوچکی است، و چنانکه می‌گویند، هم بر انگاره عشق‌آبادش ساخته‌اند، صد سال پیش که مزینان کهنه را سیل از بنیاد برمی‌کند و می‌برد و ناچار، همه چیز از نو ساخته می‌شود. حدودالعالم از «مرد» و «انگور» مزینان نام می‌برد و از هزار و صد سال پیش، هنوز بر همان مهر و نشان است که بود. مردانش نیرومند و مغرور که سبزواریها را دهاتی می‌دانند و مشهدی‌ها را گدایان گوش‌بر، و مردان تهرانی را زنانی ریشدار! و در شگفتند که چرا غالباً این تنها برگه معتبر را هم از میان می‌برند!؟

و باغهای انگورش که هنوز ـ علیرغم مادیتی که بر روستاها تاخته و باغها را همه غارت کرده است ـ برجا و آبادند و خوشه‌های عسکر و لعل و شست عروسش هم‌چون چراغ می‌درخشند.

و تاریخ بیهق از شاعران و دانشمندان و مردان فقه و حکمت و شعر و ادب و عرفان و تقوایش یاد می‌کند، در آن روزگاری که باب علم بر روی فقیر و غنی، روستایی و شهری باز بود و استادان بزرگ حکمت و فقه و ادب، نه در «ادارات»، که در غرفه‌های مساجد یا مدرس‌های مدارس می‌نشستند و حضور در محضرشان نه پرداخت مبلغ و مدرک و شرایط می‌خواست و نه دریافت غبغب و کبکب و دبدب و شمایل! که هنوز «اداره نمی‌دانم چی‌های عالیه ویژه تبدیل نسخ چاپی به نسخه‌های خطی» تأسیس نشده بود و این بود که آن بچه دهاتی دهقان‌زاده ضعیفی که از بی‌نانی در ده نمی‌توانست بماند می‌توانست در شهر با یک نظامی قدک و یا لاقبای کرباس، بی‌هیچ شرط و شروطی، وارد مدرسه‌ای شود و اطاقی بگیرد و بورس تحصیلی‌یی، و هر استادی را هم که پسندید خود انتخاب کند. استاد، ابلاغ به‌دست، ناگهان بر سر شاگرد نازل نمی‌شد؛ شاگرد بود که همچون جوینده تشنه‌ای می‌گشت و می‌سنجید و بالاخره می‌یافت و سر می‌سپرد، نه بزور «حاضر و غایب»، بل به نیروی ارادت و کشش ایمان.


از این‌است که هرگاه پدرم و هم‌درسیهایش گرد هم می‌نشینند و از حوزه‌های درس و اخلاق ادیب نیشابوری بزرگ و آقا بزرگ حکیم و آشتیانی و میرزا حسنعلی قهرمان و میرزای اصفهانی یاد می‌کنند چهره‌شان از آتش خاطره‌های پر از عصمت و قداست تافته می‌شود و چشمهاشان از حسرت آن ایام رفته به اشک می‌نشیند، گویی اصحاب پیامبرند یا امام و یا سوختگان آتش ارادت‌اند که از مرادشان سخن می‌گویند و من هرگاه با هم‌کلاسانم می‌نشینم و با هم خاطرات ایام تحصیل را نشخوار می‌کنیم دلهامان را از درد خنده می‌گیریم که آن روز در کلاس معلم خطمان «موش» ول دادیم و روز دیگر که، در کلاس دبیر شیمی، یکی از بیلوت‌های کلاس «بو» ول داد و وقتی دبیر با اعتراض توضیح خواست که این بوی چیه؟ گفت: بوی تجزیه آب! و کی‌یَک که در تمام دوران تحصیل دوست وفادار هم بودیم و همیشه بجای هم حاضر می‌گفتیم و آن فلانی حقه‌باز که با بچه‌ها قرار می‌گذاشت و درست در وسط کلاس که آقای دبیر گرم درس می‌شد و کلاس هم جذب درس، یک‌هو غش می‌کرد و شلپ، می‌افتاد بزمین و دست و پا می‌زد و خرناس می‌کشید و کف می‌کرد و چه‌ها که نمی‌کرد! و بیچاره دبیر هم رنگش می‌پرید و تا او را به حالش می‌آوردیم زنگ می‌زدند و غائله خاتمه می‌یافت! و آن معلم خارجی که شنیده بود دانشجوهای ایرانی تقلب می‌کنند و راه هوشیارانه‌ای هم برای جلوگیری از تقلب ابتکار کرده بود و سر امتحان شفاهی قیچی‌یی همراه می‌آورد و به شاگرد می‌گفت: کتابت را ببند، سپس استاد قیچی را مثل استخاره‌چی‌ها، ناگهان بر وسط کتاب فرود می‌آورد و قیچی بر هر صفحه‌ای که فرومی‌نشست، باز برای محکم‌کاری، آن صفحه را که قیچی به تصادف تعیین کرده بود بازدید می‌کرد که معنی لغات را رویش ننوشته باشند و آنگاه که خاطرش صددرصد جمع می‌شد، می‌گفت بخوان! و آن رفیق حقه ما یک متد ضدقیچی اختراع کرد که اثر آنرا از بین برد و آن بدین طریق بود که دمِ در اطاق امتحان، یک صفحه را انتخاب کرد و چندبار پیش دیگران خواند و مثل آب که شد دو طرف کتاب را بر روی محور لایه همان صفحه از پشت تا کرد و بعد کتاب را بست و وارد شد و تا قیچی جادو بالا رفت، هنوز به لبه کتاب تماس نیافته، انگشتهایش را که عطف کتاب را گرفته بود کمی از هم باز نمود و کتاب هم اندکی دهان گشود و او با تردستی ظریفی دهانه کتاب را به زبانه قیچی استاد داد و قیچی، ناچار «تصادفاً» بر همان صفحه فرود آمد و استاد باز برای محکم کاری آن صفحه را بازدید کرد و خاطرش که «صددرصد» جمع شد گفت بخوان! و خواند و استاد با اعجاب و تحسین گفت:

ـ آفرین! خیلی خوب! شما!؟
ـ بله استاد، خیلی زحمت کشیدم و این چند روزه فقط درس شما را می‌خواندم که ضعیف بودم و حالا چقدر افسوس می‌خورم که چرا از اول سال قدر درس شما را نمی‌دانستم و تنبلی می‌کردم!
ـ مرسی، مرسی، ووزت تره زانتلیژان، مه، امپو... پارسو!... منتنان، ساواتره‌بین!...
ـ اختیار دارین! از بی‌شعوری خودتونه مادام!
ـ اُ... پادوکوا...!

* * *

 

صحبت مزینان بود. نزدیک هشتاد سال پیش، مردی فیلسوف و فقیه که در حوزه درس مرحوم ملا هادی اسرار ـ آخرین فیلسوف از سلسله حکمای بزرک اسلام ـ مقامی بلند و شخصیتی نمایان داشت به این ده آمد تا عمر را به تنهایی بگذارد و در سکوت فراموش شده‌ای بر لب تشنه کویر بمیرد.

بگفته مرحوم حکیم سبزواری بزرگ، وی در محضر اسرار نه همچون شاگرد، که بمانند رفیقی هم‌زانوی وی می‌نشست، چه، وی حکمت را، پیش از این، نزد داییش علامه بهمن‌آبادی خوانده بود که استاد کلام و حکمت و فقه بود و با حکیم اسرار در حکمت معارضه می‌کرد و در نظر برخی صاحب‌نظران بر او ارجح بود و با آنکه در بهمن‌آباد، کوره‌دهی نزدیک مزینان، انزوا داشت، شهرتش زبانزد حوزه‌های علمی تهران و مشهد و اصفهان و بخارا و نجف بود که آن ایام علم و فضیلت را علامه‌های تراشیده و دسته‌ها و دستگاههای مجله‌دار و قلم‌دار و مصاحبه‌ساز و قراردادبند و دیگر بند و بست‌ها در محاق سکوت خفه نمی‌کردند و هنوز قرن علم و نور و تمدن و چاپ و فرهنگ عمومی نیامده بود که اگر نبوغی در شهرستانی بماند و در کافه‌ها و محفل‌ها و مرجع‌های فضلای کهنه و نو تهران راه نیابد و یا راه نخواهد، کتمانش کنند و اگر ید بیضایی کرد که در چشمها زد به سحرش متهم کنند و بدتر از سحرش!


آوازه نبوغ و حکمت علامه در تهران پیچیده و شاه قاجار به پایتخت دعوتش کرد و او در سپهسالار درس فلسفه می‌گفت و چهل تومان از ناصرالدین‌شاه سالیانه می‌گرفت. اما این وسوسه تنهایی و عشق به گریز و خلوت ـ که در خون اجداد من بوده است ـ او را نیز از آن هیاهو باز به گوشه انزوای بهمن‌آباد کشاند و به زندگی در خویش و فرار از غوغای بیهوده و آلوده آن سواد اعظم به خرابه‌های قدیمی بیرون این ده! که روحی دردمند داشت و بی‌تاب، و شبهای آرام در دل این ویرانه‌ها تنها می‌گشت و می‌نالید و در سایه دیواری می‌نشست و غرقه در جذبه‌های مرموز خویش با خود و با خدا زمزمه می‌کرد و این زندگیش بود.

میگویند این شعر را سخت دوست می‌داشت و همواره تکرار می‌کرد:

این سخن‌ها کی رود در گوش خر

گوش خر بفروش و دیگر گوش خر!

و شاگرد او نیز که برای آموختن و اندوختن، جوانی را در حجره‌های تنگ و مرطوب مدارس قدیمه بخارا و مشهد و سبزوار، بر روی کتابها و زانو بزانوی مدرسان و عالمان بزرگ آن روزگار تمام کرده بود، اکنون که هنگام کمال بود و رسیدن به جاه و مقام روحانی، و مسند بلند پایه علمی و زعامت خلق و باید مرجعی می‌شد و صاحب وجهه‌ای و نفوذی و دستگاهی و نام و آوازه‌ای، همه را رها کرد.

بعد از حکیم اسرار، همه چشمها به او بود که حوزه حکمت را او گرم و چراغ علم و فلسفه و کلام را او که جانشین شایسته وی بود روشن نگاه دارد اما، در آستانه میوه دادن درختی که جوانی را بپایش ریخته بود، و در آن هنگام که بهار حیات علمی و اجتماعیش فرا رسیده بود، ناگهان منقلب شد. فلسفه و دین او را بدینجا کشاندند. فلسفه به او آموخته بود که غوغا و تلاش و فریب حیات همه پوچ است و دروغین است و ابله فریب. دین به او آموخته بود که دنیا و هرچه در اوست پلید است و دلهای پاک و روحهای بلند را نمی‌فریبد و، در این منجلاب، جز کرمهای کثیفی که از لجن مست می‌شوند و به نشاط می‌آیند چیزی نیست و او که نه می‌خواست فریب خورد و نه لجن‌مال شود، شهر را و گیر و دار شهر را رها کرد و چشمها را منتظر گذاشت و به دهی آمد که هرگز در انتظار آمدن چون او کسی نبود. هشتاد سال پیش، وی در آغاز کمال، با لبانی خاموش، پیشانی‌یی از اندیشه مواج، ابروانی، از ایمان و تصمیم، گرفته، سر از نومیدی در برابر هرچه بر روی خاک و در زیر این آسمان، پایین و گامهایی از آنرو که به هیچ جا نمی‌خواهد برود، مطمئن و آرام، چهره‌ای بر معصومیت این مردم، رحیم و چشمانی از برق نبوغ، تند و لبخندی از ناچیزی خویش در برابر عظمت «او»، متواضع و گردنی از حقارت عالم و اهلش برافراشته از غرور و سر و وضعی از فرط استغنا و صمیمیت، بی‌ریا و ساده و رها کرده، به این روستا آمد و در خانه کوچکی، در خمِ کوچه‌ای منزل گرفت و در انتظار پایان یافتن بازی مکرر و بی‌معنی این دو دلقک سیاه و سفید ماند و مرد. و مردم صمیمی ده از او چه‌ها می‌گفتند! یک شبه امام، شبه پیغمبر، یک فرشته، یکی از اولیاءالله و به‌هرحال، غریبی از مردم آن عالم در این ده! «کفشهایش گاه پیش پایش جفت می‌شد... روز مرگ خویش را خبر داد... سال قحطی، دخترانش ناله کردند که سال سخت است و زمستان را بی‌اندوخته نانی چه کنیم؟ و او از خشم برآشفت و نیمه‌شبی، ناگهان، صدای ریزشی که از کندو خانه برخاست همه را بیدار کرد، رفتند و دیدند که از نافه گندم می‌ریزد و برخی کندوها لبریز شده است...»

کربلایی علی پسر کربلایی مؤمن آن شب در صحرا آب می‌راند، در گود آبشخور: «ناگهان دیدم در سایه روشن مهتاب شب، سیاهی‌یی از دور می‌آید، نزدیک‌تر شد، حیوانی بود شبیه شتر، به رنگ سمند، بطرف قبرستان رفت و کنار قبر حکیم ایستاد، دیدم جنازه را بیرون آوردند و بر او نهادند و او به سمت مغرب رفت و ناپدید شد... پس از لحظه‌ای ناگهان به‌خودآمدم و چنان ترسم برداشت که افتادم و از هوش رفتم»... دیگران نیز که آن شب در صحرا بودند بگونه دیگری شهادت دادند: «نوری از آسمان مغرب بر سر قبر فرود آمد... باز از همان راه به آسمان برگشت و ناپدید شد». وی در ۱۳۱۸ قمری مرد و شگفت آنکه در ۱۳۳۶، هجده سال بعد، باران قبر او را خراب می‌کند و جد بزرگم دستور می‌دهد تا آنرا از بنیاد بسازند. در حفره گور هیچ نیافتند جز مهر نمازش و حتی تسبیح تربتش... و چند سال بعد که فرزند پارسای صاحب کراماتش شیخ احمد می‌میرد در همین حفره خالی دفنش می‌کنند و اکنون پدر و پسر هر دو در یک گور آرمیده‌اند...، نه، پسر در گوری که پدر در آن بود مدفون است و پدر را که در زندگی، آفرینش بر جانش تنگی می‌کرد، نخواستند که در زاغه‌ای آنچنان تنگ و تیره نگاه دارند که می‌دانستند نعش پوسیده او نیز تاب تنگنا ندارد، نجاتش دادند. وی، آخوند حکیم، جد پدر من بود.

چه لذت‌بخش است آنچه از او برایم حکایت می‌کنند! من در این حکایتها است که سرچشمه طبیعی بسیاری از احساس‌های ریشه‌دار مجهولی را که در عمق نهادم می‌یابم پیدا می‌کنم و این، معاینه‌ای شگفت و مکاشفه‌ای شورانگیز است! مثل این است که از من و حالات من و عواطف و خصایص روح من و از زندگی من، پیش از این عالم، پیش از تولدم و پیش از حیاتم، سخن می‌گویند.

من هشتاد سال پیش، نیم قرن پیش از آمدنم باین جهان، خود را در او احساس می‌کنم. مسلماً من در روح او، نبض او، خون او بوده‌ام. در رگهای او جریان داشته‌ام، در نگاه او نشانی از من بوده است و اکنون، ممنونم که او چنین بود و چنین کرد که اگر، بجای پناه آوردن به یک ده، به تهران می‌رفت یا نجف، و به مقامات می‌رسید و درجات، و من اکنون، بجای او، از مردی چون مرحوم حاج شیخ عبدالرحیم، یا آقا سید ابوالحسن اصفهانی یا آخوند ملا محمد کاظم خراسانی (که شاگرد حکیم بود) سخن می‌گفتم که مثلاً: «سفیر انگلیس جلوش زانو می‌زد!»، هرگز اینهمه غرق غرور و سرشار لذت نمی‌شدم. و اما جد من، او نیز بر شیوه پدر رفت. می‌گویند در علم، از اجتهاد گذشته بود و من می‌گویم از علم و اجتهاد گذشته بود که پس از آن، باز به همین روستای فراموش ـ که از جاده تهران مشهد کناره گرفته است ـ باز آمد و از زندگی و مردمش کناره گرفت و به پاکی و علم و تنهایی و بی‌نیازی و اندیشیدن با خویش ـ که میراث اسلافش بود و از هرچه در دنیا هست جز این به اخلافش نداد ـ وفادار ماند که این فلسفه انسان ماندن در روزگاری است که زندگی سخت آلوده است و انسان ماندن سخت دشوار و هر روز جهادی باید تا انسان ماند و هر روز جهادی نمی‌توان! که رفته رفته، بقول فردوسی، مرد حماسه! دست و پای آهو می‌گیرد، و ... تهیدستی و سال نیرو... و بالاخره سقوط! و پس از او، عموی بزرگم، که برجسته‌ترین شاگرد حوزه ادیب بزرگ بود و، پس از پایان تحصیل فقه و فلسفه و بویژه ادبیات، باز راه اجداد خویش را به سوی کویر پیش گرفت و به مزینان بازگشت.

عالمی است سرشار از ذوق و شعر و درکی قوی و قدرت مطالعه‌ای خارق‌العاده، که از آغاز طلبگی تاکنون بر روی کتاب بیدار است و بر روی کتاب خوابش می‌برد و این زندگی اوست، که مدرسه قدیمه‌ای که شریعتمدار معروف برای جد بزرگم ساخته بود و تا سالهای پیش طلبه داشت و سر و صدای درسی و بحثی و آمد و رفتی، امروز سوت و کور است و آن خانه اجدادی که مرجع خلق بود و حل و عقد امور و پناه ستمدیدگان و آوارگان و زنان رانده شده از شوی و رعایای فراری از خان، امروز خلوت است و کار حکیم بزرگ و اخلاف و اسلافش را اکنون یک سپاهی و چند کارمند بخشداری و مأمور ثبت اسناد و چند تن آموزگاران دارندگان تصدیق ششم ابتدایی از پیش می‌برند و کارها حساب و کتابی پیدا کرده و نظم و نسقی...

ادامه دارد...

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۲
خرداد
۹۹

زنده یاد حسین آقا ممتحنی مشهور به حمید سبزواری، زادهٔ ۱۳۰۴ در سبزوار اشعار به چاپ رسیده از او هفت دفتر شعر است با نامهای، سرود درد،سرود سپیده، سرودی دیگر، تو عاشقانه سفر کن،بانگ جرس”،” به ننگ آمده دشمن”

 او در تاریخ  ۲۲ خرداد ۱۳۹۵ در تهران درگذشت.

 

به یاد دکتر علی شریعتی، معلم انقلاب مردم،
از کتاب «سرودِ درد»،

خفتی چرا؟ ای چشمِ بیدارت نخفته
ای مرغِ دل در جانِ هشیارت نخفته
پای طلب هرگز ز رفتارت نخفته
یک‌دم زبان در کامِ دُربارت نخفته

خفتی چرا ای روز-و-شب بیدار بوده
روشنگر این شام‌گاهِ تار بوده
با خستگانِ خفته در پیکار بوده
شب تا سحر با رنج و محنت یار بوده

خفتی چرا ای خفته را بیدار کرده
ای خلقِ ناهشیار را هشیار کرده
ای در رهِ حق بی‌امان، پیکار کرده
ای راهِ علم و عقل و دین، هموار کرده

هان ای علی، ای وارثِ میراثِ آدم
ای رهنوردِ راهِ آدم تا به خاتم
ای شارحِ اسلام در اکنافِ عالم
ای رتبت و قدرِ شهیدانت فراهم

ای وارثِ میراثِ پاکان و شهیدان
ای یادگارِ بوذر و عمار و سلمان
ای در کفِ تو رایتِ اسلام و قرآن
ای در تو پیدا، بهترین سیمای انسان

روزی اگر «یک» بوده‌ای، اینک هزاری
کز دانه‌ای زاینده، زاید کشت‌زاری
وز ساقه‌ای سربرفرازد شاخ‌ساری
وز چشمه‌ای سیراب می‌گردد دیاری…

***

آن روز نزدیک است آری خرّم آن روز
روزی که حق حاکم شود بر عالم آن روز
روزی که نی کسری شناسد، نی جم آن روز
فرخنده آن ساعت، خوش آن دم، بی‌غم آن روز !

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۱۲
فروردين
۹۹

کماکان  واهمه دارند اشباح 
ازآن اندیشه پاک و زلالت

چه کردی با جهان مردگان تو
که چشم زندگان مست و خمارت

تو رفتی و نرفتی از دل ما
زدی تیری و دل ها شد شکارت

کنون نام تو را آهسته خواند
همان شخصی که بوده هم قطارت

به دست کوزه گر خاک گلویت
شده سوتک گران است این عمارت

همانا می رسد برگوش جان ها
صدای سوتک تو پر حرارت

دم گرم و خوش تو پخته ما را 
شده کودک جوان و با جسارت

هر آن نادان که حق را کرده قربان
به پای مصلحت دیده خسارت

توئی آن عاشق جان داده در نور
ولیکن این خوارج در ضلالت

نه شرقی و نه غربی گفته بودی
 به اسلام علی دادی بشارت

همه عشقت حسین و زینبش بود
به مهدی زمان کردی اشارت

تو آری این چنین بودی برادر
قلم را داده بودی تو رسالت

تو و اجداد تو از عالمانند
که باشی تا ابد یار ولایت

خدایت انتخابی اینچنین کرد
ز جمع متقین با اصالت

کنون در زینبیه آرمیدی
به ظاهر مانده ای آنجا امانت

چه خواندی در نماز عاشقی تو
که شیطان کرده اینگونه حسادت  

تویی آن قلب تاریخی که گفتی
ز شریان بشر کرده صیانت

هرآن نسخه که پیچیدی جهانی است
مداوا می نماید در بدایت

نمی باشد تو را هرگز رقیبی
اگر چه داده ای درس رشادت

حسینیه دگر  بویی ندارد
که اشباحند آنجا در جهالت

سخندان سحر، ای خفته بیدار
 بزودی می رسد صبح سعادت

چه گویم  مارقین و ناکثین را
که با خود محوری کرده قضاوت

چو اربابان قدرت قاسطین اند
به دستان ولی تیغ عدالت

رسد مردی که طین و قین و ثین  را
زند بر جانشان مُهر خیانت

چه خوش گفتی زر و زور است و تزویر
کلید رهبران با خباثت

هر آن کس نقد بی جایت نموده
نخوانده چند سطری از کتابت

🌹شاعر؛ علی اصغر رحیمیان(طالب)... اصفهان

  • علی مزینانی
۳۰
بهمن
۹۸

روز جمعه 25 بهمن و شنبه 26 بهمن دو رویداد مهم در مزینان زادگاه دکتر علی شریعتی مزینانی اتفاق افتاد حضور چند پزشک متخصص مزینانی و شریعتی دوست و دیگری مراسم اولین سالگرد درگذشت زنده یاد دکتر پوران شریعت رضوی اما رسانه های سبزوار و داورزن از پوشش آن امتناع کردند.

جالب این جاست  این رسانه ها که مدعی بی طرفی هستند و ادعای داورزن برای همه است مراسم روستای کاهک را که در بعد از ظهر روز جمعه برگزار شد بلافاصله به نقل از رییس شورای اسلامی آن انعکاس دادند اما چشم مبارک را بر روی مزینان و حضور فرزندان و نوه ها و دوستان شریعتی که فخر این منطقه می دانند بستند.

بحث ما به هیچ عنوان حسادت و یا اینکه چرا نام کاهک مطرح شده نیست آن هم روستایی که در نزد ما عزیز است و مردم شریف آن اقوام ما و اگر به فرهنگنامه ها و تاریخ نگاری های قدیمی دقت شود می بینید که این روستا به همراه 53 روستا و آبادی دیگر جزئی از دهستان مزینان بوده و هست ! سخن ما سانسور شدید اتفاقات و رخدادهایی است که در مزینان یکی از مناطق صاحب نام تاریخی که اکنون طبق تقسیمات کشوری به عنوان تابعه ی شهرستان داورزن شناخته می شود.

به راستی این جنگ زرگری و یا نعمتی و حیدری تا کی می خواهد ادامه داشته باشد ؟! آیا مقامات و مسئولین شهرستان جناب فرماندار و امام جمعه و دادستان محترم نمی خواهند فکری به حال این جریان بکنند؟! 

جالب است که وقتی با یک خبرنگار رسمی شهرستان سبزوار که از قضا نه اهل داورزن و نه کاهک و البته خبرنگار فعال و پیگیری است سئوال می کنی که چرا خبر مزینان پوشش داده نشد پاسخ می شنوی اطلاع نداشتم! و حال آن که خودش عنوان می کند عضو فلان کانال داورزن هستم و بعد که می گوییم همان کانال پیش خبر دو برنامه را کار کرده سکوت می کند و حرفی برای گفتن ندارد!

ما فکر می کردیم این خبرنگاران فقط با شریعتی و خاندان او مشکل دارند ولی دیدیم در هفته ی گذشته نیز که مادر سه شهید از خاندان ایثارگر شش شهید داده دارفانی را وداع گفت بازهم حضرات چشمان مبارک خود را بستند و در رسانه ی خود کمترین تبلیغ را و یا اصلا نداشتند مردم مزینان از خبرگزاری ایرنا که یک رسانه ی دولتی و با نام جمهوری اسلامی فعالیت می کند شاکی هستند که چرا اخبار روستاهای دیگر به ویژه خبر برگزاری مراسم سالگرد زنده یاد پوران شریعت رضوی را در روستایی دیگر منتشر کرده ولی مزینان را پوشش ندادند و اضافه کنید خبرگزاری فارس رسانه ی انقلاب را... به یقین مدیران و مسئولین این رسانه ها مقصر نیستند چون خبرنگاران آن ها در سبزوار و داورزن که نمایندگی آن ها را بر عهده گرفته اند خبری به آن ها نداده اند.

شاهدان کویرمزینان از لطف و عنایت ویژه مدیر فرهیخته مجله اینترنتی اسرار نامه سبزوار که به محض اطلاع از برنامه های فوق به نشر آن پرداخت صمیمانه تشکر و قدردانی می کند.

ویزیت رایگان پزشکان متخصص مزینانی و شریعتی دوست در مجتمع بهزیستی و نگهداری سالمندان موسسه ی خیریه حضرت نرجس خاتون (س) مزینان

مراسم بزرگداشت اولین سالگرد درگذشت دکتر پوران شریعت رضوی همسر دکترعلی شریعتی مزینانی با حضور تمامی فرزندان و بستگان و شریعتی دوستان در هیئت ابوالفضلی مزینان

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

 

  • علی مزینانی
۲۷
بهمن
۹۸

مراسم اولین سالگرد درگذشت زنده یاد دکتر پوران شریعت رضوی همسر فرزند شایسته کویرمزینان دکترعلی شریعتی مزینانی در مزینان برگزار شد.

به گزارش شاهدان کویرمزینان، در این مراسم که با حضور تمامی فرزندان دکتر علی شریعتی مزینانی و دوستداران و رهروان این معلم شهید انقلاب و مردم قدرشناس مزینان روز یک شنبه 26 بهمن در هیئت ابوالفضلی مزینان برگزار شد دکتر احسان و سوسن و سارا شریعتی فرزندان برومند دکتر علی شریعتی، خانم بتول شریعتی فرزند استاد محمدتقی شریعتی، حاجیه خانم عفت منصوری همسر زنده یاد حاج شیخ محمود شریعتی، دکتر ربابه مزینانی استادیار دانشگاه، استاد محمدشریفی، مسعود فصیحی و علی اکبر رضوانی پناه سخنرانی کردند.

اجرای تصنیف باران و نمایش کلیپ و نماهنگ زندگینامه زنده یاد شریعت رضوی و شریعتی خوانی توسط جانباز سرافراز حاج محمد مزینانی از دیگر برنامه های این مراسم بود.

مردم قدرشناس  مزینان در ابتدای مراسم با اهدای گل به فرزندان شریعتی از آن ها استقبال کردند.

پوران(بی بی فاطمه) شریعت رضوی یکی از هشت فرزند علی اکبر شریعت رضوی، از بازاری های به نام دهه بیست-سی و نیز از سادات رضوی و خادم حرم بود.علی  اکبر شریعت رضوی از همسر اول خود، صاحب دو پسر به نام‌های علیمحمد و علی اصغر(طوفان) و از همسر دوم دارای چهار پسر و دو دختر به نام های زری و پوران بود. پوران در هفت سالگی برادر خود طوفان را که در سال ۱۳۲۰ در جنگ با متفقین کشته شد از دست داد. علی اکبر شریعت رضوی علی رغم بدبینی به عالم علم و تحصیل، به خصوص پس از شهادت پسرش آذر شریعت رضوی در دانشکده فنی در سال ۱۳۳۲، آزاد اندیش بود و فرزندان خود را در انتخاب آینده شان آزاد می گذاشت. پوران شریعت رضوی با همکاری و به پشتوانه برادران بزرگ خود توانست از سرنوشت محتوم زنان آن ایام بگریزد ، از ادواج زودرس سر باز زند و تحصیل کند.

با باز شدن دانشکده ادبیات مشهد در سال ۱۳۳۴ پوران شریعت رضوی تحصیل در تهران را رها می کند و به مشهد بر می گردد و وارد دانشکده ادبیات مشهد می شود.

وی با ورود به دانشکده ادبیات مشهد با علی شریعتی ،همکلاسی خود آشنا می شود. در آن سال ها علی شریعتی با ترجمه کتاب ابوذر و نوشتن مقالاتی در روزنامه خراسان  و البته فرزندی استاد محمدتقی شریعتی بر سر زبان ها افتاده بود .

پوران شریعت رضوی در سال ۱۳۳۷ موفق به اخذ لیسانس شد. پایان نامه لیسانس او درباره «تصوف حافظ» با راهنمایی دکتر رضایی دفاع شده است. پس از فارغ التحصیلی پوران بلافاصله به استخدام فرهنگ در می اید و معلم مدرسه شاهدخت می شود. در همین سال این دو همکلاسی با یکدیگر ازدواج می کنند و علی شریعتی پس از چند ماه برای ادامه تحصیل به فرانسه می رود. این جدایی یکسال به طول انجامید و در این فاصله احسان فرزند اول آنها در مشهد به دنیا  می اید.

اقامت دانشجویی علی و پوران در فرانسه پنج سال به طول می انجامد. سارا و سوسن طی این سال ها به دنیا می آیند. تحصیلات همراه با بزرگ کردن فرزندان در کنار فعالیت سیاسی این سال های سخت دانشجویی را به خود اختصاص می دهد. در سال ۱۳۴۲ پوران شریعت رضوی از تز دکترای خود  تحت عنوان «حروف اضافه گرامری درگلستان سعدی» به راهنمایی ژیلبرت لازار دفاع می کند و همراه با همسرش به ایران بر می گردد. دستگیری علی شریعتی در مرز او را با سه فرزند کوچک در مرز خوی تنها می سازد و در بازگشت به مشهد تدریس در مدارس دبیرستان این شهر(انوشیروان دادگر-رفعت-ارض اقدس) را آغاز می کند و علی رغم مدرک دکتری امکان تدریس در دانشگاه به او داده نمی شود.

از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۰ پوران همراه با خانواده خود ساکن مشهد است و با آغاز فعالیت های علی شریعتی در حسینیه ارشاد تهران ، نظارت و پیشبرد امور خانواده را به تنهایی بر عهده دارد. با تولد مونا و بازنشستگی زودرس علی شریعتی از دانشکده ادبیات مشهد خانواده به تهران منتقل می شوند و پوران به عنوان معلم مقاطع راهنمایی ناحیه ۱۲ شروع به تدریس می کند. دستگیری همسرش در سال ۱۳۵۲ پوران را بار دیگر تنها مسئول خانواده چهارنفره خود می کند.

تدریس در جنوب شهر تهران، نظارت بر زندگی تحصیلی و تربیتی فرزندان نوجوان در شهری غریب و حفظ امنیت کودکش مونا در کنار ملاقات های هفتگی با همسر زندانی و پدر شوهرش محمدتقی شریعتی وظایف سنگینی است که پوران تا سال ۱۳۵۴، تاریخ آزاد شدن شریعتی از زندان بر عهده دارد.

آزادی علی شریعتی و خانه نشینی اجباری او آغاز مرحله دیگری در زندگی این خانواده است. پس از یک سال خانه نشینی و محدودیت هر گونه فعالیت برای شریعتی تصمیم بر خروج او گرفته می شود و در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۵۶ علی شریعتی موفق می شود با نام علی مزینانی از ایران خارج شود به این امید که خانواده اش در خرداد به او بپیوندند. این آخرین دیدار پوران و علی است. علی شریعتی در ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ یک ماه پس از خروجش و فردای ممنوع الخروجی پوران و مونا، در شهر بندری ساتامپتون به مرگی مشکوک از دنیا می رود .

با مرگ علی شریعتی بار زندگی، مسئولیت یک میراث و انتظارات اجتماعی یک ملت بر دوش پوران شریعت رضوی ، زنی در آستانه میانسالگی ، مادر 3 نوجوان و یک کودک گذاشته می شود. باید تصمیم بگیرد و تصمیمش این است که سه فرزندش در اروپا بمانند و خود پس از برگزاری مراسم چهلم همسرش در بیروت همراه با دختر کوچکش مونا برای رتق و فتق امور به ایران باز می گردد.

پوران به ایران باز می گردد و به تدریس ادامه میدهد تا بتواند امور مالی فرزندانش را در خارج بگرداند. اوضاع سیاسی ایران در سال ۵۶ و ۵۷ ملتهب است. آثار شریعتی در تیراژ میلیونی تکثیر می شود و جامعه در تدارک انقلاب است. با پیروزی انقلاب فرزندان به ایران باز می گردند و فصل دیگری در زندگی چوران شریعت رضوی آغاز می شود.

با انقلاب ایران و گسترش نفود شریعتی به عنوان معلم انقلاب موقعیت اداری و نیز جایگاه اجتماعی پوران شریعت رضوی نیز دستخوش تغییرات اساسی می شود. او می تواند از نفود این نام برای پیش برد یک سری فعالیت های اجتماعی و مدنی بهره بگیرد بی آنکه دچار سوءتفاهم های سیاسی بشود.

اما این فعالیت ها موقعیت اداری و حقوقی او را تحت شعاع قرار می دهد و او که معلم و راهنمای تعلیماتی در ناحیه ۱۲ تهران بود به مدت ۴ سال به وضعیت تعلیق در می آید تا اینکه سرانجام در سال ۱۳۶۲ بازنشسته می شود.

با بازنشستگی زودرس و به پایان رسیدن مشغله های اداری، پوران شریعت رضوی کار نشر و نظارت بر چاپ آثار شریعتی را که به مدت دو سال تحت نظارت  مالی حسینیه ارشاد بود و به سرپرستی دکتر حسن حبیبی و صادق قطب زاده  در خارج از کشور کلید خورده بود، خود بر عهده گرفت. تا زمان انقلاب 8 شماره این مجموعه در خارج از کشور به چاپ رسیده بود و از ۱۳۵۸ پوران شریعت رضوی با همکاری امیر رضایی و مجید شریف این مهم را ادامه داد.

در آغاز دهه شصت و به دنبال انسداد شرایط سیاسی پوران شریعت رضوی به مدت هشت سال ممنوع الخروج شد. او که توانسته بود فرزندان خود را به خارج از کشور بفرستد در پشت مرز ماند و در کنار چاپ آثار همسرش مجبور به نظارت و مدیریت زندگی سه فرزند خود از راه دور شده بود.

پوران شریعتی رضوی کلیه آثار شریعتی را در دهه شصت و بخشی از آن را در دهه هفتاد به چاپ می‌رساند . به دنبال حملات روزنامه ۱۵خرداد مبنی بر همکاری شریعتی با ساواک، با چاپ کتاب طرحی از زندگی به زندگی مشترک خود و علی شریعتی می پردازد. در دهه هفتاد علاوه بر چاپ و نشر آثار شریعتی، بنیاد فرهنگی دکتر شریعتی را نیز در تاریخ ۱۳۷۷ تاسیس می‌کند. فعالیت های مدنی و خیریه از جمله فعالیت های پوران شریعت رضوی در طی سال های هفتاد است. همکاری با موسسه یاوری، تآمین بودجه  های تحصیلی برای دانشجویان و….از جمله مشغله های او طی این سال ها بود.

پوران شریعت رضوی در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب ایران در روز ۲۲ بهمن دچار عارضه سکته مغزی شد و در روز ۲۶ بهمن ۱۳۹۷ دار فانی را وداع گفت و در کنار برادرش آذز شریعت رضوی و مادرش در قبرستان امام زاده عبدالله به خاک سپرده شد.روحش شاد و آرام باد./منبع؛ سایت بنیاد شریعتی

 

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

 

  • علی مزینانی
۲۵
بهمن
۹۸

🏴مراسم اولین سالگرد درگذشت یار و همراه فرزند شایسته کویرمزینان زنده یاد بی بی فاطمه(پوران ) شریعت رضوی، همسر معلم شهید انقلاب دکتر علی شریعتی مزینانی، روز شنبه ۲۶ بهمن ماه ۹۸ از ساعت ۹صبح تا ۱۲ در هیئت ابوالفضلی مزینان برگزار می شود.

این مراسم با حضور فرزندان و بستگان دکتر علی شریعتی مزینانی و شریعت رضوی و رهروان و دوستداران این خاندان بزرگ و همچنین مردم قدرشناس مزینان و خطه ی کویر برگزار می گردد.

شایان ذکر است جمعی از پزشکان متخصص مزینانی با هماهنگی بنیاد دکتر علی شریعتی مزینانی و خانواده معزز شریعتی و همراهی و همکاری مدیرعامل مجتمع بهزیستی مزینان امروز جمعه 25 بهمن در اقدامی خیرخواهانه و با تأسی به بانوی فرهنگی شریعت رضوی که عنایت خاصی نسبت به نیازمندان و مناطق محروم داشت به طور رایگان بیماران خطه ی کویر را معاینه کردند.

در این طرح که در مجتمع بهزیستی و نگهداری سالمندان موسسه ی خیریه حضرت نرجس خاتون (س) مزینان انجام شد خانم دکتر مونا شریعتی فرزند فرهیخته دکترعلی شریعتی مزینانی، متخصص پوست و خانم دکتر ربابه مزینانی فرزند زنده یاد کربلایی محمدصادق، استادیار دانشگاه و متخصص اعصاب و روان(روانپزشک)،دکتر عبدالکریم چوبساز همسر بزرگوار خانم پروین شریعتی، رییس دی کلینیک ابوریحان تهران و پزشک عمومی و همچنین دو روانشناس بالینی خانم دکتر امجدی و زارع پور حیدری از اولین ساعات صبحگاهی به معاینه مراجعه کنندگان پرداختند.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

 

  • علی مزینانی
۰۵
دی
۹۸

🌐مهندس اسدالهی فرماندار داورزن دراولین جلسه تهیه سند راهبردی شهرستان : سربداران و خاندان دکتر علی شریعتی مزینانی سرمایه ی نمادین و ویژه داورزن هستند

✍️به گزارش شاهدان کویرمزینان به نقل از روابط عمومی فرمانداری داورزن ؛ اولین جلسه تهیه سند راهبردی با حضور فرماندار ،اساتید دانشگاه، مدیر اداره میراث فرهنگی و شهردار داورزن در محل سالن اجتماعات فرمانداری برگزار شد.
💠مهندس اسدالهی فرماندار شهرستان داورزن با تأکید برظرفیت های متنوع در این خطه اظهار داشت :  شهرستان داورزن از ظرفیت های متنوع فرهنگی ، تاریخی ، جغرافیایی و اقتصادی فراوانی برخوردار است که از این ظرفیت ها به خویی استفاده نشده و با تهیه سند توسعه راهبردی محور توسعه ،  اولویت ها ، راهکارهای مواجهه با مسائل ، ایجاد انسجام و هماهنگی و هم افزایی در بخش های مختلف برای نیل به توسعه همه جانبه و پایدار شهرستان  مشخص خواهد شد.
🔹وی در ادامه به سربداران و خاندان دکتر علی شریعتی مزینانی به عنوان سرمایه نمادین شهرستان که مبحث مکان رویداد و ویژه شهرستان است اشاره کر د و افزود : علاوه بر ظرفیت های فرهنگی ، تاریخی ،  شهرستان داورزن در بخش کشاورزی بخصوص در کشت گیاهان دارویی و توسعه محصولات گلخانه ای بخصوص در توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی از مزیت نسبی برخوردار است که باید در برنامه توسعه همه جانبه شهرستان قرار گیرد.
🔹اسدالهی  تصریح کرد: باید  به شهرستان داورزن با برند میقات الرضاعلیه السلام به عنوان درگاه خراسان رضوی و گردشگری زیارت به عنوان اصالت و رکن اساسی ، نگاه ویژه داشت.
🔹در ادامه این جلسه مدیر میراث فرهنگی شهرستان گفت : 250 اثر تاریخی فرهنگی مذهبی و طبیعی در حوزه شهرستان شناسایی شده که 80 اثر آن در فهرست آثار ملی ثبت شده است لذا شهرستان داورزن به لحاظ میراث فرهنگی ، طبیعی و معنوی غنی است و باید با برنامه ریزی کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت نسبت به ساماندهی و عملیاتی شدن آن ها در جهت تأثیر گذاری در گردشگری استفاده کرد.
🔹دکتر وکیل الرعایا مشاور طرح اظهار داشت : سالانه 25 تا 30 میلیون مسافر و زائر بارگاه ملکوتی آقا علی ابن موسی الرضا (ع) از محور مواصلاتی شهرستان داورزن تردد می کنند و با توجه به اینکه در مسافت شاهرود تا داورزن ؛ آبادی جهت استراحت مسافران نیست شهرستان داورزن بهترین فرصت برای تبدیل از معبر به مقصد مسافران جهت بالا بردن میزان اقامت و ماندن گردشگر می باشد.
مهندس فتح الهی شهردار داورزن نیز در این جلسه از تهیه طرح گردشگری خبر داد وگفت : طرح شهرک گردشگری داورزن تهیه شده و با حمایت سرمایه گذار اجرایی می شود.
🔆در پایان مقرر شد شرح خدمات توسط مشاورین طرح ارائه شود تا موضوع عملیاتی و اجرایی شود.

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۰۳
دی
۹۸

شعری از زنده یاد غلامرضا قدسی در رثای دکترعلی شریعتی مزینانی

غلامرضا قدسی سال ۱۳۰۴ در مشهد به دنیا آمد، نسب او به میرزا محمد جان قدسی مشهدی، شاعر مشهور دورهٔ صفویه می‌رسد.وی پس از گذراندن دورهٔ ابتدایی، به تحصیلات قدیمه روی آورد.  او در  ۲۱ آذر ۱۳۶۸در مشهد درگذشت.

 

 

خرم درین بهار گلستان نیست              رنگ صفا به  عارض بستان  نیست

یک گل ندیده‌ام که درین گلشن             همچون بنفشه سر به گربیان نیست

گل را نمانده ذوق شکفتن‌ها                 بلبل به باغ مست و غزل خوان نیست

گر سر گران نرفت نسیم از باغ              یک گل چرا شکفته و خندان نیست

مانند  زلف پر شکن  سنبل                  آزاده نیست هر  که پریشان  نیست

باده زبان خموش بود سوسن              زیرا که آن هزار خوش الحان نیست

غیر  از  غبار  سوک  پراکنده                 گویی که در فضایِ بیابان نیست

در خاک خفت آن که چو او بیدار            امروز  در  سراسر  ایران  نیست

ای دُرّ که خفته در صدف خاکی             چون گفتة تو گوهر رخشان نیست

تا دیده بستی ای همه اعضا چشم        ما را به جز سرشک به دامان نیست

در این محیط از غم تو چون ابر               چشمی ندیده‌ایم که گریان نیست

در گوش جان کشید سخن‌هایت             آن کو ز جمع حلقه‌بگوشان نیست

پنهان ز دیده گرچه شدی لیکن               از چشم جان خیال تو پنهان نیست

آسان ز هر چه دیده توان بستن              صرف‌ نظر ز یاد تو  آسان  نیست

بیتی سروده‌ام ز پی ترجیع                     لطفش نهان ز چشم سخندان نیست

تاریخ سال هجرت و مرگ تو                    بهتر از این دو مصرع شایان نیست

ای رهـــرو جهاد روانــت شاد                   پاینده با ندای تو شد «ارشاد»

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۹
آذر
۹۸

نوزده سال پیش کلنگ مجتمعی به نام علی پسر مزینان زده شد و هر سال وعده ای دادند که بالاخره تکمیل می شود بعضی از همشهریان مزینانی می گویند: ما پسر یا دختر خانه بودیم و در مقطع راهنمایی درس می خواندیم که پیمانکاران مربوطه کار ساخت مجتمع را شروع کردند و اکنون فرزندان ما در همان مقطع درس می خوانند ولی هنوز به سرانجام نرسیده است...

🔹پروژه ای که مانند خود شریعتی غریب و تنها در ابتدای ورودی مزینان رها شده است . هر سال در سالگرد عروجش نماینده و وزیر و مسئول و فرماندار و شهردار خبر از واگذاری میلیاردها بودجه دادند و جالب است که همگی میلیاردی است گاه ریال و گاهی تومان !

اکنون هم خبر رسیده که مهندس رمضانعلی‌سبحانی‌فر نماینده‌ی مردم شریف سبزوار و شهرستان های تابعه در مجلس شورای اسلامی در دیدار با دکتر نوبخت معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، دستور موافقت با تخصیص پنج میلیارد تومان اعتبار به‌منظور تکمیل پروژه «مجتمع فرهنگی دکتر علی شریعتی» در زادگاه این شخصیت پرآوازه و انقلابی دیار سربداران را اخذ کرد.

 🔹بد نیست یادآوری کنیم این مجموعه نوزده سال پیش و در سال 1381با هدف حفظ یاد و نام فرزند شایسته کویر مزینان کلنگ زنی شد و زمینی به وسعت 20 هزار متر مربع و در یک هزار و 800 متر مربع زیر بنا را در شمال مزینان به خود اختصاص داده است.

    به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۵
آذر
۹۸

تابش

شعری از محمد اسفندیاری – ۱۳۶۷

برای بزرگ منادی عرفان، برابری و آزادی: معلم شهید «دکتر علی شریعتی مزینانی»

 

با صید یک ماهی

اقیانوس، اقیانوس است.

و با برکشیدن یک ستاره

آسمان، غرق ستارگان

مرگ یک عروس دریایی نیز

از وسعت دریا نمی‌کاهد.

***

و جنگل را،

خشکیدن یک درخت

– اگرچه سرو –

و باغ را،

پژمردن یک گل

– اگرچه سرخ –

دستخوش نمی‌کند.

***

اما تو؛

ای سرو از کویر خشکسار روییده

سپیدار سرزمین سربداران

سربدار سرزمین سرسپاران

ای که با سیماب آتشین برآمدی

و صبح راستین در آستین داشتی

و با کلام سرخ و سبز خود

سبزه در دست‌ها کاشتی؛

با مرگ تو

– اگرچه از تبار بی‌مرگانی –

کویر خشک دست،

دستخوش شده است.

***

اینک تو ای خورشید عالمتاب

از پشت خاک،

بر پشت خاک

بتاب

بر ما بتاب

محمد اسفندیاری

5 تیر 1367

  • علی مزینانی
۲۲
آذر
۹۸

ساقیا جام جهانبینی ایمان تو خوش

شمع تابان تو خوش، جمع جوانان تو خوش

سوی میخانه‌ی خرداد تو باز آمده ایم

نظری کن که شود حال حریفان تو خوش

به شب ساغر ما بادهء روشن برسان

تا بنوشیم به شکرانهء احسان تو خوش

و ببینیم درین آینه، فردا شده اند

مردمان تو خوش و میهن ایران تو خوش

باغ غارت شدهء بهمن خونین تو سبز

خاوران از گل پیروزی خوبان تو خوش

سرزمین تو پر از شادی آزادی و قسط

طالقان تو خوش و مشهد و تهران تو خوش

هیرمند و خزر و ارژن و کارون و سهند

زنده رود و ارس و دشت خراسان تو خوش

عکس رخسار تو ای ساقی همواره جوان

در زلال قدح باده گساران تو خوش

کاروان غزل حافظ و مهتاب کویر

شاهراه علی و تخت سلیمان تو خوش

ساقیا نغمهء اقبال حنیف تو بلند

نوبهاران جمال گل قرآن تو خوش

می رسد عاقبت از باغ نگاه تو بهار

ناز دستان تو خوش، مجلس مستان تو خوش

ساقیا نام تو خوش، جام تو خوش، جان تو خوش

شام هجران من و صبح مزینان تو خوش

27 خرداد 1391

فریدون انوشه

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۰
آذر
۹۸

ویژه برنامه ابوذر تا کویر با عنوان «سازه کتاب تصویر» دکتر علی شریعتی مزینانی در ایستگاه مترو شریعتی تهران رونمایی شد.

  به گزارش شاهدان کویرمزینان به نقل از ایرنا؛ این آئین عصر شنبه از سوی معاونت فرهنگی و اجتماعی شرکت بهره‌برداری راه آهن شهری تهران و حومه و با حضور برخی از مسئولان شهری، هنرمندان و دوستداران کتاب بخصوص طرفداران دکتر شریعتی برپا شد.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو در حاشیه مراسم سازه کتاب علی شریعتی با عنوان ابوذر تا کویر در جمع خبرنگاران گفت: معاونت فرهنگی و اجتماعی شرکت بهره برداری مترو  برای هویت بخشی فرهنگی، تجلیل از بزرگان کشور، گرامی داشت یاد و خاطره شهدا  و توسعه فرهنگ شهادت، سازه‌ها و المان‌های هنری را در ایستگاه های خطوط مترو تهران به نمایش می گذارد.

فرنوش نوبخت افزود: در راستای هویت بخشی فرهنگی تاکنون سازه‌ها و المان‌هایی در ایستگاه امام حسین (ع) دیوارنگاری در ایستگاه انقلاب اسلامی و امروز نیز ساخت کتاب تصویر دکتر شریعتی با استفاده از کتاب‌های وی در ایستگاه مترو شریعتی تهران انجام شده و اقداماتی نیز در همین زمینه در دیگر خطوط مترو تهران انجام می‌شود.

همچنین احسان بیسادی معاون فرهنگی و اجتماعی شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه نیز در این آیین با بیان اینکه برای هویت بخشی فرهنگی، ایستگاه های خطوط مترو به سازه‌ها و آلمان‌های هنری مزین می‌شود، گفت: تاکنون پروژه های مختلفی با آلمان های هنری در ایستگاه های مترو تهران اجرا شده و امروز نیز به مناسبت روز دانشجو  برای زنده نگهداشتن یاد و خاطره دکتر شریعتی با استفاده از کتاب های ایشان، سازه تصویر وی ساخته شد.

ابوذر تا کویر عنوان این برنامه بود که از  اسامی کتاب های دکتر شریعتی وام گرفته است.

قدردانی خانواده دکتر شریعتی از هنرمند سازه و شرکت بهره برداری مترو

مشاور فرهنگ و اطلاع رسانی معاون حمل و نقل شهرداری تهران نیز در آیین رونمایی از سازه دکتر شریعتی گفت: امروز سه فرزند دکتر شریعتی یعنی احسان، سارا و سوسن برای رونمایی از سازه کتاب تصویر دکتر شریعتی دعوت شدند اما به علت برخی مسایل کاری نتوانستند در این مراسم شرکت کنند.

علی پیرحسین با بیان اینکه خانواده دکتر شریعتی از هنرمندان و برگزار کنندگان این مراسم تقدیر کردند، افزود: امیدواریم با استفاده از این تصویر نمادین بتوانیم نام و یاد ایشان را زنده نگه داریم.  

به گزارش ایرنا، علی شریعتی مَزینانی، مشهور به دکتر علی شریعتی (زادهٔ ۲ آذر ۱۳۱۲ در روستای مزینان،  سبزوار  نویسنده، جامعه‌شناس و پژوهشگر دینی اهل ایران، از مبارزان و فعالان مذهبی و سیاسی و از نظریه‌پردازان انقلاب اسلامی ایران بود شریعتی نگرشی نوین به تاریخ و جامعه‌شناسی اسلام عرضه کرد. او بازگشت به تشیع حقیقی و انقلابی را نیرویی برای تحقق عدالت اجتماعی قلمداد می‌کرد شریعتی، علاوه بر شهرت زیادش برای سهم داشتن در انقلاب ایران، به‌دلیل کارنامهٔ فعالیت‌هایش برای احیای مذهب و سنت در جامعه و بیدارگری دربارهٔ سلطنت وقت نیز شهرت داشته‌است.
از زمان انقلاب تاکنون یادبودهای زیادی به یاد او برگزار و اجرا شده است و از آن زمان نقدها و تجلیل‌های زیادی پیرامون آثار، آراء و تأثیراتی که او بر چند دههٔ معاصر ایران گذاشته وجود دارد وی در ۴۳ سالگی در انگلستان درگذشت و هم‌اکنون پیکر وی بر خلاف وصیتش در مکانی نزدیک مقبرهٔ زینب کبری در دمشق سوریه به امانت به خاک سپرده شده‌ است.

هبوط،  فاطمه فاطمه است،  تاریخ تمدن، کویر، ابوذر و خدا، انسان و عشق از جمله کتاب های دکتر شریعتی بشمار می‌آید.

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۰۹
آذر
۹۸

 

حکایت آسفالت جاده آدمکش مزینان به داورزن شاید از داستان های هزار و یک شب هم بیشتر شده است و هر روز وعده ای دیگر شنیده می شود.

به طور معمول هر بار که مصادف با ایام عروج فرزند شایسته کویرمزینان دکترعلی شریعتی مزینانی می شود و مجلسی به یاد و نام او در زادگاهش برگزار می گردد و مقامی مملکتی توسط نماینده ای دعوت به این مراسم می شود وعده می دهد که تا چند روز دیگر جاده را آسفالت ببینید. و چون مراسم به پایان می رسد و وکیل و وزیر به محل کار خود برمی گردند دیگر تمامی شرط و شروط و قول و قرارش و وعده و وعید در باره ی زادگاه دکتر شریعتی را از یاد می برد رجوع کنید به آمدن حجت الاسلام موسوی لاری وزیر کشور، عطاءالله مهاجرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر معین وزیر آموزش عالی ، محسن رضایی فرمانده کل سپاه و...

یکی دیگر از زمان های این وعده های سرخرمنی روزهای منتهی به انتخابات مجلس است و نمایندگان شریف مردم دیار سوختگان کویر! مدام از برگزاری جلسه با فلان مقام مملکتی و محلی و تأمین اعتبار لازم خبر می دهند و تا کنون که چهل سال از آسفالت این جاده می گذرد و دهمین انتخابات هم به پایان رسیده و دوره ی یازدهم شروع می شود هنوز حکایت آسفالت جاده مزینان به داورزن باقی است.

اما چند روز پیش مسئولان دفاتر نماینده مردم شریف سبزوار بزرگ با حضور در فرمانداری داورزن با معاون فرماندار دیدار کردند و بنا به گفته ی سیدعلی فیض آبادی که پیگیر بسیاری از طرح های عمرانی این منطقه است عنوان کرده اند که آسفالت جاده مزینان یک طرح حیثیتی برای ماست و باید این طرح که قرار بود تا مهرماه به اتمام برسد و نهایت تا ابتدای زمستان مورد بهره برداری قرار بگیرد و دکتر حسن نیا معاون وزیر راه و شهرسازی هم برآن صحه گذاشتند بهمن ماه تکمیل شود.

آقا سید بازهم تأکید کرده اند که شخص جناب دکتر مقصودی پیگیر سفت و سخت این پروژه است و با وزیر و جناب حسن نیا و مسئولین راه و شهرسازی استان و شهرستان اتمام حجت کرده که بهمن ماه آخرین فرصت است! بازهم ما مردم صبور که چاره ای جز این نداریم این سخنان را به فال نیک می گیریم و منتظر می مانیم تا این شب تیره به پایان برسد و صبح امید بدمد یک چیزی تو این مایه ها!

یادش بخیر شیر محمدی بود در مزینان که خدا حفظش کند و الآن ساکن مشهد است گاهی به مشتریانش که برای ساختن و تعمیر وسیله ای که به او سپرده بودند بعد از گذشت به طور مثال ده سال از آن جریان می گفت : «ای بابا اگه مَه مِدَنیستُم چیندی عَجلِهَ دَری اصلاً قبول ننکِردُم !» حالا ما هم عجله نمی کنیم همان طور که چهل سال صبر کردیم این دو ماه هم روش فقط شما را به برگه های رأی قسم می دهیم تا قبل از انتخابات تمامش کنید....

شایان ذکراست؛ جاده آدمکش مزینان شاهراه ارتباطی مزینان به جاده تهران و مشهد است که به طول هفت کیلومتر چندین روستا را به شهرستان های داورزن و سبزوار و شاهرود متصل می کند. این جاده اوایل انقلاب آسفالت و باگذشت 40 سال هنوزتعریض و نوسازی نشده است و گاهی به صورت جزئی مسئولین راه و شهرسازی سبزوار خرابی های آن را ترمیم کرده اند.

این جاده تا کنون به دلیل عرض کم و روشنایی کافی در شب و خرابی های پی در پی بلای جان مزینانی ها و ساکنان روستاهای مجاور شده و تا کنون چندین خانواده را به سوگ نشانده است.

حسین مقصودی نماینده مردم شریف سبزوار بزرگ دوسال پیش از تأمین اعتبار لازم برای تعریض و آسفالت کامل این جاده خبر داد و سال گذشته نیز دکتر حسن نیا معاون وزیر و راه و شهرسازی در بازدید از این جاده آدمکش تأکید کرد که تا شروع فصل زمستان 98 آسفالت کامل می شود و جاده در اختیار همشهریان دکتر علی شریعتی مزینانی قرار خواهد گرفت ولی این وعده نیز همچنان بر زمین مانده!...

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

 

  • علی مزینانی
۰۲
آذر
۹۸

علی پسر مزینان عاشق زادگاهش بود کویر محل هبوط او و این نیستان را کعبه ی آمال خود می دانست؛ تاریخی که در صورت جغرافیا برایش نازل شده بود.

امروز دوم آذر است همان روزی که خداوند فرزند شایسته کویر را به خاندان پرفروغ شریعتی در کهن دیار تاریخی مزینان هدیه داد مردی که سال ها بعد معلم و مدافع "عرفان ،برابری و آزادی" و مخالف زر، زور و تزویر،شد و چون نتوانستند فریادش را برتابند او را به شهادت رساندند غافل از آن که خط سرخ شهادت همیشه زنده است...

علی عاشق مزینان بود و هر بار که به زادگاهش می آمد بر فرش آسمان کویر به پرواز در می آمد و سیر الی الهی خود را در راه علی! آغاز می کرد و برای زادگاه خویش که پرستشگاه بی بدیلش بود چنین می سرود:

✳️روستای محبوب من ! مزینان ! ای گرسنه ژنده پوش مغموم که بر حاشیه خشک و تشنه کویر افتاده ای ، ای نجیب زاده بزرگواری که قربانی ستم ایّامی و رنجور فقر و محکوم ویرانی و فراموشی و شرف تبار و شکوه تاریخت مستمندی را بر تو روا نمی دارد .

ای کوه و کویر و اَرگ و بازار و مدرسه و رِباط و سرچشمه و قبرستانی که همه از اجداد من سخن می گویید و یادگار عصمت اعصارید ، اعصار سرشار از ایمان و لبریز از آرامش و یقین و طهارتی که در زیر منجلاب این تمدّن کثیفی که در آن ، تنها وقاحت و حقارت و نیرنگ و قساوت خوب می پرورند ، برای همیشه مدفون شدند و عصری آمد که خورشیدش از مغرب می تابد و اشعه سیاهش همچون چنگال هول آور دیو بر سرزمین اهورایی ما سایه افکنده است وقندیلهایی را که در آن عصیر زیتون شرقی می سوخت و از آن خدا تابان بود خاموش کرد . ای در و دیوارهای شکسته ، خانه های گلین ، مزرعه های غبار گرفته و کوچه باغهای اندوهبار همیشه پاییزی و شما مردم نیرومند و هوشیار و مغروری که اینک گرسنگی آواره تان کرده است و به بردگی شهرهای روسپی خسب تهران و گرگان و... تان برده است !
و تو ای* مسینان ! ای نام اهورایی که از بزرگی عصر مزداپرستی حکایت می کنی و اکنون ، پیران شکسته و زنان چشم به راه و کودکان بی پناهی را در خود داری که پدران ، شوهران و پسرانشان به جستجوی نان ، تو را که تهیدست مانده ای ترک کرده اند . چقدر شما را دوست می داشتم و شما می دانید که علی رغم زندگی ، چه تعصّبی داشتم که یک روستایی راستین بمانم و به شما وفادار باشم . [ دکتر علی شریعتی ، مجموعه آثار 35 ، بخش 1 ،انتشارات آگاه ، چاپ دوم ، 1372 ، ص 437 ]

  • علی مزینانی
۲۲
مرداد
۹۸

همه عوامل بیمارستان از حراست و نگهبانان بیمارستان گرفته تا پرستاران، سوپروایزر و حتی پزشکان او را با لبخند و بشکن زدن می شناسند.

نمونه ای از دردها و مشکلات تودرتوی جانبازان

فاش نیوز - جانبازی است با 70درصد آسیب که به سختی صحبت می کند. اگر هم حرفی می زند بیشتر باید با لب خوانی اش متوجه بشوی چه می گوید. بخاطر اصابت گلوله مستقیم به سرش و تقریبا برداشتن سمت چپ جمجمه و صورتش، هم دچار موج انفجار شده و هم گاها" فراموشی! اما روحیه شادی دارد و با لبخند به استقبال دیگران می رود. همه عوامل بیمارستان از حراست و نگهبانان بیمارستان گرفته تا پرستاران، سوپروایزر و حتی پزشکان او را با لبخند و بشکن زدنش می شناسند. با اینکه خودش می گوید سنش بالا رفته و صدای بشکن هایش کمتر شده اما بازهم بشکن هایش صدای زیادی دارد و شاید به دلیل همین شیرینکاری ها و البته دردهای طاقت فرسایی که دارد هوایش را بیشتر دارند و با اصرار، دوست دارند تا جواد دقایقی را کنار آنان توقف کند و همکلامشان شود.

 باورش سخت است ولی نه کارت شناسایی ملی خود را به همراه دارد و نه کارت شناسایی جانبازی و حتی دفترچه بیمه اش را! پزشکان و عوامل بیمارستان آنقدر او را در این بیمارستان بستری کرده و تحت درمان قرار داده اند که به خاطر ادامه درمان و بستری شدنش به سوابق موجود او در بایگانی بیمارستان بسنده می کنند. تلفن همراهش بصورت یک طرفه هست و فقط می تواند جواب تماس های گرفته شده را بدهد که اغلب از طرف همسرش می باشد.

 خودش می گوید وقتی از منزل خارج می شود تا شب راه می رود و فقط شب ها با تماس همسرش راه خانه را در پیش می گیرد. به خاطر اختلال روحی ناشی از اصابت گلوله به سرش، کمتر چیزی به خاطر دارد و نمی تواند به سئوالات پاسخ درستی بدهد. به همین خاطر جواب برخی از پرسش هایمان را از طریق تماس تلفنی با فرزندش گرفته ایم.

پدرش که چند سال پیش به رحمت خدا رفته رزمنده و جانباز بوده و برادرش نیز جانباز است ولی هیچکدام در بنیاد تشکیل پرونده نداده اند. چون بگفته «جواد» پدرش اعتقاد داشت به خاطر خدا و اسلام بوده که به جبهه رفته اند و جانباز شده اند و نه بخاطر گرفتن امتیاز و امکانات!

با سفارش جانباز رضا عسکری از مسئولان فاش نیوز که در بیمارستان خاتم بستری و از هم تختی هایش بود در جریان وضعیتش قرار گرفتیم و قرار شد با او گفت و گویی انجام شود.

چون از قبل می دانست که به سراغش خواهیم رفت، با شنیدن صدای پا، خیلی سریع به رسم ادب از جایش بلند می شود. با آن که پیداست حال چندان مساعد و آرام و قرار ندارد اما روی صندلی قرار می گیرد. محجوب  است و آرام. بسیار کوتاه و مختصر خود را معرفی می کند:

«جواد مزینانی» هستم، و دیگر سکوت... کنگ و نامفهوم و پراکنده سخن می گوید. با موجی از سوالاتی که از تاریخ حضورش درجبهه گرفته تا محل مجروحیت و حتی همرزمانش می پرسم سربه زیر می اندازد و با گفتن جمله کوتاه "چیزی یادم نمی آید" راه را برای طرح کردن مابقی سوالاتم می بندد.

از زادگاهش که می پرسم می گوید: پدرم اهل مزینان است اما خودم بزرگ شده منطقه شمیراناتِ تهران هستم و با افتخار نقل می کند که همشهری دکتر علی شریعتی است و با ایشان نسبت دوری دارد؛ اما خوب به خاطر دارد که در کودکی به همراه پدر چندین بار به دیدن مرحوم محمدتقی شریعتی (پدر دکتر شریعتی) رفته است.

 تنها چیزی که از جبهه در ذهن دارد آن است که شانزده هفده ساله و کاسب و جزء اولین گروه های اعزامی به جبهه بوده که با اصابت گلوله دشمن به سرش، نیمی از آن را متلاشی می کند و پزشکان با زحمات فراوان و چندین عمل جراحی پلاستیک، با پوست قسمت هایی از بدن و استخوان هایی از ران، ظاهر آن را ترمیم کرده اند ولی همچنان طرف راست جمجمه، چشم و صورتش دارای پستی بلندی هایی است که حکایت از دردهای بسیاری دارد که در سنین نوجوانی متحمل شده است.

در ادامه می گوید: سرم را که می خواستند عمل کنند گفتند: اگر عمل کنیم می میری! گفتم: عمر دست خداست؛ شما عمل کنید. در اتاق عمل کاسه سرم را که باز کردند، فکر کردند مرده ام! همانطور مرا به سردخانه فرستادند! 48 ساعت داخل سردخانه بودم. درون تابوتم که گذاشتند تا برای تشییع ببرند، پلکم تکان می خورد و متوجه زنده بودنم شدند. خانواده سه چهار روز بالای سرم بودند تا اینکه حرف زدم.

صدایم آنقدر  آهسته بود که دهانشان را به گوشم چسبانده بودند تا حرف هایم را بشنوند. کمی که حالم بهتر شد، دیگر مرا بیهوش نکردند. سه چهار ساعتی زیر عمل بودم. از پاهایم استخوان برداشتند که خیلی درد کشیدم. فقط از خدا کمک می خواستم. بعد از عمل خیلی سخت راه افتادم. به من واکر دادند تا به کمک آن راه بروم. قبول نکردم؛ از دیوار کمک می گرفتم تا اینکه بالاخره از جایم بلند شدم و راه افتادم.

علت آمدنش را به بیمارستان که می پرسم می گوید:  از ناراحتی و فکر و خیال مرتب در بیمارستان بستری می شوم. اصلاً خواب ندارم. پاهایم به شدت درد می کند و سرگیجه دارم و دائم زمین می خورم. تمام بدنم درد می کند اما نمی گذارم کسی متوجه شود. پلاتینی که در دستم کارگذاشته اند، در فصل سرما زیاد اذیت می کند. صبحِ یکی دو روز پیش که برای آزمایش آمده بودم، به پزشک اورژانس گفتم درد پا و کمرم بسیار اذیتم می کند. دکتر گفت: باید بستری بشوی.

 

 فاش نیوز: ناراحتی و فکر خیال؟

- بله. مشکل حال حاضر من اول درد و گرفتاری جسمانی خودم و بعد فکر آینده فرزندم است که با کلی مشکل تا سال دوم دانشگاه در رشته برق ادامه داده اما به ناچار به خاطر مشکلات پدرش ترک تحصیل کرده و درحال حاضر پیگیر مسائل خانواده و درمان من است، ضمن اینکه به دنبال کار است.

 

 فاش نیوز: از خانواده تان بگویید.

- پسرم شاید 20ساله باشد، دقیق نمی دانم. خانمم هم که خانه دار است.

این جانباز دفاع مقدس می گوید: نزدیک به 40 سال است که جانباز شده ام. برای خدا رفته ام و توقعی هم نیست؛ اما برای فرزندم نگرانم که بیکار است.

پس از مجروحیت، بنیاد ابتدا خانه ای را در اختیار ما گذاشت و گفت: خانه مال شماست، اما پس از 20سال آمدند و گفتند باید تخلیه کنید. آپارتمانی را در اطراف کرج به ما دادند که وام داشت و چون اقساط آن را نتوانستیم بدهیم با جریمه دیر کِرد، الان 60 میلیون بدهی دارد. به خاطر اینکه برای درمانِ وقت و بی وقت درد و بیماری ام باید به مراکز درمانی نزدیک باشیم، نتوانستیم کرج ساکن شویم. بعضی وقت ها زمانی که در حال مرگ هستم مرا به بیمارستان می رسانند، و چون دارو می خورم، خونم بند نمی آید. یک بار خانمم به خاطر بیماری ام ترسیده بود؛ به طوری که با این اتفاق معده اش خونریزی کرد و دکتر گفته عصبی شده است. مادرم هم که در آنجا بود، بنده خدا سکته کرد و بعد هم به رحمت خدا رفت.

 

فاش نیوز: درحال حاضر کجا ساکن هستید؟

- در یک زیرزمین که فرزندم اجاره کرده داریم زندگی می کنیم.

و حال و روز این روزهای این جانباز

- داروهایم را از خیابان ناصرخسرو تهیه می کنم. یک بار 80هزارتومان به یک دلال دارو دادم که برایم قرص بیاورد؛ نه خودش آمد و نه دارو آورد؛ رفت که رفت. راه می روم گاهی تشنج می کنم و روی زمین می افتم. همه فکر می کنند من معتادم. خانمم می گوید او معتاد نیست جانباز است! مردم مسخره ام می کنند و فکر می کنند من معتادم!

یک بار هم عمل قلب باز انجام داده ام. شب تا صبح راه می روم. خانه مستاجری است در کوچه هم که راه می روم، دائم دعوایم می شود. همسرم می گوید بیا برویم منزل قرص بخور. خلاصه اینکه بیشتر خانه هستم. گاهی هم برادرم و یا دوستانم دنبالم می آیند تا شهریار می رویم، البته دکتر گفته بیشتر بیرون از خانه باش؛ برای همین گاهی بچه های آشنا مرا با خود یکی دو روزی به شمال می برند.

چندتا گلدان هم در خانه دارم؛ گاهی خاکشان را عوض می کنم و به آنها رسیدگی می کنم. اگر جایی باشد می توانم از چند مرغ و خروس نگهداری کنم. ساعت 8 شب صاحبخانه در خانه را می بندد. خودم و خانواده ام در عذابیم. همسرم هم اجازه بیرون رفتن به من نمی دهد. می ترسد در کوچه با مردم درگیر شوم. همسرم که برای نماز جماعت به مسجد محل می رود، می شنود همه در آنجا می گویند: خوش به حالتان. همه چیز برای شما مجانی است! خبر ندارند که ما چه وضعیتی داریم.

 

فاش نیوز: ارتباطتان با دیگر جانبازان چگونه است؟

- خانه که نه اما بیشتر در بیمارستان که هستم همدیگر را می بینیم.

 

فاش نیوز: اهل ورزش هستید؟

- گاهی زورخانه می روم و ورزش دیگران را تماشا می کنم. اما امروز یکی از بچه های ویلچری که اینجا بودند، گفتند بیا باشگاه حالت بهتر می شود.

فاش نیوز: آرزویتان چیست؟

- اینکه حالم خوب بشود و به خانه ام برگردم.

صحبت هایمان تقریباً رو به اتمام است که پرستار جوانی با ویلچر به دنبالش می آید و با مهربانی از او می خواهد روی آن بنشیند تا با هم گشتی در محوطه بیمارستان بزنند. روی ویلچر که می نشیند، دستی برایم تکان می دهد و راهی محوطه بیمارستان می شوند و من با خود می اندیشم چه سعادتمندند خدمتگزارانی که در یک لحظه، رضایت خالق و جانباز را با هم تجربه می نمایند!

گزارش از صنوبر محمدی

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۳۰
خرداد
۹۸


آیین نکوداشت چهل و دومین سالگرد عروج فرزند شایسته کویرمزینان دکتر علی شریعتی مزینانی روز چهارشنبه 29 خرداد 1398 در زادگاهش مزینان برگزار شد.

به گزارش شاهدان کویرمزینان؛ مراسم چهل و دومین سالگرد شهادت معلم شهید انقلاب دکتر علی شریعتی مزینانی  به همت ستاد مردمی و شورای اسلامی مزینان و با حضور مردم قدرشناس خطه ی کویر و مقامات محلی و کشوری برگزار شد.

قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط علی اکبر رضوانی پناه رییس شورای اسلامی و تقدیر و تشکر حسین محمدی سخنگوی شورای اسلامی مزینان و سخنرانی دکتر محمود صادقی نماینده مردم تهران از جمله برنامه های این مراسم باشکوه شمع سوز کویر بود.

در این مراسم مهندس عبداللهی سرپرست فرمانداری داورزن، محمود صادقی نماینده مردم تهران و جمعی از اساتید و دانشجویان دانشگاه های استان خراسان رضوی حضور داشتند.

دکتر سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی پیامی از دست اندرکاران مراسم چهل و دومین سالگرد این فرزند شایسته کویر تقدیر و تشکر کرد متن این پیام که توسط علی اکبر رضوانی پناه رییس شورای اسلامی قرائت شد آمده است:

«بسم­ الله الرحمن الرحیم»

چهل و دو سال از درگذشت استاد فقید، دکتر علی شریعتی می­ گذرد. سالروز بزرگداشت فرزند مزینان، فرصت مغتنمی است تا با پرداختن به ابعاد و اضلاع اندیشه این سرمایه فرهنگی و ملی معاصر، تجربه گران‌سنگ او را در جامعه امروز و در مواجهه با مسائل و نیازهای این زمان به کار گیریم.

شریعتی اندیشمند دردمند بود که میان روشنفکری و دینداری پیوندی کاربردی ایجاد کرد. نه روشنفکری او بهانه ­ای برای دین­گریزی شد و نه دینداری او زمینه ­ای برای تحجر فراهم آورد. او نقاط اشتراک روشنی میان روشنفکری و دینداری را ترسیم کرد و هم­نشینی و تعامل این دو را رونق بخشید. در عین حال با نگاه انتقادی به هر دو عرصه، با بیان شیوا و مؤثر توانست با زبان مردم زمان خود و نیازهای زمانه سخن بگوید.

او هم با دردهای جامعه پیوند داشت و هم از تحولات جهانی مطلع بود. این ویژگی برجسته در اندیشه دکتر شریعتی، موجب شد تا پنجره­‌هایی نو در مقابل دیدگان مردم ستمدیده آن زمان گشوده شود و از این رو انسان­‌های دغدغه­‌مند پر­شماری در گفتمان شریعتی خود را باز ­یافتند.

اندیشه و تجربه دکتر شریعتی محدود به یک دوره تاریخی نیست، همچنان که آوازه و شهرت او محصور به ایران و مرزهای جغرافیایی آن نمانده است.

با قدردانی از دست­اندرکاران و برگزارکنندگان این نشست ارزشمند، از خداوند منّان توفیق تأمل و تفکر بیشتر در اندیشه­‌های خردورزان دین­مدار و دلسوزان این مرز و بوم و کاربست تجربه­‌های گران­ آن بزرگواران در مسیر پیشرفت و تعالی ایران اسلامی را مسألت می ­نمایم.»

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۱۵
ارديبهشت
۹۸

تنها با خوانش تمامی اسناد می‌توان درباره شریعتی قضاوت منصفانه داشت احسان شریعتی می‌گوید: اینکه اسناد امنیتی مثل اسناد ساواک چقدر قابل اتکا هستند خود جای بحث دارد به ویژه آنکه در این اسناد حتی نام شریعتی به انحای گوناگون نوشته شده اعم از شریعتی، مزینانی و شریعتی مزینانی.

به گزارش شاهدان کویرمزینان به نقل ازخبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) مراسم معرفی و رونمایی کتاب «شریعتی به روایت اسناد» چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی بعدازظهر امروز (11 اردیبهشت ماه) در غرفه انجمن ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
 
عبدالمجید معادی‌خواه در این نشست گفت: شریعتی از قله‌های مهم تاریخ انقلاب اسلامی است. ادبیات ساده‌ترین لایه برای شکوفایی استعدادهای او بود و نهایتا  ذوق و قریحه او را در عرصه‌های فلسفی و جامعه‌شناسی نیز شکوفا کرد. شریعتی به واسطه زندگی خانوادگی و پدرش، کمتر قشری از جامعه بود که تجربه نکرده باشد. پدرش محمدتقی شریعتی پایگاهی بود  که همه اقشار جامعه با او در ارتباط بودند و شخصیت شریعتی در چنین فضایی شکل گرفت و نهایتا نیز در دانشگاه‌های دنیا وارد حوزه جامعه‌شناسی شد.
 
او ادامه داد: محمدتقی شریعتی اگرچه لباس روحانیت بر تن نداشت اما کمتر کسی است که اعتراف نکند که او در بحث فلسفه اسلامی و تاریخ اسلام تبحر داشته است. مجموعه این عوامل در کنار فرصت تاریخی انقلاب، شریعتی را به چهره‌ای ماندگار تبدیل کرد که شاید درک و شناخت ویژگی‌های او تنها با کلمات برای نسل جوان امروز ممکن نباشد.
 
معادی خواه سپس با اشاره به اینکه غروب زودهنگام شریعتی اجازه نداد تا از او پس از انقلاب نیز بهره ببریم، گفت: آثار او همچنان زنده هستند و خوشبختانه فرزندانش نیز به خوبی راه او را ادامه می‌دهند. از کارهای خوبی که مرکز اسناد انقلاب اسلامی انجام داده، همین انتشار اسناد مربوط به شریعتی است که قطعا می‌تواند کمک کند. چه آنهایی که با شریعتی سمپاتی دارند و چه آنهایی که از دیدگاه‌های او دور هستند، به قضاوت درستی از شریعتی برسند.
 
این پژوهشگر تاکید کرد: البته باید توجه داشته باشیم که اسناد تاریخی همچون اسناد ساواک باید در  بستر زمانی و شرایط خود تحلیل شود چرا که احتمالا یک فرد انقلابی سعی می‌کرده برای گمراه کردن نهادهای امنیتی، آدرس‌های غلط به آنها بدهند و به صرف آنچه که در اسناد این نهادها آمده، نمی‌توان کسی را قضاوت کرد. اساسا فهم آنچه که پشت ذهن نویسنده اسناد وجود دارد، ممکن نیست مگر با اجتهاد و تجربه و درنظر گرفتن فضای شکل‌گیری سند و روابط میان افراد درگیر در آن.
 
او متذکر شد: به طور منطقی نمی‌توان همه حقایق را از یک سند استخراج کرد اما اگر کسی غرض نداشته باشد، با در نظر گرفتن ابعاد مختلف یک سند می‌تواند  به حقیقت برسد.
 
این روحانی سپس درباره موضع‌گیری‌های متفاوتی که در قبال شریعتی وجود داشته، گفت: من در آن دوره طلبه جوانی بودم که به نوعی به طرفداری از شریعتی محکوم می‌شدم و اساسا نسل جوان حوزه و هوادار انقلاب سمپاتی یا حتی شیفتگی نسبت به شریعتی داشت. البته در بین علمای سنتی نیز نگاه‌های متضادی وجود داشت که بعضا با اتکا به گفتگوهای غرض‌آمیز و صرفا از روی احساس گفته می‌شد. شکی نیست که ساواک به عنوان بخشی از اهرم قدرت دستش برای زدن شریعتی باز بوده و به انواع ابزارها و تهمت‌ها اتکا می‌کرده است.
 
معادی‌خواه در ادامه تصریح کرد: با همه اینها اگر کسی بخواهد همه ابعاد و حقیقت را ببیند، می‌تواند آن را از دل مجموعه اسناد بیرون بکشد و ما هنوز باید کارهای زیادی در این زمینه بکنیم. خدمت شریعتی به اسلام بسیار حائز اهمیت است و این خدمت تا جایی بود که مارکسیست‌های متعصب دشمن شماره یک او شده بودند چرا که معتقد بودند شریعتی اجازه نمی‌دهد آنها نسل جوان را شکار کنند. هرچه هست پیدایش حسینیه ارشاد بی‌ارتباط با بن‌بست حرکت سیاسی در ایران و روی آوردن فعالین به سمت کار فرهنگی نیست و شریعتی به عنوان یک معلم فرهنگ مورد توجه است.
 
احسان شریعتی نیز در این نشست گفت: پیش‌تر نیز چنین مجموعه‌ای البته به صورت مخدوش و گزینشی منتشر شده بود. قضاوت نهایی درباره اسناد مربوط به شریعتی با پژوهشگران است. پس از انقلاب که برای اولین بار با اسناد ساواک درباره شریعتی مواجه شدم گمان می‌کردیم که قرار است تمام این اسناد به زودی دراختیار همه مردم قرار بگیرد و خودمان اقدامی برای انتشار آنها نکردیم اما در دولت‌ بعدی که درخواست اسناد را داشتیم، باید برخی از آنها را انتخاب می‌کردیم تا کپی‌اش را در اختیار ما قرار بدهند.
 
شریعتی افزود: برخی از وقایع زندگی شریعتی تا امروز جزو مناقشات است مثل نحوه خروج او از کشور و امیدواریم روزی با انتشار همه اسناد مربوطه و تحلیل علمی و پژوهشی روی آنها روایت کاملی از زندگی و شخصیت شریعتی به دست بیاوریم. اینکه اسناد امنیتی مثل اسناد ساواک چقدر قابل اتکا هستند خود جای بحث دارد به ویژه آنکه در این اسناد حتی نام شریعتی به انحای گوناگون نوشته شده اعم از شریعتی، مزینانی و شریعتی مزینانی. طبعا شریعتی نیز تصویر روشنی از برنامه‌ها و اهداف خود به ساواک نمی‌‌داده و سعی در گمراهی آنها داشته است.
 
این استاد دانشگاه در ادامه تاکید کرد: با این تفسیر پس اسناد به چه کاری می‌آید که باید گفت سند تاریخی از نظر علم تاریخ مهم است چرا که روایتی است از وقایعی که در یک زمان و مکان واقعی اتفاق افتاده است. در ثانی این اسناد تنها اسناد رده‌های میانی و پایین ساواک است و ما هنوز دسترسی به اسناد رده‌های بالای ساواک نداریم. از این قضیه هم نباید غافل باشیم که با ضدیت با شریعتی و برای زدن او ساواک حتی دست به سندسازی علیه او نیز زده بود و ما بسیاری از این دستکاری‌ها را باید از دل اسناد بیرون بکشیم و تنها با دسترسی به همه اسناد است که می‌توان به حقیقت رسید.

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۰۷
اسفند
۹۷


سید حسن رسولی طی یادداشتی نوشت: «در گذشت یار و همدم وفادار مرحوم دکتر شریعتی و مادر فداکار فرزندان صاحبنظر و آزادی خواه ایشان،مرحومه فقیده سعیده.سرکار خانم پوران شریعت رضوی خراسانی را مجدداً تسلیت عرض می کنم.رحمت و مغفرت الهی روح این شخصیت آموزنده، و صبر و بردباری بستگان معزا را مسالت دارم.

نسل من دکتر شریعتی را معلم انقلاب می داند. بر این باور طی دوره استانداری خراسان در سفر به کشور سوریه و حضور در دمشق و زیارت حرم مطهر حضرت زینب سلام الله علیها، بر مزار و تابوت موقت این بزرگ مرد نیز حاضر شده و ضمن خواندن سوره حمد، از دیدن غربت و مظلومیت این شخصیت اندیشه ورز و انقلابی به شدت متاثر و مغموم شدم.
تحت تاثیر این مشاهده و احساس مسولیت، تصمیم گرفتم در مقام نماینده عالی نظام در خراسان  برای خارج شدن این فرهیخته از این وضعیت اقدامی انجام دهم. دکتر شریعتی اصالتا خراسانیست. زادگاه ایشان ،پدر مرحومش، استاد محمد تقی شریعتی و خاندانش روستای مزینان از توابع آن زمان شهرستان سبزوار است.
این روستا در مسیر شاهرود-سبزوار  واقع است.سال هایی از دهه ٧٠ در بخش حمل و نقل جاده ای وزارت راه و ترابری مسولیت عضویت هیات عامل و معاونت سازمان حمل و نقل و راهداری امروز را  با حکم برادرم مهندس حاج اکبر ترکان عهده دار بوده ام. ارتقاء ضریب ایمنی و تامین امکانات لازم برای تسهیل حمل و نقل جاده ای و کاستن از تلفات سوانح جانی و مالی مسافران ماموریت ذاتی این سازمان است. بر اساس شناخت شغلی قبلی و اطلاعات دریافتی دوره استانداری ام، این محور اصلی و پر ترافیک را یکی از شریان های مواصلاتی حادثه خیز و پر تلفات انسانی کشور و خراسان به حساب می آوردم. چرا که علاوه بر کویری ، خواب آور و یک نواخت بودن مسیر، حد فاصل دو شهرستان مذکور به جز شهر های کوچک میامی در استان سمنان و داورزن در خراسان فاقد جاذبه توقف گاهی  بر طرف کننده  خستگی مفرط میلیون ها زائر جاده ای مضجع شریف حضرت ثامن الحجج امام علی بن موسی الرضا علیه السلام است. رحلت جانسوز بزرگ آزادگان صبور کشور مان مرحوم حضرت حجت الإسلام و المسلمین  ابوترابی در این محور یکی از خسارات جبران ناپذیر  ناشی از مختصات بالاست. بر این اساس با هماهنگی جناب آقای خاتمی رییس جمهور محترم وقت و آماده سازی های  ملی، استانی ومحلی،جلب همکاری دانشگاهیان دانشگاه سبزوار و، کسب موافقت خانواده محترم دکتر و اعلام آمادگی اعضاء محترم شورای اسلامی مزینانً مبنی  بر قبول  مسئولیت، انتقال تابوت باقی مانده جنازه دکتر و دفن در مزینان، بنا شد این اقدام مهم عملی گردد. بهسازی روستا انجام شد. مقدمات تامین اعتبار،طراحی و ساخت مجتمع بزرگ فرهنگی-اقامتی و گردشگری  مربوطه در این مکان فراهم گردید. از طریق وزارت امور خارجه و سفیر محترم وقت جمهوری اسلامی در سوریه، با دعوت من استاندار دمشق به مدت ٩روز در مشهد مهمان دولت بود. از طریق نامبرده زمینه اجرای این نقل و انتقال فراهم گردید. با مساعدت برادرم مهندس احمد خرم وزیر راه و ترابری دولت اصلاحات، هم زمان با اتمام پروژه فرود گاه سبزوار مجوز پرواز هوایی دمشق -سبزوار نیز اخذ گردید. علیرغم فعالیت های فوق الاشاره که بیش از یک سال به طول انجامید. متأسفانه بدلیل بروز موانع و حساسیت های مخالفین، این طرح به سر انجام نرسید. این روزها که خبر در گذشت مرحومه فاضله سرکار خانم پوران شریعت رضوی بویژه ممانعت از اقامه نماز بر پیکر این بانوی متفکر که بخش لاینفک شخصیت دکتر شریعتی است در میعادگاه او (حسینیه ارشاد)، بخش قابل توجهی از فضای رسانه ای را به خود اختصاص داده است نا خود آگاه تعلق خاطر فرهنگی و شخصی ام به معلم انقلاب، دکتر شریعتی خاطره این ماجرا را در ذهنم تداعی کرد. این تداعی معنا وادارم کرد تا اشاره ای به این تجربه تلخ کنم. در باره زمانی سال های ١٣٨٠تا٨٤ که مدیریت ارشد خراسان را بر عهده داشتم شاهد رویداد های گوارا و بعضا ناگواری از قبیل احداث ١٠٠٠کیلومتر راه آهن بافق مشهد، ظرف سه سال، سقوط طالبان در افغانستان و اعاده امنیت کامل نیمه شرقی ایران، تقسیم استان، حادثه دلخراش انفجار قطار نیشابور، پایه گذاری جشنواره بین المللی امام رضا(ع) و… بوده ام.
اما ناکامی و نا توانی در خلق این اثر فرهنگی،تاریخی و در عین حال ایمنی افزا را مهمترین ضعف خود و همکارانم  در آن مقطع زمانی می دانم. علیهذا اعتراف کرده و  از تمام فرهنگ دوستان و باورمندان به نقش آفرینی دینی،مذهبی و انقلابی دکتر شریعتی پوزش می طلبم .
امید دارم این دل نوشته گواه دیگری برای اثبات مظلومیت شریعتی و خاندانش و نیز انتقال تجربه هر چند تلخ برای مدیران ارشد جوان حال و آینده خراسان با شد. و با دست توانای آنان هر چه زودتر این آرزویم بر آورده شود.
ان شاء الله
به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۹
بهمن
۹۷


پیکر مرحوم پوران شریعت رضوی همسر دکتر علی شریعتی مزینانی با حضور برخی از شخصیت‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور از مقابل حسینیه ارشاد تشییع شد.

به گزارش شاهدان کویرمزینان ، دکتراحسان شریعتی فرزند دکتر علی شریعتی مزینانی و پوران شریعت رضوی با اشاره به بخشی از زندگی نامه و فعالیت‌های مادرش در سخنانی بیان کرد: استقلال، آزادی؛ عدالت توسعه مادی و تعالی معنوی از آرمان‌های انقلاب اسلامی بود. اگرچه پس از ۴۰ سال مستقل هستیم اما با آزادی و عدالت و توسعه فاصله داریم ما مستقل منتقد هستیم.

وی خاطرنشان کرد: فعالیت‌های مادرم را در رابطه با احداث مدرسه، حقوق بشر و قانون اساسی و حمایت از زنان ایران فراموش نمی‌کنیم. مادرمان به ما آموخت که مستقل باشیم.

احسان شریعتی با اشاره به اینکه امروز اجازه نداریم وارد حسینیه ارشاد شویم خاطرنشان کرد: از همین رو در کنار ساختمان حسینیه ارشاد پیکر مادرم را تشییع می‌کنیم.

در بخش دیگر این مراسم خانواده مرحوم پوران شریعت رضوی از حضور مردم در مراسم تشییع پیکر پوران شریعت رضوی تشکر و قدردانی کردند.

در مراسم خاکسپاری پیکر زنده یاد پوران شریعت رضوی دکتر ربابه مزینانی طی سخنانی، گفت‌: او زنی دغدغه‌مند و پر مهر و مهربان بود و با صلابت به راه خود ادامه می‌داد. پوران شریعت رضوی بدون هیچ تکلفی زندگی کرد و زندگی‌اش همچون دریا پرتلاطم بود. او زنی اهل سیاست، علم، آگاهی و احسان بود و ۴۰ سال نستوه و خستگی ناپذیر برای اعتلای فرهنگ آزادی و برقراری عدالت اجتماعی تلاش کرد و در حال حاضر در کنار مزار برادرش “آذر” آرام خواهد گرفت.

 در بخش دیگری از این مراسم، رضا شریعت رضوی برادر مرحوم پوران شریعت رضوی، بیان کرد: خواهرم برای همه ما دلسوز بود. او از دکتر شریعتی پذیرایی می‌کرد، اما عظمت کاری که او انجام می‌داد همواره تحت تأثیر نام “شریعتی” قرار گرفت و همین موضوع یکی از مظلومیت‌های “پوران” است. دکتر یا در خانه حضور نداشت و یا در زندان عمرش را سپری می‌کرد. پوران توانست شریعتی را بازسازی کند. او به اروپا رفت و تصمیم داشت در رابطه با اقدامات “ساواک” روشنگری کند که دیگر مهلت زندگی نداشت. خواهرم مستقل زندگی کرد. “پوران” گل سر سبد خانواده ما بود. برادرم علی اصغر، ستوان یکم بود و در ارومیه خدمت می‌کرد. مقری که در آنجا حضور داشت، از سوی متفقین بمباران می‌شود. یکی از دوستانش تعریف می‌کند که به او گفتیم که بیا برویم و علی اصغر گفت من برای این روزها ساخته شده‌ام و زندگی کرده‌ام. حالا می‌خواهید که فرار کنم؟! برادر دیگرم “آذر” نیز در دانشگاه تهران ورودی دانشکده فنی مهندسی بود به شهادت رسید. هنگامی که پیکر او را مشاهده کردیم تیری به قلبش اصابت کرده بود جمجمه و پایش نیز شکسته بود. آن وقت‌ها دانشگاه سنگر اول مبارزه بود و بعد روشنفکران و بازاریان مبارزه می‌کردند.

 دکتر سوسن شریعتی فرزند دیگر مرحوم “پوران شریعت رضوی و دکتر علی شریعتی مزینانی” در سخنان کوتاهی، گفت‌: سال‌ها طول کشید که به جای عبارت “بابا علی” بگوییم “دکتر شریعتی” در حال حاضر نیز تجربه‌ای جدید است که بخواهیم بگوییم مرحوم “پوران شریعت رضوی “.

 در پایان این مراسم پیکر مرحوم “پوران شریعت رضوی” با قرائت جمعی فاتحه و سرود “ای ایران” خاکسپاری شد. همچنین به طور عمومی اعلام شد، در صورتی که اجازه دهند روز پنجشنبه مراسم بزرگداشتی برای مرحوم پوران شریعت رضوی در حسینیه ارشاد برگزار خواهد شد.

دکتر احسان شریعتی مزینانی که دقایقی در بین همشهریان خود حاضر شد از همراهی مردم قدرشناس مزینان و همدردی آن ها با خانواده شریعتی تشکر و قدردانی کرد.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۵
بهمن
۹۷


همسر دکتر شریعتی دچار سکته مغزی شدبه گزارش شاهدان کویر مزینان،دکتراحسان شریعتی فرزند دکتر علی شریعتی مزینانی در کانال خود نوشت:

«متأسفم به عرض برسانم که عصر روز دوشنبه ۲۲ بهمن، مادر عزیزمان خانم دکتر فاطمه (پوران) شریعت‌رضوی (شریعتی)، دچار عارضهٔ سکتهٔ مغزی شدند و در حال‌ حاضر در موقعیتی میان مرگ و زندگی بسر می‌برند.

از همه دوستان می‌خواهیم که برای بازیافت سلامت ایشان به درگاه ایزدی نیایش کنند.

همچنین بدینوسیله، پیشاپیش از اختلال‌های پیش‌آمده در برنامه‌های عمومی اعلام‌شدهٔ قبلی عذرخواهی می‌کنیم. تهران، ۲۴ بهمن ۱۳۹۷، احسان شریعتی »


دکتر پوران شریعت رضوی همسر دکتر شریعتی


زندگی‌نامه دکتر پوران شریعت رضوی
شریعت‌رضوی معروف به پوران شریعت‌رضوی (متولد ۱۳۱۳، مشهد) نویسنده ایرانی‌ست. او از دانشگاه سوربن دکترای ادبیات فارسی دارد. موضوع تز او که در سال ۱۹۶۳ به راهنمایی ژیلبر لازار از آن دفاع کرد، توصیف طبیعت در شعر تغزلی فارسی در قرن هفتم است. او همسر دکتر علی شریعتی مزینانی و خواهر مهدی شریعت‌رضوی، یکی از سه دانشجویی است که در حمله نیروهای امنیتی به دانشگاه تهران در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ شهید شد.
دکتر پوران شریعت‌رضوی فرزند حاج علی‌اکبر و پری در آبان‌ماه ۱۳۱۳ متولد شد. پدرش تاجر و اصالتاً خراسانی بود، اما خانواده شریعت‌رضوی به تهران کوچ کرده و بچه‌ها در همین شهر به مدرسه رفته بودند. آنها در مشهد هم‌خانه داشتند. پوران شش برادر و یک خواهر داشت.
در ۷ سالگی یکی از برادرانش را از دست داد. علی اصغر شریعت‌رضوی (طوفان) در حین دفاع از مرزهای ایران در مقابل ارتش متجاوز شوروی در سال ۱۳۲۰ در آذربایجان جان باخته بود. در سال ۱۳۳۴ وارد دانشسرای عالی تهران شد و تحصیل در رشته ادبیات فرانسه را برگزید. با افتتاح دانشکده ادبیات در مشهد به تصمیم پدرش و علی‌رغم میل باطنی خود، در حالی که دو ماه در کلاس‌های دانشسرای‌عالی حضور یافته بود، وارد کلاسی شد که علی شریعتی یکی از دانشجویان آن بود. شریعتی در سال ۱۳۳۶ به پوران پیشنهاد ازدواج داد که پوران این پیشنهاد را با این استدلال که قصد دارد با مردی تحصیل‌کرده ازدواج کند و قبل از ازدواج باید تحصیلات‌دانشگاهی خود را به پایان برساند، جواب رد داد. پس از حدود یکسال تلاش علی شریعتی این دو در ۲۴ تیر ۱۳۳۷ با یکدیگر ازدواج کردند.

نامه دکتر شریعتی به سوسن سرعیت ش


نامه عاشقانه دکتر علی شریعتی مزینانی به همسرش پوران شریعت رضوی
نامه‌ی عاشقانه دکتر علی شریعتی مزینانی به همسرش پوران بدین شرح است:
پوران! بزرگ ترین رنج ها قادر نیست سکوت و تحمل را  از من بگیرد اما کوچک‌ترین ناگواری هم تا آتشی در من بپا نکند از من دست بردار نیست . اجازه بده رنج هایی را که چندین روز بود خفته بودند و باز امشب بی جهت در روحم بیدار شدند با این چند خطی که برای اولین بار به تو می نویسم بتوانم خاموش کنم . اجازه بده بگویم که این رنج ها را تو امشب به جان من ریختی و باز جز تو کسی را هم ندارم که به او شکایت برم زیرا تنها تویی که اگر بر ضعف من آگاهی یابی چندان ناگوار نباشد. جوانی من در شش سالگی گذشت که محیط ما پر از خطر و خفقان و رنج و تیرگی بود و من همه نشاط و نیروی خویش را در راه تلاش علیه محیط قربانی کردم . تلاشی که جز اعصابی خسته و اندیشه ای مبهوت برای من سودی نداشت. اما این تلاش بیهوده را دنبال می کردم و آسایش و لذت را یک لحظه مجال ندادم که مرا از کوشش جنون آمیز خود بازدارد. راهی را می رفتم که پایان آن تنها دو چیز بود : مرگ و شهرت. رنج و خطر دو دوست همیشگی من بودند که از آغاز جوانی لحظه ای مرا ترک نگفتند و من هم به دو سخت دل بسته بودم . پارسال از آن لحظه که از خانه ی تو بیرون آمدم و راه را یک باره به روی خوشبختی خود بسته دیدم . تصمیم گرفتم تلاش بی ثمر خود را در راه گذشته ام همچنان دیوانه وار بیشتر دنبال کنم .  کارها کردم که در آینده فرصت های شیرینی برای گفتنش دارم تا آنکه به تهران بردند. از تهران که آزاد شدم دیگر یارانم همه از ترس مرا رها کردند. حتی از آن همه پنج نفری به همکاری با من حاضر نبودند. از آن پس ، احساس کردم راه به سوی تلاش و مبارزه هم بسته است. آری پوران ، تو مرا تنها گذاشتی و مردم هم منو تنها گذاشتند. من دیگر هیچ بهانه ای برای زیستن خود پیدا نمی کردم. جز سیگار کشیدن و و به خیال فرو رفتن و بیهوده کتاب خواندن پناهی نمی یافتم. ناگهان پیشامدی کرد و سفر بیروت به من مژده داد که آینده ی پرماجرا و شورانگیزی خواهم داشت . نوید داد که آن جا می توانم راهی را که این جا آغاز کردم و کسی با من نیامد آن جا دنبال کنم و برای پیشرفت مکتب فکری خودم هرچه نیرو و استعداد دارم نثار کنم. در این سفر صدی نود نیستی و صدی ده پیروزی ، به سوی خود می خواندم و هر دو برای من از سیگار کشیدن و تنها ماندن و به خیال فرورفتن در این جا بهتر بود. دیگر خوشبختی و زندگی آرام و نرمی را در کنار عشق و صمیمیت آغاز کردن آرزویی بود که در دل من جنب و جوشی نداشت . ناگهان دختری که دو سال خیال آمیخته با ایمان من بود و دو سال بعد دوست صمیمی من شد و بعد یک سال معشوق بدخوی و ناآشنا و پرقهر و دوست داشتنی من گردید و هجده روز است که به همه ی هستی من بدل گشته است . گرد وغبار سال ها را از چهره ام شست و مرا در هم ریخت و آدم دیگری ساخت و مرا امیدوار کرد که به جای آن که دور از وطنم در کناره ی مدیترانه یا سرنوشت مبهم و وحشی خویش دست به گریبان باشم می توانم در کنار او زندگی نرم و پرشهد دوستانه ای داشته باشم .  مرا امیدوار کرد که به جای کشیدن و یک روز دیگر در سیاه چال زندان شکنجه دیدن و اسیر سرنوشت نامعلوم بودن خودم را تمام کنم، می توانم برای خریدن یک ماشین سواری کار کنم ، برای زینت باغچه ها و تهیه ی دورنما فکر کنم ، صبح ها با جیغ و داد بچه ها از خواب بپرم ، ژاکت سفیدش را به زحمت از گوشه ی کنار اتاق پیدا کنم و با دعوا برش کنم . چشم هایش را آن قدر که مثل روز معانی بیان سرخ شود. اگر یک روز صبح برخلاف همیشه ببینم خودش سرش را شانه زده است یک شبانه روز با او قهر باشم .
دزدکی توی سوراخی از ترسش پنهان بشوم و سیگار بکشم و بعد به جرم آن به شوخی و جدی از دستش کتک بخورم . از لجم بندازمش تو حوض و بچه ها از ترس داد و فریاد راه بندازند. وقت چای خوردن به بچه ها یاد بدهم که چه جور قند ور دارند و یواشکی لک کمرنگ زیر گلوی مامانشان رانشون بگیرند. اگر روباز در هوای سرد دراز کشیده و خوابش برده است ، آهسته پتویی رویش بندازم و کنارش بنشینم و یک دو ساعت صورت گل انداخته اش را تماشا کنم . اگر توی خیابان دوستم سیگاری تعارف کرد با غرور بگویم نه عزیز جان، نمی کشم . الان می خواهم بروم خانه ، دهنم بو می گیرد و خانمم دعوام می کند. اگر به مسافرت رفتم نامه اش اصلا ایجاز نداشته باشد،  از شلمبری و بی نظمی و درویش مسلکی ام متلک بگوید و مسخره ام کند . پیش دیگران از عقایدم ، از کتاب هایم ، از رفتارم دفاع کند . ازش خواهش کنم که از انگلیسی از صفحه ی ۷ تا ۸۱ آن کتاب را برای من ترجمه کند، برای تقدیم کردن به او دیوانم را به چاپخانه بدهم و به نوشتن یک رمان جنجال به پاکنی سرگرم باشم ، در آخرین بیماری ام بچه ها را به چیز دیگری مشغول کند و پس از رفتنم آثارم را مرتب کند و منتشر سازد و پوران!یعنی زندگی کنم …. پوران ! این ها گل هایی است که این روزها به دست تو در خیال من همواره می شکفد و من به پاس این همه محبت تو که اکنون اعصابم از فشار شدید آن خرد شده است ، هرگز آن چه را این موجودات پستی که به آن ها محکوم به آشنایی هستیم ، به من گفته اند و نوشته اند به تو نگفته ام و ننوشته ام و نیز هرگز نخواهم گفت و نخواهم نوشت . من از این که امشب بطور مسخره از طرز قضاوت سردم گفتم و تو عوض من آزرده شدی بسیار رنج می برم اما این که گفتی «چون احساس می کنم از دوستی من با او راضی نیستی همیشه از او تعریف می کنم !…»اندکی این رنج را در من تسکین می دهد. راست گفتی پوران که « من به خاطر تو از خیلی امتیازها گذشته ام…» . من پیش از تو این گذشت را اعتراف می کردم . دیگران همه برکسی که از تعریف آقای .. رنج می برد امتیاز دارند. بهر حال تو برای من زیبایی ، پاکی ، امید و حیاتی ، چگونه می توانم تحمل نکنم.


ناگفته‌هایی از زبان همسر دکتر شریعتی
پوران شریعت رضوی، همسر دکتر علی شریعتی مزینانی در سال 95 ناگفته‌هایی را از زندگی با همسرش بیان کرده است.
گزیده اظهارات شریعت‌رضوی در گفت‌وگو با ماهنامه اندیشه پویا را به نقل از کانال تلگرامی این نشریه می‌خوانید:
* علی نامه‌هایی را می‌نوشته اما بعد یادش می‌رفته که پست کند. برخی از نامه‌های منتشرشده در این کتاب (طرحی از یک زندگی) را بعدها که به اروپا رفتم در خانه‌اش و لابه‌لای وسایلش پیدا کردم.
* من به لحاظ نامه‌نگاری مقیدتر از علی بودم. من نامه‌های او را حتی آنها را که نفرستاده بود نگه داشتم اما علی هیچ کدام از نامه‌های من را که در جواب نامه‌هایش نوشته بودم حفظ نکرده. بعدا که به پاریس رفتم هم هیچ کدام از نامه‌هایم به علی را میان وسایلش ندیدم.
* من با شرایط سختی در ایران زندگی می‌کردم. شریعتی در فرانسه بود که من باردار بودم. خانۀ پدرم زندگی می‌کردم. پدرم بیمار شده بود و برای درمان برده بودندش پیش برادرم. پدر و مادر علی هم مریض بودند و تهران بودند. برادر دیگرم آلمان بود و حتی یک مرد در زندگی من نبود. دوستان برادرم من را به بیمارستان بردند. زایمان خیلی سختی هم داشتم و مجبور به سزارین شدم. به لحاظ روحی آسیب دیده بودم و وقتی نامه علی 15 روز بعد از تولد احسان به من رسید و گردنبد هدیه‌ای هم همراه با نامه برایم فرستاد، حس خوشحالی در من ایجاد نشد.
* خواننده این نامه‌ها می‌تواند پی ببرد که علی شریعتی هم در کنه وجودش مردسالار است و پسردوست و حتی یک نام دخترانه برای بچه‌مان که معلوم نبود پسر است یا دختر، پیشنهاد نمی‌کند.
* هر کسی مشکلات من را داشت گاهی عصبی می‌شد و جوش می‌آورد. برای همین است که برایم می‌نوشت نُه‌من شیر لگدزنِ فلان ... سر تولد سوسن و سارا در پاریس زندگی می‌کردیم که علی خانه نبود و من در حال زایمان مانده بودم چه کنم. شب تولد مونا هم که در مشهد زندگی می‌کردیم، علی تهران بود و همان شبی بود که سخنرانی «فاطمه فاطمه است» را انجام داد. مادرم هم مشهد نبود و من مجبور شدم با یک دوستم به بیمارستان بروم.
* اینکه علی در یکی از نامه‌ها می‌گوید همسر خوب ولی همدم بد، خیلی هم دروغ نیست. من همدم خوبی نبودم اما دلیلش این بود که من باید هر روز چهار تا بچه را راه بیندازم و بعد خودم هم بروم مدرسه و درس بدهم، طبیعی است که با چنین اوضاع و احوالی نصف شب نمی‌توانم پای دل علی بنشینم و ببینم چه مقاله‌ای نوشته و چه فکرهایی در سرش است.
* هنوز نمی‌دانم انتشار این نامه‌ها درست بوده یا نه اما خواننده‌هایی که تا الان کتاب را خوانده‌اند و به خودم بازخورد داده‌اند، برداشتشان این بوده که من در برابر علی شخصیت خودم را حفظ کرده‌ام و خیلی اظهار عجز و ناتوانی نمی‌کردم.

منبع؛رویداد ایران

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۱۵
آبان
۹۷
 

 شگفتا! آیا می‌توان باور کرد که مردی که در مدت ده سال، شصت‌وپنج لشکرکشی داشته است، مردی که رهبانیت مذهب خویش را جنگ می‌داند، در دلش روحی به عمق معنوی بودا، در مغزش خیالی به لطافت اوپانیشادها، در منطقش خردی به استحکام سقراط، و در چشمش نگاهی به ظرافت و زیبایی پر جذبه نگاه چینی «لو» Lou نیز هست: «اگر مأمور نبودم که با مردم بیامیزم و در میان آنان زندگی کنم، دو چشمم را بر این آسمان می‌دوختم و چندان به نگاه کردن ادامه می‌دادم که خداوند جانم را بستاند!»۱

و از پروردگانش، «علی» را می‌گیریم و «ابوذر» را؛ چه، این دو هر چه هستند و هرچه دارند، از او گرفته‌اند. این، ‌جندب بن جناده، یک صحراگرد نیمه‌وحشی است که اسلام او را ابوذر ساخته است و آن، یک کودک هشت ساله که در خانه محمد، علی شده است.

ابوذر نیز مردی است با دو چهره، یک روح دو بُعدی، مرد شمشیر و نماز، مرد تنهایی و مردم، عبادت و سیاست، مبارزه به خاطر آزادی و عدالت و مردم گرسنه و مطالعه به خاطر فهم درست قرآن و شناخت حقیقت و آموختن علوم و اندوختن.

 

حقیقتی بر گونه اساطیر

و علی! چه کسی می‌تواند سیمای او را نقاشی کند؟ روح شگفتی با چندین بُعد، مردی که در همه چهره‌هایش به عظمت خدایان میتولوژی یونان و روم و زیباتر و پرشکوه‌تر از آنان می‌درخشد؛ انسانی که در صحنه‌های متفاوت و متناقض حیات بشری، قهرمان است: قهرمان شمشیر، سخن، خردمندی، وفا، جانبازی، ایمان، حقیقت‌پرستی، ایثار، شکیبایی، تقوا، سادگی، عدالت و عبادت.

آن که روزها در صحنه‌های خونین نبرد، شمشیر پر آوازه‌اش صفوف دشمن را به بازی می‌گیرد و سپاه خصم همچون مزرعه گندمهای رسیده در دم تیغ دو دمش بر روی هم می‌خوابد و در دل شبهای ساکت مدینه، همچون یک روح دردمند و تنها، بستر آرامش را رها می‌کند و در زیر سایه‌روشن‌های نخلستانهای حومه مدینه سر در حلقوم چاه می‌برد و غریبانه می‌نالد، زندانی بزرگ خاک!

خطوط سیمای محمد را، سیمایی که در پس چهارده قرن از چشمهای کم سوی ما قرار گرفته است، نه تنها در سیمای خود وی، بلکه در سیمای الله، سیمای قرآن، سیمای علی و ابوذر و چند سیمای تابناک و زیبا و صمیمی دیگری که پرداخته دست اوست و حتی در سیمای آن خانواده شگفت تاریخ انسان که در آن پدر، علی است و مادر، زهرا و پسر، حسین و دختر، زینب باید جست و یافت.

 

جامعه مدینه

جامعه محمد نیز یک جامعه چندبعدی است. مدینه را با شهرهای بنام تاریخ بسنجید تا ابعاد آن پدیدار گردد، آتن، اسپارت، اسکندریه، رم، هلیوپولیس، بنارس٫

اینها همه شهرهایی‌اند با یک دروازه. از دروازه رُم، هگمتانه، اسپارت مردانی بیرون می‌آیند با اندامهای ورزیده، چهره‌های خشن و سراپا غرق سلاح که شیهه اسبان جنگی و نعره پهلوانان و جنگاورانش همواره در گوش تاریخ می‌پیچد؛ اما از دروازه آتن، هلیوپولیس، بنارس، اسکندریه مردانی به سراغ تاریخ بیرون می‌آیند، سر درگریبان اندیشه‌های عمیق، غرقه در امواج ناپیدای روح، سرمایه‌داران بزرگ حکمت و فرهنگ و معرفت: سقراط، افلاطون، ارسطو، فلوطین، بودا.

اما یثرب، مدینه محمد، شهری است با دو دروازه باز بر روی جهان: از یکی «فوج کبود» بیرون می‌آید و مردانی که گویی جز به «قتال» نمی‌اندیشند و جز بر بستر خون نمی‌خسبند. دروازه‌ای شبها و روزها، همه وقت شمشیرهای تشنه از آن به سراغ قبیله‌ای بیرون می‌شتابند و همه از کمینگاه نیمه‌شبی تاریک یا سحرگاهی آرام ناگاه بر سر قومی فرو می‌ریزند و می‌کشند و غارت می‌کنند و اسیر می‌گیرند و سیراب به خون باز می‌گردند، گویی دروازه رم است.

و از دروازه دیگر چهره‌های آرام و مهربانی که پرتو عشق به خدا و به مردم از آن ساطع است، پیشانی‌هایی که از ایمان و یقین موج می‌زند، دامنهایی پاک و آراسته باتقوا، چشم بر «زمین» دوخته و دلها در «آسمان». گویی حواریون مسیح‌اند، پیاده یا سوار بر شتری نرمخوی راه صحراهای مخوف و آتش خیز نفود و ربع‌الخالی و نجد را دسته دسته در پیش می‌گیرند و پیام آشتی و دوستی و عشق خداوند را به قبائل وحشی صحرا می‌برند و شب تیره و وحشتزای جاهلیت را با شعله‌های ایمان و روشنایی، بینایی و برادری از همه جا می‌رانند.

 مسجد مدینه را بنگرید و آن را با سنای رم و آکادمیای آتن و معبد زرتشت بسنجید.

اهل صُفّه مردانی که سازندگان بزرگترین حادثه تاریخ بشرند و ویران‌کنندگان بزرگترین امپراتور‌های نظامی عالم! اینان را در صحنه جنگها از سربازان رومی و پارتی نمی‌توان باز شناخت و بر روی صفّه از راهبان هندی و یاران بودا و مسیح. کسانی که از هر چه در زندگی هست، صفه مسجدی را بر گزیده‌اند، شبها و روزها غرق در جذبه‌های عاشقانه روح مشتعل خویش، گویی سوختگان خلوت انزوای عرفانند و سودایی عشق خدا، سرگرم بحث و تفکر و تحقیق؛ گویی شاگردان «باغ افلاطونند» و آموختگان «حکمت مشّای آتن» دست بر قبضه شمشیرهایی که ده سال است همچون صاحبانشان به خانه نرفته‌اند و در بستر نخفته‌اند، بی‌تاب خون، چشم در چشم جهاد و گوش به فرمان محمد! گویی جنگجویان سزارند.

چنین است سیمای مذهبی که رسالت رهبری انسان را برای همیشه بر دوش گرفته است و از این است که جامه خاتمیت بر اندام مذهبی برازنده‌ است که خدایش، هم سیمای یهوه را دارد و هم سیمای تئوس را؛ کتابش هم حکمت تورات را دارد و هم مواعظ انجیل را و پیامبرش، هم مغزموسی را و هم قلب عیسی را و پروردگانش، هم سیمای پارتیزانی را دارند که زندگی را جز نبرد به خاطر آزادی و مردم و زندگی نمی‌دانند و آن را تنها و تنها «عقیده و مبارزه» می‌خوانند و هم سیمای سقراط را و هم سیمای بودا را و محمد خود در دو خط زیبا و صریح تصویر آنان را رسم کرده است که: «پارسایان شب‌اند و شیران روز»، رزمندگان بی‌هراس و شیفته رزمگاه و عاشقان سوخته خلوت محراب!

بدین گونه است که تنها محمد و رسالت چندبعدی و دو «جهته»‌اش شایستگی آن را دارند که آرزوی بزرگ انسان امروز را تحقق بخشند.

پی‌نوشتها:

۱ـ از سخنان حضرت محمد (ص)

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۱۴
آبان
۹۷

سیمای محمد (ص)

امپراتوری روم در طول هزار سال، مظهر قدرت نظامی و سیاسی مغرب زمین و مدعی همیشگی تسلط بر شرق بود، قرنها بر پیرامون مدیترانه، آسیای صغیر، بین‌النهرین و ارمنستان و شمال افریقا حکومت می‌راند. رم، کانون گرم قدرت و تلاش و نبرد و تمدن مادی وچشمه جوشنده حیات و تنعم و اقتدار، جامعه‌ای نیرومند و پوینده و ثروتمند، غرق در خونریزی، عیاشی و ضعیف کشی.

مسیح نیروی خود را بر خلاف جهت انحرافی جامعه رم تجهیز کرد و آن را به تقوی، صلح، تحقیر حرص و آز و تنعمات مادی و خشونت و تلاش برای کسب قدرت و سلطه سیاسی و نظامی بر دیگران و گرایش به معنویات و عواطف اخلاقی و روحی خواند. کوشید تا با دور کردن نفوس از قدرت طلبی‌های سیاسی و عشرت طلبی‌های مادی و نزدیک ساختن آنها به حیات معنوی و تقوای روحی، جامعه را که به سوی مادیت و سپاهیگری به شدت کج شده بود، راست کند و دیدیم که چه موفقیت‌های درخشانی نیز کسب کرد.

سرزمین گلادیاتورها و نرون‌ها، در زیر آسمانی که جز ناله اسیرانی که شیران وحشی را به جانشان رها می‌کردند ناله‌ای شنیده نمی‌شد و جز نعره‌های وحشتناک سرداران و امپراتوران خونخوار صدائی به گوش نمی‌رسید، مهد پرورش روحهای پاک شد و کشور سن پل و سن ژنوا و سن آرسن و سن‌آگوستین، و به جای سنای روم و کاخهای هولناک قیصران و زندانهای بزرگ و سیاه، کلیساهای مقدسی برپا شد که در زیر رواقهای روحانی‌اش پرخلوص‌ترین ناله‌های دردآلود، زیباترین زمزمه‌های نیایش و آسمانی‌ترین آهنگها و سرودهای مقدس خطاب به معبود بزرگ عالم طنین می‌افکند.

اما مسیحیت همچنان که در جامعه نظامی و گناه آلود و جهانخوار رم قرون اولیه، نفوس را به تحقیر قدرت و نعمت و لذت می‌خواند، به دعوت خویش ادامه می‌داد و جامعه غربی را چنان به آخرت کشاند و به گوشه‌های عزلت و زوایای رهبانیت راند که علاءالدین کیقباد، ترک سلجوقی و صلاح‌الدین ایوبی، کرد شامی آن را درهم شکست و اسلام، در آن هنگام که مرکزیتش درهم ریخته و قدرتش تجزیه شده بود و هر گوشه‌ای از سرزمین بزرگش به دست خان و خاقانی افتاده بود، تا قلب اروپا راند و مسیحیت شرقی را پاک برچید و قسطنطینیه ـ پایگاه جهانی امپراتوری مسیحی ـ را «اسلامبول» نمود و بساط عیسویت را از این سوی مدیترانه به آن سو پرتاب کرد و بالاخره جامعه نیرومند مادی غرب در انزوای معنویتی انحرافی و روحانیتی تخدیری خفت و هزار سال سر بر نکرد تا رنسانس بیدارش کرد و باز نیرویی در خلاف جهت مسیح چنان بر او وارد آورد که او را به دنیا راند و به زندگی دنیا و تلاش و تنعم و حیات، و اکنون می‌بینیم که باز از این سو گشته است و اروپا اروپای نرون و ژول سزار شده است و گلادیاتورها و… و باز تشنه مسیحی دیگر…

 

اما اسلام، محمد، قرآن

در اینجا، بی‌آنکه تعصب دینی یا ضد دینی نگاهها را از دیدن درست و دقیق باز دارد، به اصطلاح معروفِ بیکن اگر «با نگاه خشک علم» بنگریم، چهره شگفتی می‌بینیم که تا کنون، جز در افسانه‌ها و اساطیر، به هیچ چشمی نیامده است و در عالم واقعیت کسی چنین سیمائی ندیده است.

«اسلام» در یک کلمه، تنها دین چندبُعدی جهان است؛ نیرویی که بر جامعه وارد می‌آورد، «یک‌جهته» نیست، نه تنها از جهات متعددی است که این جهات «برخلاف» یکدیگرند، بلکه چون در جهات گوناگون و حتی متناقض براحساس و اندیشه فرد و جامعه نیرو وارد می‌آورد، طبیعتاً برآیند این نیروها جهت متعادلی را به جامعه خویش می‌بخشد که هرگز امکان آنکه پس از تعدیل آن، به یک نیروی انحرافی بدل گردد و جامعه را به سمت دیگری کج کند، نخواهد بود.

از کجا چنین اصلی را از اسلام برداشت می‌توان کرد؟ چنان که گفتیم، از شناخت الله، قرآن، محمد و اصحاب (پروردگان خاص) و همچنین جامعه وی؛ چون محمد تنها پیامبر جهان است که خود جامعه خویش را بنیاد نهاده است بررسی علمی و مقایسه منطقی این وجوه پنجگانه اسلام این حقیقت را آشکار می‌سازد.

«الله» یک جانوس۱ حقیقی است؛ خدایی با دو چهره: چهره یَهُوَه و چهره تئوس، با دو صفت ممتاز و متضاد: قهّار و رحمان. همچون یهوه، «منتقم»، «جبار»، «متکبر»، «شدیدالعقاب» است؛ تکیه‌زده بر «عرش کبریایی» خویش و مستور سراپرده ملکوت بر بالای هستی و «ماسوی» در زیر بارگاه سلطنتی مطلق؛ و همچون تئوس، «رحمان»، «رحیم»، «رئوف»، «غفور» که بر روی زمین فرود می‌آید و با انسان ـ جانشین خاکی خویش ـ انس می‌گیرد، او را بر صورت خویش می‌نماید، او را مژده می‌دهد که «مثل» خود سازد و چنان با انسان صمیمی و آشناست که «از شاهرگ گردن به او نزدیکتر» می‌گردد…

«قرآن» نیز مجموعه انجیل و تورات است، فلسفه و حکمت و قصص و عقاید، اخلاقیات، فردی و معنویات روحی، احکام اجتماعی، اقتصادی سیاسی و نظامی، روابط فردی و جمعی، حقوق و حدود و رسوم حیات اجتماعی و مادی و معنوی، دنیا و آخرت،… از فلسفه خلقت و حکمت الهی گرفته تا دستورهای بهداشتی و آداب معاشرت و زندگی، از تزکیه نفس و تربیت فردی تا فرمان قتال و تلاش برای بهبود حیات مادی و برخورداری از اجتماع و تمدن و علم و آزادی و استقرار قدرت اجتماعی و سیاسی، از دعوت به عبادت خدا و خضوع در برابر او و تقوا و تا اعلام آماده‌باش دائمی و کسب نیرو و اسب جنگی و بسیج نظامی، همه با سبک شگفتی که ویژه خویش است در هم ریخته و ترکیبی از اصوات و الوان گوناگون فکری و احساسی، مادّی و معنوی و فردی و اجتماعی پدید آورده است.

«محمد» نیز ترکیبی از موسی و عیسی است: گاه او را در صحنه‌های مرگبار جنگ می‌بینیم که پیشاپیش یارانش که برای کشتن یا کشته شدن بی‌قراری می‌کنند و بر روی مرکبهای بی‌تاب خویش در برابر دشمن به سختی می‌توان آرامشان ساخت، می‌تازد، مشتی خاک برمی‌گیرد و به خشم بر چهره خصم می‌پاشد و فریاد می‌زند: شدوا! و بی‌درنگ شمشیرها به رقص می‌آیند و وی که از تماشای آتش سوزان جنگی که برافروخته، گرم شده است و چهره‌اش از شادی تافته است، با لحنی گرفته از لذت توفیق و لبخندی سرشار از رضایت، فریاد می‌کند: «اکنون تنور جنگ برتافت!»

و گاه همورا می‌بینیم که هر روز در رهگذرش یهودیی از بام خانه‌اش خاکستر بر سرش می‌ریزد و نرمتر از مسیح، همچون بایزید روی درهم نمی‌کشد و یک روز که از کنار خانه وی می‌گذرد و از خاکستر مرد خبری نمی‌شود، با لحن یک عارف می‌پرسد: «رفیق ما امروز به سراغ ما نیامد» و چون می‌شنود که بیمار شده است، به عیادتش می‌رود! در اوج قدرت، در آن لحظه که سپاهیانش مکه، شهری که بیست سال او را و یاران او را شکنجه داده است و آواره کرده است اشغال کرده‌اند، بر مسند قدرت سزار اما در سیمای مهربان مسیح کنار کعبه می‌ایستد و در حالی که ده‌هزار شمشیر تشنه انتقام از قریش در پیرامونش برق می‌زنند و بر ابوسفیان و هند ـ خورنده جگر حمزه ـ و عکرمه فرزند ابوجهل و صفوان و… دندان می‌نمایند، می‌پرسد:

ـ ای قریش! فکر می‌کنید که با شما چه خواهم کرد؟

آنان که سیمای مسیح را نیز در این موسایی که مظهر قهر خداوند است، خوب می‌شناسند و به چشم می‌بینند، پاسخ می‌دهند که: «تو برادری بزرگوار و برادرزاده‌ای بزرگواری…» و آنگاه با آهنگی که از گذشت و مهربانی گرم است، می‌گوید:

ـ بروید، همگی آزادید!

چه کسی می‌تواند به سادگی باور کند، مردی که نیمه شبی خاموش خانه را و شهر را ترک کرده است و در قبرستان بقیع سر در گریبان لطیف‌ترین احساسهای عارفانه فرو برده و با لحنی که گویی از اعماق روح یک راهب بزرگ که عمر را در خلوت انزوای تأملات عمیق خویش به سر آورده و بوی مرگ و شوق وصال نزدیک با معشوق بزرگ خویش آتش در جانش افکنده بر می‌خیزد با قبرهای خاموشی که در پرتو اسرار‌آمیز مهتاب صحرا با وی از سرنوشت مرموز حیات سخن می‌گویند به گفتگو می‌پردازد…

محمد آنگاه که در برابر خیانت قرار می‌گیرد، قیافه موسی را دارد و «الله» نیز چهره «یهوه» و دگر هیچ.

شگفتا! آیا می‌توان باور کرد که مردی که در مدت ده سال، شصت و پنج لشکرکشی داشته است، مردی که رهبانیت مذهب خویش را جنگ می‌داند، در دلش روحی به عمق معنوی بودا، در مغزش خیالی به لطافت اوپانیشادها، در منطقش خردی به استحکام سقراط، و در چشمش نگاهی به ظرافت و زیبایی پر جذبه نگاه چینی «لو» Lou نیز هست:۲ «اگر مأمور نبودم که با مردم بیامیزم و در میان آنان زندگی کنم، دو چشمم را بر این آسمان می‌دوختم و چندان به نگاه کردن ادامه می‌دادم که خداوند جانم را بستاند!»۳

 

پی‌نوشتها:

۱ـ Janus خدای میتولوژی یونان با دو چهره (آینده و گذشته)

۲ـ در میان چهره‌های نظامی مشهور تاریخ، ناپلئون را می‌شناسیم که در عین حال از ظرافت روحی و ذوق لطیفی نیز برخوردار است و این خصلت را تاریخ به شگفتی در او یاد می‌کند. یکی از زیباترین آثارش نامه‌ای است که از میدان جنگ به معشوقه‌اش ژوزفین می‌نویسد: «. . . به من بنویس که دیگر همچون پیش دوستم نداری تا هم اکنون صحنه گرم کارزاری را که درگیر است و من سخت بدان مشغول، ناگهان بی‌هیچ مقدمه‌ای رها کنم تا سپاهیان فرانسه پراکنده گردند و شکست خورند. . . !»

۳ـ از سخنان حضرت محمد (ص)

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۱۳
آبان
۹۷

 اکنون هنگام آن رسیده است که با چنین نگاهی، سیمای محمد آخرین پیامبر سلسله چوپانان پیامبر را به گونه‌ای تازه بتوان دید و بدین گونه است که به حقیقت می‌توان گفت محمد را این‌چنین باید از نو دید، از نو شناخت. او را با نگاهی که اشیا و اشخاص را می‌بینیم، نباید نگریست؛ باید از روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و تاریخ نگاهی تازه ساخت و بر سیمای محمد افکند. او را باید در صف شخصیت‌های عظیم تاریخ، قیصران و حکیمان و انبیا دید، در جمع پیامبران بزرگ شرق نشاند و تماشایش کرد و در این هنگام است که تصویر او در چشم ما چنان شگفت و توصیف‌ناپذیر می‌نماید که گویی هرگز او را ندیده‌ایم؛ هرگز چنین تصویری را از مردی در جهان نمی‌شناخته‌ایم. اکنون او را در کنار اسلاف خویش می‌نشانیم: شبانان گمنامی که از آغاز تاریخ شبانی، نسلهای بی‌شمار مردمی را رهبری کرده‌اند که تمدنهای بزرگ عالم را بنیاد کرده‌اند و در جمع آنان تماشایش می‌کنیم.

 خدا، کتاب، پیغمبر و دست‌پرورده خالص

برای شناخت دقیق تصویر کلی و تمام هر مذهبی، شناختن خدای آن، کتاب آن، پیغمبر آن و دست‌پرورده خالص آن ضروری است و این روش ساده‌ترین، ممکن‌ترین و درعین حال علمی‌ترین و مطمئن‌ترین روش شناخت آن است.

«یَهُوَه» خدای قوم یهود است؛ چهره‌ای خشن و جبروتی و خارق‌العاده دارد. وی جدی‌تر و عظیم‌تر از آن است که انسان با او به راز و نیازهای عاشقانه پردازد، او را دوست بدارد. بیش از لطف و رحمت، صلابت و وحشت را در دلهای نیایشگرانش الهام می‌کند؛ جباری است متکبّر که جز به عدلش عمل نمی‌کند، کمترین تجاوزی و حتی تساهلی را از حد و رسمی که نهاده است، نمی‌بخشد. خدای دینی که برای نجات قوم اسیری آمده، که به پستی و خواری و بردگی خو کرده است و زنجیر ستم فرعونی را بر گردن خویش نهاده است و اکنون باید ناگهان به پاخیزد، دست به رستاخیزی بزرگ زند، در برابر رژیم فرعون، انقلاب کند و از سرزمین خویش دسته‌جمعی دل برکند و دور از آن، جامعه‌ای آزاد و مستقل بنیاد نهد و بر روی پای خویش بایستد و راه دراز و صعب میان بردگی و آزادگی را بپیماید، باید چنین باشد.

«تورات» نیز چنین است، یک زیربنای فلسفی و اعتقادی منظم و منطقی، توجیهی سازگار از هستی، آفرینش، خلقت انسان، حیات و بالاخص فلسفه رسالت خدائی و پیوند آن با تاریخ قوم یهود و مسئولیت پاسداری توحید در عالم و سپس احکام و حدود و رسوم خشن و دقیق حقوقی و اجتماعی.

و «موسی»، مظهر غضب الهی، تصویر انسانی یهوه در زمین، کسی که در نزاع خصوصی دو تن ـ یک قبطی و یک سبطی ـ چنان به خشم می‌آید که بی‌درنگ خود را می‌رساند و قبطی را به یک مشت می‌کشد و از شهر می‌گریزد؛، کسی که در بازگشت از سفری به طور، تا می‌بیند که سامری آهنگ مخالف ساز کرده، بی‌درنگ آهنگ قتلش را می‌کند. در داستان خضر با اینکه موسی تعهد پیروی او را کرده است، بر زمینش می‌افکند تا سرش را ببرّد! پیامبر این دین است، دینی سازنده، سیاسی، جامعه گرا، با بینشی حقوقی، مدنی و این جهانی.

«تئوس» خدای «عیسی»، سیمائی به صمیمیت یک دوست، به لطافت یک معشوق، نزدیک، خودمانی و آشنای انسان. وی آنچنان با انسان صمیمی و خویشاوند است که از آسمان به سراغ وی فرود می‌آید، عرش کبریائی و پرجبروت خویش را رها می‌کند و به زمین می‌آید، در کنار انسان، در میان انسان و با انسان درمی آمیزد، بدین نیز قناعت نمی‌کند، پدر انسان می‌شود، در چهره یک انسان ظاهر می‌شود.

عیسی نیز مظهر انسانی تئوس است؛ چهره‌ای به معصومیت یک فرشته، لبخندی به لطافت سپیده‌دم و سخنانی به نرمی نوازش دارد. پیغمبر آرامش و دوست‌داشتنی و گذشت است. پیامش تسلیت دلهای خسته است و دعوتش خطاب به جلادان رومی، سربازان وحشی سزار که: «شمشیرهایتان را بر لب دریای محبت از خون بشوئید، مکشید، دوست بدارید.»

آنگاه که وحشیگری همه را دیوانه کرده است و هر شمشیری انتقام خون ریخته‌ای را بر گردن دارد و خونبهای هر خونی، خونی است و انتقام در یک «دور باطل»۱۲جنون آمیزی افتاده که تا بی‌نهایت باید همچنان بگردد و تکرار شود، جز «گذشت» چه چیز می‌تواند شمشیرهای تشنه را آرام کند؟ جز دوست داشتن چه عاملی این دور جنون‌آمیز انتقام در انتقام را می‌تواند از گردش باز دارد؟ انجیل نیز چنین است: «اگر بر گونه‌ات سیلی زدند، تو سیلی مزن که او باز خواهد زد، گونه دیگرت را پیش آر؛ چه، بدین گونه است که نزاعی پایان خواهد یافت و دشمنی به دوستی خواهد کشید.»۱۳

 انحراف

در اینجا من به یک اصل بسیار مهم جامعه‌شناسی تاریخی برخورده‌ام که از مطالعه ادیان بزرگ دستگیرم شده است. در اینجا سخن از انحراف خود مذهب نیست که خود داستان دیگری است؛ سخن از مذهب حقی است که بی‌آنکه خود منحرف شود، موجب انحراف جامعه می‌گردد. یک جامعه، همچون یک شیء بر اثر عوامل و شرایط گوناگون از حالت متعادل A ممکن است به طرف B (مثلا معنویت و پارسائی افراطی و آخرت‌گرائی) و یا به طرف C (مثلا مادیت و فساد افراطی و دنیاگرائی) منحرف گردد. همیشه در همین هنگام است که مذهبی بزرگ پدید می‌آید و بنابراین جهت مذهب و گرایش عام آن کاملا معلوم است، جهت آن طبیعتاً در خلاف جهتی است که جامعه بدان سو منحرف شده است. در حالت اول جهت دعوت دین، یعنی نیرویی که برای تعدیل جامعه بر آن وارد می‌آورد، از C -B (دین موسی، کنفسیوس، زرتشت) و در حالت دوم از B-C (لائوتزو و تائوئیزم، بودیسم، مذاهب ودائی، مسیحیت).

در آن هنگام است که جامعه به‌شدت به سویی منحرف گشته است و پیغمبری برمی‌خیزد و با قدرت مذهب خویش، نیرویی در خلاف جهت انحراف به آن وارد می‌آورد. توسعه این مذهب و اشاعه آن در جامعه موجب می‌شود که این نیرو هر چه قوی‌تر و مؤثرتر گردد و در نتیجه، پس از اند قرنی، جامعه از نظر جهتی که بدان سو منحرف شده بود، تعادل خویش را باز می‌یابد و در حالت A قرار می‌گیرد. در اینجا رسالت مذهب منطقاً پایان یافته است؛ اما پیروان هیچ مذهبی را سراغ نداریم که ختم رسالت دینی خویش را اعلام کرده باشند، در نتیجه مذهب همچنان در همان جهت پیش، به وارد آوردن نیرو بر جامعه ادامه می‌دهد و از اینجاست که مذهب جبراً به یک نیروی منفی و انحرافی تبدیل می‌گردد و موجب انحراف جامعه به سوی دیگر می‌شود، تا باز جامعه که به‌شدت بدین سو منحرف گشت و نزدیک به سقوط، ناگاه بعثتی دیگر و دینی دیگر پدیدار می‌گردد و نیرویی در خلاف جهت انحراف و جبراً در خلاف گرایش مذهب پیشین بر جامعه وارد می‌آورد و تا خود نیز پس از توفیق ثمربخش و مثبتش، باز به نیروی منفی و انحرافی جامعه تبدیل گردد و این بازی تکراری را ما همواره در سرگذشت جامعه‌ها و مذهبهای بزرگ تاریخ می‌بینیم.

«تائوئیزم» در جامعه فسادآلود چینی که در عیش و عشرت و ظلم و حسد و حرص و لذت‌پرستی و مال‌دوستی غرق شده بود، ظاهر می‌شود و مردم را به اعراض از دنیا و تحقیر زندگی و حتی شهرنشینی و نظم و نسق اجتماعی می‌خواند و هر کوششی را به خاطر مصلحت حیات و برخورداری از نعمات این جهانی، مطرود می‌شمارد و نفوس را به طبیعت و تسلیم به آنچه سرشت حیات غریزی و طبیعی اقتضا می‌کند (تائوtao) وا می‌دارد. جامعه چینی به‌شدت به رهبانیت و تزکیه نفس و پارسائی انفرادی و اعراض از زندگی و مدنیت کشیده می‌شود و به طرف تائو منحرف می‌گردد. «کنفسیوس» جهت مذهب خویش را بر خلاف لائوتزو تعیین می‌کند و نفوس را به طرف جامعه و حدود و رسوم زندگی مدنی و آنچه سرشت اجتماع اقتضا می‌کند (لی li) می راند.

ذوق لطیف هندی، سرزمین پربرکت هند و سیستم اجتماعی زندگی راجه‌ها و تنبلی و آسان‌گیری روح مردم هند، جامعه برخوردار و متوسط این سرزمین را به سوی تجمل‌پرستی و لذت‌جوئی و تفنن در زندگی مادی و عیاشی و فساد منحرف ساخته بود. مذاهب «ودائی» اعراض از دنیا، تصوف و ریاضتهای خارق‌العاده و شکنجه‌های بدنی و نفسانی را بر جامعه عرضه کرد؛ به گونه‌ای که سرزمین راجه‌ها و افسانه‌های سرشار از لذت و فساد و خوشگذرانی، سرزمین عرفان و رهبانیت و ریاضت شد؛ آنچنان که «بودا» هم که کوشید تا آن را تعدیل کند و با ریاضتهای بدنی به مبارزه پرداخت، باز هم توفیقی بسیار نیافت و ملتی هوشیار و مستعد که هزاران سال پیش فرهنگ و مدنیتی غنی داشته‌اند و نبوغ خارق‌العاده‌شان شگفت‌ترین و بلندترین اندیشه‌ها را خلق کرده است و نه تنها در عرفان و معنویتهای روحی، که در ریاضیات نیز استعدادی درخشان داشته‌اند و واضع اعداد در جهان به شمار می‌آیند، قرنها سر در گریبان اندیشه‌های بلندپرواز خویش فرو برده، غرق در لطیف‌ترین حالات عرفانی و معراجهای روحانی و از زندگی چنان غافل مانده‌اند که قرنها بازیچه ترکان غزنوی و ترکتازان مغول و افغان و ایرانی و استعمارگران انگلیسی بودند و احساس نکردند.

 پی‌نوشتها:

۱۲٫ Cercle vicieux.

13ـ بی شک «قصاص» چنان که قرآن می‌گوید، یک اصل حیاتی است، یک قانون اجتماعی است. جز با قصاص، حیات افراد یک اجتماع چگونه می‌تواند تضمین باشد؟ اما «گذشت» که قرآن نیز آن را «اولی» می‌داند، تنها راه پیشگیری از تداعی بی‌انتهای خونهاست. داستان شگفت شتر «بسوس» که کشته شدنش چهل سال قبایل را به جان هم انداخت و اسلام آن را قطع کرد، جز با گذشت یک طرف از «ثار» خویش چگونه می‌توانست بریده شود؟

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۱۲
آبان
۹۷

 در جامعه‌شناسی، هر طبقه‌ای زبانی، احساساتی، فکری، روحی، حساسیتهایی، تمایلاتی و به‌خصوص آرزوها و بالاخص جهان‌بینی خاص خود را دارد و در نتیجه دردها و نیازهای آن نیز ویژه خویش است و در این صورت، دین چگونه ممکن است به شدت خود را از این همه برکنار دارد؟ نه می‌تواند و نه می‌خواهد و نه باید.

یک شاعر بورژوا را نگاه کنید: از چه می‌نالد؟ دردها و نیازها و آرزوهایش چیست؟ جهان را و حیات را چگونه می‌بیند؟ حتی زبان وی برای طبقه محروم نامفهوم است. برای دو تن از دو طبقه که به یک زبان ملی سخن می‌گویند، یک کلمه برای هر دو، یک معنی ندارد؛ اگر هم یک معنی داشته باشد، بی‌شک یک روح و طعم و لطافت و ارزش را ندارد. کلمه «نان» در نظر یک زارع که زمستانهای سرد و تابستانهای آتشبار را در صحرا جان کنده است تا لقمه نانی به دست آورد، و یک سرمایه دار که باید یک موزیک نرم، رنگهای لطیف و دکوراسیون ظریف و نوازشگر و گارسون خوش اطوار و لبخند مهربان و زیبای کمپانیون رقص و مشروبی لطیف دست به دست هم دهند تا اشتهای ایشان را برای برداشتن لقمه‌ای از جگر جوجه تیهوئی باز کنند، هرگز به یک معنی نیست.

چه می‌گویم؟ نه تنها دو طبقه به یک زبان سخن نمی‌گویند، نه تنها یک کلمه برای یک محروم و یک برخوردار یکی نیست، بلکه اندازه هندسی و مادی یک شیء در چشم سر این دو نیز یکی نیست؛ آزمایش معروف روان‌شناسی آن را نشان داده است.۶

در اینجا مجال آن نیست که ادیان آریائی و چینی را از نظر طبقاتی و انطباقشان با روان‌شناسی طبقه مرفه جامعه تحلیل کنم و نشان دهم که چگونه بدبینی فلسفی «بودا ـ لائوتزو»، درون گرائی، تحقیر جهان و هر چه در آن است، رنجهای روحی و ذهنی و نیازهای شدید و لطیف عاطفی،

آرزوهای ظریف، حساسیتهای موهوم نیز همه ویژه روحهای حساس و اندیشه‌های بزرگی است که در میان اشراف و در یک زندگی برخوردار پدید آمده و رشد کرده است.

حتی اعراض از دنیا نیز عکس العمل طبیعی روحی است که از هر چه در دنیا هست برخوردار بوده است و نعمتهای حیات دلش را زده است. رهبانیت، روحانیت افراطی و غرق شدن در عشقها، نیازها و دردهای غیرواقعی، درونی و گاه خیالی و موهوم همیشه گریبان روحی را می‌گیرد که به انتهای همه راههای حیات این جهانی رسیده است و دیگر چشمانش بر روی خاک در انتظار هیچ چیز نیست.

پیداست آن که درد گرسنگی، تشنگی، بیماری، بی خانمانی، بی کفشی، بی داروئی، اختناق، ظلم، بیکاری، استثمار، اسارت، عقب ماندگی، ضعف و صدها درد و رنجی عینی و لمس شدنی آتش در استخوانش زده است و می‌داند که هزاران نعمت در همین زندگی، روی همین زمین و زیر همین آسمان هست و او از آن محروم است هرگز جهان و هر چه در آن هست را جمله هیچ در هیچ نمی‌بیند.

آنکه در سرمای زمستان، بی پوشاک در خانه فاقه زده‌اش نشسته و کودکان معصومش را می‌بیند که از سرما می‌لرزند و لبهایشان کبود شده است و اشک بر گوشه چشمانشان افسرده است هرگز خانه و زن و فرزند را همچون بودا، شاهزاده بنارس، در جستجوی «آتشی خاموش» رها نمی‌کند، وی در جستجوی آتش فروزانست که زبانه زند، گرم کند، «بسوزاند». برای وی دردهای بی دردی، نیازهای بی نیازی و غمهای شاعرانه و شیرین موهوم است. ۷

تصادفی نیست که این پیغمبران، بی‌درنگ پس از بعثت، راه کاخ سلطانی را پیش می‌گیرند تا در کنف حمایت او رسالت خویش را در اجتماع آغاز کنند. در چشم آنان، شایسته ترین مردم برای هدایت پادشاه است. زرتشت در آذربایجان مبعوث می‌شود، اما خود را به بلخ می‌رساند و به دربار گشتاسب می‌رود و او را به دین خویش می‌خواند و تا پایان عمر در باغ سلطانی می‌ماند.

کنفسیوس، ستایشگر سنت شاهان باستانی چین (شانگ) همواره در شهرها و سرزمینها می‌گردد تا خود را به پادشاهی برساند و به یاری او حکومتی به چنگ آورد و احکام مکتب خویش را در جامعه اجرا کند و این جستجوی دائم بالاخره به نتیجه می‌رسد.

 پیامبران حنیف

اما در این سوی دیگر، سلسله پیامبران حنیف، داستانی دیگر است، همگی از پائین ترین و محرومترین طبقات جامعه خویشند، غالبا چوپان اند و برخی صنعتگران و اصحاب هنر و حرفه ۸ که در جامعه‌های بدوی و تاریخی ۹ گروهی عاری از حیثیات اجتماعی، همه پروردگان فقر و رنج و صحرا. تصادفی نیست که تا به نبوت مبعوث می‌شوند محرومان و بردگان بر آنان جمع می‌شوند و بی‌درنگ با اشراف، شاهان، برده‌فروشان، روحانیون، تجار و صاحبان زر و زور و به اصطلاح قرآن «ملأ و مترفین» درگیر می‌شوند. نخستین ظهورشان نه با توسل و تقرب با قدرت موجود بلکه با جنگ علیه آنان اعلام می‌گردد:

ابراهیم ناگاه تبری را برمی‌گیرد و به بتخانه می‌آید و بتها را درهم می‌شکند و تبرش را بر گردن بت بزرگ می‌نهد و بدین گونه رسالت خویش را آغاز می‌کند و سپس داستانش، داستان شکنجه است و آتش است و سوختن است و…

موسی ناگاه با چوخه زشت و خشن و پاره و چوبدستی گره‌گره و ناهموار یک چوپان همراه با برادرش از صحرا، گاهواره همه پیامبران سامی، به پایتخت وارد می‌شود و یکراست به کاخ فرعون می‌رود و با او اعلان جنگ می‌دهد و سپس داستانش، داستان مبارزه با فرعون است و قارون است و بلعم باعور و رهائی یهود از اسارت است و جنگ با سپاه فرعون است و هجرت دسته جمعی است و بنیاد جامعه آزاد در سرزمینی مستقل است…

عیسی جوانی بی کس و کار، ماهیگیری گمنام بر کناره بحر احمر، ناگهان در برابر سزار قد علم کرد و امپراتوری وحشی و آدمخوار را در زیر ضربات روح پاک و بلندش درهم کوفت و سپس داستانش، داستان زجر است و دار است قتل عامها.

و محمد جوان یتیمی که در قراریط گوسفندان مردم مکه را می‌چراند ناگاه از خلوت انزوای خویش در غار حراء فرود می‌آید و با تاجران قریش، برده داران مکه و باغداران طائف، با خسرو ایران و سزار روم اعلان جنگ می‌دهد و بی‌درنگ مستضعفین جامعه‌اش، غریبان و بردگان و محرومان گردش حلقه می‌زنند و سپس داستانش، داستان شکنجه است و تبعید است و آوارگی است و جهاد دائمی است.

برای یک جامعه شناس، شناخت دین پیغمبرانی که در شهرهای بزرگ، از سرای خانی فرود می‌آیند و بر پله دربار خاقانی بالا می‌روند به اعجاز هیچ علم کلامی و هنر تأویل و توجیهی نیاز نیست. جهتش، جهانش و جهان بینیش آشکار است ۱۰ و همچنین است دین مردان گمنام و تهیدستی که گوسفندان را رها می‌کنند و چوبدستی شبانی را می‌افکنند و ناگاه از دل صحراهای خلوت و سوخته بین‌النهرین، شبه جزیره عربستان و فلسطین و شام و مصر سر می‌زنند و شبانی مردم آواره سرزمین خویش را پیش می‌گیرند و با گرگان قوم خود جنگی آشتی ناپذیر را آغاز می‌کنند. ۱۱

 

پی نوشتها:

۶- بر روی یک تابلو چند سوراخ به اندازه‌های دهشاهی، یکریالی، دو ریالی، پنج ریالی و یک تومانی باز می‌کنید. دو کودک، یکی اشرافزاده و دیگری از یک خانواده فقیر را دعوت می‌کنید تا پولهای مختلف را هر کدام در جایگاه اندازه آن بر روی تابلو جا دهند. اشتباه اولی غالبا بدین علت است که هر سکه را می‌خواهد در سوراخ کوچکتری جا دهد، مثلا پنج ریالی را در سوراخ دوریالی و دو ریالی را در جایگاه یکریالی و دومی بر عکس٫

 

۷- نگاهی به ادبیات اروپای غربی و امریکای شمالی، عصیان جوانان کشورهای سرمایه داری (بیتلیسم، تین ایچریسم، هیپی ها) اگزیستانسیالیسم عامیانه،بلوز نوارها، کافه‌های زیرزمینی سن ژرمن دپره پاریس، احساسات سوزناک دخترهای خوش سر و پز٫ بدبینی ها و رنجهای «صادق هدایتی» نوجوانان و علل خودکشی‌های پیاپی در اروپا و فلسفه پوچی هستی و حیات‌های آلبرکامو، همه دردهای پس از بیدردی و رنجهای پس از رفاه است. برای کسیکه فقر و ستم و خفگی را بی رحمانه احساس می‌کند هستی پوچ نیست. زندگی خواب آشفته یک مست نیست.

 ۸- نوح نجار است و داود آهنگر و زره باف و ابراهیم از خانواده یک مجسمه ساز٫ حضرت علی می‌گوید: داود از حصیر چیزهائی می‌ساخت و می‌گفت چه کسی اینها را از من می‌خرد؟ وی از بهای اینها قرص نانی از جو میخرید و می‌خورد پیغمبر اسلام می‌گوید: «هیچ پیغمبری نبوده که چوپانی نکرده باشد و من در قراریط گوسفندان مردم مکه را می‌چراندم» (سیره ابن هشام، جلد ۱، صفحه ۳۲۴).

 

۹- euqirotsiH.coS در برابر جامعه‌های بدوی و جامعه‌های مدرن جامعه‌های متمدن تاریخ اند، مانند جامعه رم و اسلام و هند و جامعه امروز ما.

 

۱۰- این سخن نه از سر تعصب است و نه از جهل که من سالیانی است غرق تحقیق در سرگذشت ادیانم و رشته تخصصیم جامعه شناسی مذهبی است و گذشته از آن روحم (نه اعتقادم) چنان گرفتار ادیان هندی است و در برابر اندیشه‌های شگفت و زیبای بودیسم و جینیسم و بالاخص متون اوپانیشادها چنان بی تاب می‌شوم که همواره از دل آرزو می‌کنم که کاش حقیقت با آنها سازگار می‌بود و ای افسوس که نیست.

 ۱۱- داستان قارون و موسی و بخصوص این گفته انجیل: «که اگر جمل (طنابهای ضخیم لنگر کشتی) از سوزنی رد شود، ثروتمندی هم به بهشت وارد می‌گردد» و قرآن از قول شعیب با چنین لحنی به کاخ نشینان خطاب می‌کند: «اتترکون فیما هیهنا آمنین؟…» جبهه گیری طبقاتی این ادیان را به روشنی نشان می‌دهد.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۱۱
آبان
۹۷
 

یکی از افتخارات شاهدان کویرمزینان که چندین سال است در ارکان مختلف رسانه ای به ویژه فضای مجازی فعالیت می کند بازخوانی اندیشه های فرزند شایسته کویرمزینان دکترعلی شریعتی مزینانی است که تا کنون چندین اثر ارزشمند او به مناسبت های مختلف و در بخش های متوالی تقدیم شده و این بار در آستانه ی زاد روزش باز هم با همین نگاه و در ایام شهادت پیامبرگرامی اسلام کتاب «سیمای محمد(ص)» ضمن انتشار در وب در پایگاه پرطرفدار تلگرامی اش و در پنج بخش تقدیم می گردد.



سیمای محمد(ص)‏ / دکتر علی شریعتی مزینانی - بخش اول


سیمای محمد (ص)

 چهره‌های نمایان تاریخ قیصر است و حکیم است و پیغمبر.

«قیصر» آنچنان که تاریخ نشان می‌دهد، مردی است خطرناک، با چشمانی بی‌رحم، قیافه‌ای خشن و ترسناک و دستی بر شمشیری برهنه که همواره از آن خون تازه می‌چکد، نه، می‌بارد و در حاشیه، چهره‌های مشهوری که خوب می‌شناسیم: جلاد و رمّال و شاعر و دلقک و منشی و مستوفی و خواجه حرم و دیگر «عمله خلوت»… سرمایه‌اش زر و زور و سرگرمی‌اش رزم و بزم و دیگر هیچ.

چهره دیگر «حکیم» است، روشن‌بین هر دوره‌ای و قومی. گاه او را در جلوت قیصر می‌بینیم، همزانوی جلاد و دلقک و خواجه و گاه در خلوت خویش، سر به زانوی اندیشه‌ها، بال در بال خیال، تا بام بلند آسمانها رفته و زمین را و زمان را از یاد برده.

فَرَس کشته از بس که شب رانده است

سـحرگه پریشـان و درمانـده اسـت

مجذوب «فهمیدن حقایق عالم»، غرقه در حالات غریب و افکار عمیق خویش، محبوس گروه اندک روشنفکران و دانشمندان و خواص هر جامعه‌ای و دور و هرچه تا زنده‌تر دورتر از حضیض حیات پست و نیازهای بی ارج و آرزوهای حقیر «عوام کالانعام»! درخشنده‌ترین چهره حکمت در تاریخ بشر، بی هیچ گفتگویی، سقراط است. آن که سخنانش در طول بیست وپنج قرن خوراک اندیشه‌هاست و شراب فهمها: این رب‌النوع تعقل بشری، کاشف سرزمینهای غریبی که گام هیچ خردی بر آن نرفته بود، آن که نخستین بار تا قله بلند «نمی‌دانم» صعود کرده است. باغبان نبوغهای شگفت: از افلاطون و ارسطو گرفته، رفته تا سن‌اگوستن و سن اوژن و آمده تا کَندی و بوعلی و ابن رشد…

اما وی به چه می‌خواند؟ تنها فیلسوفان می‌توانند پاسخ گفت. به چه می‌ارزد؟ تنها شیفتگان منطق می‌توانند سنجید؛ اما مردم آتن نمی‌دانند، مردم هیچ زمینی، هیچ زمانی نمی‌دانند. اگر سقراط و شاگردانش را از تاریخ برداریم، چه خواهد شد؟ تنها کتابخانه‌ها و مدرسه‌ها به فریاد خواهند آمد؛ اما مردم آگاه نخواهند شد. مگر نه همین‌ها بودند که دمکراسی یونان را بلیه‌ای خواندند و حکومت توده را بر کشور مصیبتی و از سقوط حکومت اشراف به چه حسرتی یاد می‌کردند؟! [۱] حق هم داشتند چه مردمی که قرنها در زیر شلاق اشراف رنج برده‌اند و همچون چهارپایان بار می‌کشیده‌اند و جز گرسنگی و سکوت، حقی در جامعه آریستوکراسی آتن نداشتند و اکنون خود سرنوشت حکومت را به دست گرفته‌اند و به افسانه حکومت ازلی و ابدی و طبیعی اشراف برای نخستین بار در تاریخ پایان داده‌اند، عمق و ظرافت بیان این سخن سراسر حکمت سقراط را چه می‌فهمند که: «اگر نمی‌ترسیدم که مردم آتن بر من خرده گیرند که سقراط همه علوم جهان را ادعا کرده است، می‌گفتم که: هیچ نمی‌دانم!» برای غرب یک اسپارتاکوس بیسواد از یک آکادمی پر از سقراط و افلاطون و ارسطو، به کارآمدتر است و برای شرق یک ابوذر، عربی بدوی، از صدها بوعلی و ابن رشد و ملاصدرا اثربخش‌تر. [۲]

چهره دیگر، «نبی» است. مردانی که با این چهره در تاریخ پدیدار شده‌اند، با همه اختلافی که درگفتار و رفتار هر یک هست، بسیار با هم شبیهند. سیمایی گیرا و دوست‌داشتنی دارند، صداقت و صمیمیت در رفتارشان بیشتر از ابهت و قدرت پیداست، از پیشانی‌شان پرتو مرموزی که چشمها را خیره می‌دارد، ساطع است؛ پرتوی که همچون لبخند سپیده‌دم محسوس است؛ اما همچون راز غیب مجهول. ساده‌ترین نگاهها آن را به سادگی می‌بینند، اما پیچیده‌ترین نبوغها به دشواری می‌توانند یافت. روحهایی که در برابر زیبایی و معنی و راز حساسند، گرما و روشنایی و رمز شگفت آن را همچون گرمای یک عشق، برق یک امید و لطیفه پیدا و پنهان زیبایی حس می‌کنند و آن را در پرتو مرموز سیمایشان، راز نگاهشان، طنین آوایشان، عطر مستی‌بخش اندیشه‌شان، راه رفتن‌شان، نشستن‌شان، سخنشان، سکوتشان، زندگی کردنشان می‌بینند، می‌یابند، لمس می‌کنند و به روانی و شگفتی الهام در درونشان جریان می‌یابد و از آن پر می‌شوند، سرشار می‌شوند و لبریز می‌شوند و بی‌تاب می‌شوند و این است که هر گاه بر بلندی قله تاریخ برآییم، همواره انسانها را همیشه و همه جا در پی این چهره‌های ساده اما شگفت می‌بینیم که عاشقانه چشم در آنان دوخته‌اند، سیمایشان از آتشی مرموز برتافته است و برای مرگ بی‌قراری می‌کنند.

پیغمبران، فرمانروایان بی رقیب قلبها، خنگ وحشی و سرکش تاریخ را در زیر ران دارند و زمام آن را در دست و با شلاق ناپیدایی که طنین ضربه‌هایش هنوز در زیر این آسمان می‌پیچد و به گوش می‌رسد، می‌رمانند و می‌رانند و کاروانهای عظیم بشری را در پی خویش، پیش می‌برند. تاریخ حکایت می‌کند که هرگاه کاروانی راه‌ گم کرده و یا از رفتن باز ایستاده است، یکی از این سواران ناگاه از گوشه نامعلومی ظاهر شده و قوم را «به حرکت آورده» یا «راهی تازه پیش پایشان گشوده است».۳ در اینجا سخن از ایمان داشتن یا نداشتن نیست، بلکه هر که سرگذشت انسان را بر روی خاک می‌داند، می‌داند که وی در چه مکتبی تعلیم یافته و آموزگاران و مربیانش چه کسانی بوده‌اند. هر که تاریخ را و خلق و خوی تاریخ را می‌شناسد، ناچار اعتراف می‌کند که تاریخ مذهبی‌ترین موجودات این عالم است.

 

دو دسته پیامبران

اما این پیامبران را در یک گروه‌بندی وسیع، به دو دسته می‌توان تقسیم کرد: پیامبران غیر سامی (ایران و چین و هند، یا آریایی و زرد) و پیامبران سامی و پیغمبر اسلام در این گروه است.۴ در اینجا دامنه سخن بی‌نهایت وسیع است؛ اما دریغا که مجال بسیار تنگ. آنچه نمی‌توان ناگفته گذاشت، ریشه طبقاتی هر یک از این دو گروه است؛ چه، تحلیل طبقاتی هر مذهبی یا هر متفکری بر اساس جامعه شناسی، یک اصل علمی و متدیک است که هر کسی ناچار باید در برابر نتایجی که از آن به دست می‌آید، تمکین کند؛ چه، تنها شیوه منطقی و جهانی بررسی مسائل علمی است، حتی در زمینه‌های علوم انسانی. گذشته از آن، شناخت جوّ اجتماعی و به‌خصوص ریشه طبقاتی هر مذهب یا شخصیتی نه تنها معرفت و قضاوت ما را در آن باره دقیق، عمیق و به‌خصوص اطمینان‌بخش می‌سازد و از شبهه تعصبات و به‌ویژه پیشداوری‌ها که بیماری تحقیق علمی است و بالاخص آنجا که سخن از مذهب است، مبرّی می‌کند، بلکه بسیاری از نکات مجهول و وجوه ناپیدای مسئله را که جز از این طریق امکان حل آن و حتی برخورد با آن نمی‌رود، بر ما آشکار می‌سازد.

بزرگترین پیامبران دو نژاد آریایی و زرد، «زرتشت» است و «بودا» و «لائوتزو» و «کنفسیوس». شک نیست که راه کنفسیوس درست برخلاف لائوتزو است و مذهب زرتشت متناقض با بودا. کنفسیوس به جامعه می‌اندیشد و لائوتزو به فرد؛ او به بیرون و این به درون. زرتشت به زندگی رو می‌کند و بودا از زندگی می‌گریزد. او جهان‌بینی روشن دارد و نگاهی خوش‌بین و این تاریک و بدبین. زرتشت پیغمبر آتش برافروخته است و بودا جویندة آتش خاموش (نیروانا)؛ اما جامعه‌شناس این اختلافها و حتی تناقضها را به چیزی نمی‌گیرد. برای او آنچه مهم است، جنس نیازها و نوع دردها، طریقه رفع نیازها و درمان دردها و بالاخره قلمرو اندیشه، دنیای احساسها و چهارچوب انسانی و اجتماعی مذهبهاست.

از اینجاست که در بررسی سرگذشت این ادیان و شرح حال این پیامبران، آنچه به شدت نگاه جامعه‌شناس را به خود می‌کشد، آنچنان که تا پایان تحقیق و تحلیل و مطالعه‌اش دیده برنمی‌گیرد، این است که می‌بیند این پیامبران بی استثنا، آری بی استثنا همه از طبقه اشراف جامعه‌اند، شاهزادگان نجبا (کنفسیوس، نجیب‌زاده و زرتشت، فرزند مغی بزرگ و بودا، شاهزاده بنارس). از اینجا سرشت و سرنوشت همه چیز آشکار می‌شود و قابل پیش‌بینی.[۵]

  پی نوشتها:

۱ـ شوارتز ـ ریاضی دان و سوسیالیست نامی امروز فرانسه ـ می‌گوید: قرنها گذشت و در یونان چرخ اختراع نشد؛ چه، کثرت غلامان که به چشم دوپایان باربر، در آنان می‌نگریستند، موجب می‌شد که نبوغ یونانی هرگز در اندیشه ساختن ابزاری که جز کار بردگان را ساده‌تر نمی‌کند، نباشند.

۲ـ مسئله کتاب‌زدگی و مسخ روشنفکران بر اثر غرق شدن در تفکرات مجرد و حلول منطق ذهنی و معنویت بیگانه با واقعیت را در درس «قرون جدید» تحت عنوان «سیانتیسم» (علم پرستی) و «انتلژنزیا» در دانشکده ادبیات مشهد تحقیق کرده‌ام. و نیز رجوع کنید به بحث «الیناسیون» روشنفکران در آثار مارکس و لنین و پله خانوف و شماره مخصوص آرگومان درباره روشنفکران.

۳ـ هم موتور تاریخ و هم چراغ تاریخ بوده‌اند.

۴ـ این سؤال همه جا مطرح شده است که: چرا ادیان همه در شرق پدید آمده‌اند؟ هرگز چنین نیست. حتی سرخ‌پوستان امریکای شمالی و قبایل استرالیائی دارای معتقدات مشخص مذهبی بوده‌اند (جامعه شناسی اقوام بدوی و مردم‌شناسان معروف قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم از قبیله اسپنسر، مولر، موس، لوی برول و حتی دورکهیم و مارکس وبر، آن را روشن کرده‌اند)؛ اما در آن هنگام که ما از پیغمبران بزرگ سخن می‌گوییم، فرهنگ و مدنیت در شرق بوده است و ناچار پیامبران بزرگ نیز باید در اینجا باشند و بعد همراه با تمدن و فرهنگ شرقی، ادیان شرقی نیز به غرب، رفته باشند. مگر امروز که تمدن و فرهنگ از غرب می‌آید، مکتب‌های بزرگ فلسفی همراه با آن نیست؟ مگر همراه رادیو و تلویزیون و هواپیما و اتومبیل و ترن و اسفالت و سبک معماری، اشکال زندگی و آداب معاشرت «سارتر» و «کامو» و «راسل» و «مارکس» و… نیامده‌اند مثل اینست که اکنون بپرسیم چرا فلاسفه و بنیانگذاران مکتب‌های اجتماعی و سیاسی و فکری همه از غرب برمی خیزند؟.

۵ـ خواهید گفت پس چرا این ادیان در میان توده و طبقه محروم نیز رسوخ کرده است؟ اولا این ادیان پس از چندی خصوصیات طبقاتی خود را از دست می‌دهند و حتی خصوصیات نقیضی به خود می‌گیرند (چنان که مسیحیت و اسلام چنین شد) ثانیاً از نظر روان‌شناسی اجتماعی به عقیده من «دردها و نیازهای روانی (معنوی و فکری) همیشه در یک طبقه زاده می‌شوند، اما همین که زاده شد و رشد کرد، دیگر مرزی نمی‌شناسند». مگر هم اکنون نمی‌بینیم که بسیاری از تمایلات بورژواها در هنر و زیبایی و زندگی حتی حساسیتهای فکری و فلسفی آنها را نمی‌بینیم در طبقه محروم اروپا و مضحک‌تر از آن طبقه محروم کشورهای عقب‌نگهداشته شده آسیا و افریقا با چه شدتی سرایت کرده است و می‌کند؟

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۰۹
آبان
۹۷

مراسم تعزیه خوانی ورود کاروان اسرای کربلا به شهر مدینه با هنرمندی تعزیه خوانان مزینان روز پنج شنبه 10 آبان در مزینان زادگاه دکتر علی شریعتی مزینانی برگزار می شود.

گروه تعزیه خوانان مزینان متشکل از پیشکسوتان و جوانان علاقه مند به تعزیه خوانی در دهه ی آخر صفر مجالس شبیه خوانی به مناسبت های مختلف از جمله سالروز شهادت امام هشتم و امام حسن مجتبی علیهم السلام و پیامبر گرامی اسلام برگزار می کنند.

این گروه روز اربعین نیز تعزیه ورود کاروان اسرا به سرزمین کربلا را در چهلمین روز شهادت امام حسین علیه السلام و یاران با وفایش اجرا کردند.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۰۸
مهر
۹۷

محمد اسماعیل(مسعود) فصیحی مزینانی
کارشناس ارشد علوم سیاسی
چرا دکترعلی شریعتی برای اسطوره اهمیتی بیشتر از تاریخ قائل شده است؟
درپی یافتن پاسخی برای این پرسش، چگونگی کارکرد اسطوره در نظام فکری شریعتی که او از آن به‌عنوان تاریخی نا به‌انجام در برابر تاریخ انجام‌ یافته یاد می‌کند، با تکیه بر تحقیقات «ارنست کاسیرر» باید گفت: تلقی عام از اسطوره، مبتنی بر برداشتی منفی و تقلیل‌گرایانه از اسطوره است که به‌طور عمده آن را بر پایه‌ داستان‌ها و افسانه‌های بی‌پایه و اساسی که ساخته‌ زبان و ذهن بشر اولیه بواسطه‌ کمبودها و عقده‌گشایی‌های حاصل از نداشتن‌هایش است، تعریف کرده‌اند، اما در اینجا ما درصدد آن هستیم تا نشان دهیم اسطوره در اندیشه‌ شریعتی، بار معنایی مثبتی یافته و وی با تکیه بر ویژگی ادراکی اسطوره و براساس تصویرسازی‌های خیالی و آرمانی و در عین حال کارآمد در حوزه حیات اجتماعی انسان بر وجه تحریکی اسطوره بر مبنای کنش جمعی تأکید کرده است. اما واقعاً چرا شریعتی به اسطوره اهمیتی بیش از تاریخ قائل شده است؟تاریخ در نگاه شریعتی شرح احوال فرادستان و بزرگ‌زادگان است و تاریخ فرودستان یا طبقات محروم و به تعبیر خودش تاریخ حقیقی یک ملت یا قوم که در قالب اسطوره چهره نمایانده است، به‌خاطر مهجور ماندنش به نگارش درنیامده است. به‌زعم شریعتی، اسطوره بازتاب حیات اجتماعی ملتی است که تاریخ بدان نپرداخته است. تأکید بر وجه آرمانی اسطوره، به شریعتی تفسیری برای امکان برآمدن انسان محروم را می‌دهد. برخلاف نظریه‌ عامی که بر وجه منفی و ساده‌انگارانه اسطوره تأکید دارد، دکتر شریعتی با بهره‌گیری از وجوه بالقوه مثبت و معطوف به یک کنش جمعی که در اسطوره یافته است آن را در صورت‌بندی معنایی اندیشه‌اش جایگاهی برابر با تاریخ و حتی فراتر از آن قرار داده است و همچنان که گفته شد تکیه و تأکید وی در ورود به پدیده‌های تاریخی نه تاریخ نگاشته یا به تعبیر وی تاریخ فرادستان که تاریخ فراموش شدگان و فرودستانی است که تاریخ یا از آنان یاد نمی‌کند یا به‌صورتی گزینشی و اندک، نامی از آنان می‌برد. شریعتی اساطیر را حقیقتی برساخته‌ انسان می‌داند که به واقعیت درنیامده است و آن را سرشار از آمال و آرزوهایی می‌پندارد که تحقق‎‌اش در گرو خواست جمعی و تحرک اجتماعی است. تأکید وی بر اسطوره و اساطیر به‌عنوان آنچه  باید باشد و نیست و ارزشگذاری مثبت وی برای اسطوره به‌عنوان نمونه‌ عالی هر احساس و هر تقدس و هر زیبایی در برابر تاریخی که به قلب حقیقت پرداخته است و فاقد این وجوه ذکر شده است، صورتی از آگاهی را برای مخاطبش به‌تصویر می‌کشد که او را از پذیرش آنچه تاکنون به‌عنوان تاریخ قلمداد کرده‌اند مانع می‌شود.  او با ذکر این نکته که: انسان همیشه قربانی تاریخ و همیشه اسیر تاریخ بوده و نیز همیشه علیه تاریخ طغیان می‌کرده است، مخاطب خویش را به سوژه‌ای انقلابی شدن علیه تاریخ شکل یافته‌ای فرا می‌خواند که تاکنون مانع رسیدن به خواست او بوده است، خواستی که در قالب اسطوره همواره خود را نشان داده است و بدین گونه است که شریعتی با تکیه بر ظرفیت دگرگونه شدنی که دراساطیر سراغ می‌گیرد برای آنها حقیقتی بیش از تاریخ قائل می‌شود. آنچه در آثار شریعتی از اسطوره می‌توان یافت این نکته اساسی است که اسطوره خود بخشی از تاریخ است و به اعتبار حقیقتی که در اسطوره نهفته است باید آن را وارد مطالعات تاریخی کرد. اسطوره را شاید بتوان تاریخ از پایین در برابر یا در کنار تاریخ از بالا (تاریخ فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و...) نام نهاد که مورد توجه و اقبال کمتری بوده است یا در مواردی اصلاً نبوده است و اسطوره‌ها را می‌توان و باید به یکی از موضوعات اصلی تاریخ تبدیل کرد.

منبع ؛ روزنامه ایران

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

  • علی مزینانی
۲۹
تیر
۹۷

روستای تاریخی مزینان ظرفیت تبدیل به قطب گردشگری غرب خراسان رضوی را دارد اما ساخت و سازهای غیرمجاز بافت تاریخی «مزینان» را تهدید می‌کند.

جاذبه‌های گردشگری «مزینان»؛ خطه شریعتی

به گزارش شاهدان کویر مزینان به نقل از خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، روستای مزینان را به نام دکتر علی شریعتی می‌شناسند. مزینان یک روستای تاریخی است که در فاصله پنج کیلومتری شهر داورزن و در حاشیه کویر قرار دارد. این روستا دارای 10 بنای تاریخی از جمله کاروانسرا و منزل کودکی دکتر شریعتی و کویر است.

کاروانسرای تاریخی مزینان از جمله بناهای تاریخی دوران صفوی است که در حاشیه جاده باستانی ابریشم قرار دارد. کنار هم قرار گرفتن آثار تاریخی متعدد در این روستا باعث شده که بافت تاریخی و فرهنگی این روستا مورد توجه قرار گیرد و به عنوان دومین بافت در منطقه، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت برسد.

مزینان؛ دومین بافت تاریخی منطقه در ثبت آثار ملی

به گفته مسئول دفتر میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان داورزن چیزی که مدنظر سازمان میراث فرهنگی برای ثبت بافت تاریخی و فرهنگی مزینان، قرار گرفت وجود آثاری مانند خانه‌های تاریخی، مراکز فرهنگی، حوزه‌های علمیه، کاروانسرا، آب انبار و سایر آثار در روستا است.

ناصر منتظری معتقد است کنار هم قرار گرفتنخانه‌های تاریخی و سایر آثار مذکور که دارای ارزش معماری و فرهنگی است مجموعه بی‌نظیری از بافت تاریخی و فرهنگی را ایجاد کرده است.

به گفته وی بافت تاریخی فرهنگی مزینان دومین بافت تاریخی در منطقه است که به ثبت ملی رسیده است.

به گفته وی مزینان شرایط خاصی دارد زیرا کویر زیبایی دارد که در کنار بافت‌های تاریخی ارزشمند برای بازدید گردشگران بسیار جذاب است؛ همچنین مزینان یکشاهراه برای رسیدن به کویر بکر میان خراسان و استان سمنان محسوب می‌شود.

این مقام مسئول معتقد است این منطقه را به لحاظ گردشگری منطقه ویژه‌ای در نظر گرفته‌ایم اما مشکلاتی وجود دارد که تاکنون نتوانسته‌ایم اعتبار خاصی را برای توسعه گردشگری منطقه جذب کنیم.

منتظری عدم فرهنگ سازی برخورد با گردشگر را از جمله این مشکلات بیان می‌کند و می‌افزاید: باید بر روی این مسئله کار شود و پذیرش گردشگر توسط مردم و اهالی روستا را ابتدا باید آموزش بدهیم؛ در این صورت روستای مزینان ظرفیت تبدیل شدن به قطب گردشگری در غرب استان خراسان رضوی را دارد.

ویبا بیان اینکه مشکلاتی در زمینه این بافت‌ها وجود دارد که قابل چشم‌پوشی نیست، می‌گوید: استعلاماتی که برای بافت‌های تاریخی صادر می‌شود خیلی ضعیف است و مردم همکاری نمی‌کنند و در برابر ساخت و سازهای غیرمجاز مقاومت می‌کنند.

به گفته وی نوسازی و بهسازی بافت‌های تاریخی با اجرای برخی طرح‌ها مانند طرح هادی مغایرت دارد.

منتظری معتقد است برای اجرای طرح‌های هادی در بافت‌های تاریخی مشکلاتی وجود دارد و در برخی موارد حتی ممنوعیت اجرای طرح هادی روستایی را باید داشته باشیم زیرا آثار تاریخی روستا از بین می‌رود.

منتظری می افزاید: مردم در روستا اقدام به ساخت و سازهای غیرمجاز می‌کنند؛ یعنی بدون اینکه استعلام بگیرند شبانه اقدام به تخریب خانه تاریخی کرده و ساخت و ساز می‌کنند که این روند در روستاها روبه رشد است.

به گفته منتظری میراث فرهنگی با این افراد برخورد می‌کند و با شکایت از افراد آن‌ها را به دادگاه معرفی می‌کند. همچنین از طریق دهیاری‌ها اخطار می‌دهند که عملیات ساخت و ساز را متوقف کنند و برای ادامه ساخت و ساز مجوز بگیرند. سال گذشته 20 مورد ساخت و ساز غیر مجاز در داخل بافت‌های روستایی را داشتیم که از افراد خاطی شکایت شد و به دادگاه معرفی شدند.

وی معتقد است برای جلوگیری از تخریب خانه‌های تاریخی امسال سازمان میراث فرهنگی اعتباراتی برای هر شهرستان تا سقف 500 میلیون تومان اعلام کرده که خانه‌های تاریخی داخل بافت شهری یا روستایی خریداری و حفظ شوند.

منتظری می‌گوید: ما پیشنهادهایمان را داده‌ایم و امید است که بتوانیم خانه‌های مورد نظر را خریداری کنیم تا در تملک سازمان میراث فرهنگی باشند.

بازنگری طرح هادی روستای مزینان

به گفته رئیس بنیاد مسکن سبزوار برای تهیه طرح‌های هادی نماینده سازمان میراث فرهنگی در بررسی طرح‌ها حضور دارد.

سیدمجید نجاتی می‌گوید: قبل از تهیه طرح هادی از سازمان میراث فرهنگی استعلام گرفته می‌شود تا اگر بنای تاریخی وجود دارد اعلام کنند تا طبق ضوابط حریم برای بنای مورد نظر مشخص شود. اگر بنای تاریخی وجود داشته باشد ساخت و سازها براساس ضوابط میراث فرهنگی انجام می‌شود تا بنای تاریخی مورد نظر حفظ شود.

وی با اشاره به ثبت روستای مزینان داورزن در آثار ملی کشور می‌افزاید: با توجه به اهمیت بحث تاریخی و گردشگری روستای مزینان شهر داورزن طرح هادی این روستا با اختصاص بودجه‌ای که انجام شده بازنگری می‌شود تا طرح نهایی ارائه شود که در حال حاضر نقشه‌برداری‌ها انجام شده است.

برخورد با ساخت و سازهای غیرقانونی

به گفته معاون فرماندار داورزن برخی افراد در روستاهای دارای بافت تاریخی بدون دریافت استعلام و شبانه اقدام به تخریب خانه تاریخی خود و ساخت و ساز غیر قانونی می‌کنند که به این افراد ابتدا اخطار داده می شود و در نهایت مطابق قانون برخورد می‌شود.

علیرضا عبداللهی بید معتقد است مردم در این امر مقصر اصلی نیستند زیرا ادعا دارند که میراث فرهنگی در برابر حفظ خانه تاریخی چه خدماتی به آنها می‌دهد.

به گفته وی روستای مزینان با حدود 10 آثار تاریخی و ارزشمند، یک پایلوت گردشگری در منطقه است که می‌تواند به قطب گردشگری در غرب استان خراسان رضوی تبدیل شود.

وی معتقد است در راستای تبدیل این روستا به قطب گردشگری در چند سال اخیر اقداماتی انجام و اعتباراتی جذب شده اما اعتبارات دولتی برای چنین هدفی کافی نیست زیرا مرمت آثار تاریخی هزینه زیادی را می‌طلبد و بخش خصوصی باید در این زمینه ورود پیدا کند.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan


  • علی مزینانی
۱۳
تیر
۹۷

جاذبه‌های گردشگری «مزینان»؛ خطه شریعتی

در غربی‌ترین مرزهای خراسان رضوی در شهرستان داورزن روستایی پرآوازه برای بسیاری از ایرانیان بویژه جوانان اهل مطالعه و جست‌و‌جوگر دهه‌های اخیر به چشم می‌خورد که «مزینان» نام دارد. این روستای کویری که درخطه سربداران قرار دارد، آثار تاریخی و باستانی و جاذبه‌های گردشگری آن ثبت ملی شده است. مزینان،زادگاه استاد «محمد تقی شریعتی مزینانی» و فرزندش دکتر «علی شریعتی مزینانی» است.

با وجود این حُسن شُهرت برای مزینان و ظرفیت‌های فراوان و کشف نشده‌اش در زمینه گردشگری، افسوس که این روستا تاکنون در زمینه صنعت گردشگری با کم توجهی رو به رو شده است. در نتیجه امروز باید شاهد آن باشیم که منطقه پر رمز وراز و کویری مزینان، زادگاه متفکر بزرگ کشورمان مانند گنجینه بکری در شمال شرق کشور به حال خود رها شده تا از پس ماه‌ها و سال‌ها غفلت و بی‌مهری مسئولان وحتی نهادهای مردمی، بالاخره روزی چنانکه باید و شاید شناخته شود و به کانونی قدرتمند برای جذب گردشگر در شمال شرق کشور تبدیل شود.

دوستان دکترعلی شریعتی مزینانی، بعد از ۴۱ سال از پایان زندگی ۴۳ساله این اندیشمند روشنفکر، سالگرد درگذشتش را در زادگاهش گرامی می‌دارند.

‌امروز سهم روستای مزینان از جذب گردشگر، حضور نه چندان پر رنگ استادان و متفکران شریعتی دوست، به همراه شاگردان و مریدانشان به زادگاه این اندیشمند است تا شبی را در کویر شریعتی بگذرانند و کویریات بخوانند و کمی از دید او به آسمان پر ستاره‌اش خیره شوند.

روزنامه ایران– سهیلا سادات مطلوبی

شاهدان کویرمزینان؛ مزینان که وجه تسمیه ی آن زادگاه دانشمندان و اندیشمندان است چندین تمدن ازجمله آریایی ، مادها و پارت ها را تجربه کرده علاوه برخانه زادگاه شریعتی ها آثار تاریخی برجا مانده از تمدن اسلامی از جمله مسجد جامع بلال که در مزینان قدیم واقع شده ، حدیره در شمال غربی مزینان برجای مانده از دوران مأمونی، راه باستانی ابریشم و کاروانسرای عباسی، مسجد جامع با قدمت 200 ساله ، حوزه علمیه قدیم ، باغستان و قلعه های امین آباد و سرهنگ و همت آباد و اسماعیل آباد و کویر بکر آن که به نظر کارشناسان علم نجوم بهترین مکان برای رصد ستارگان می باشد همه و همه از جذابیت های خاصی برای حضور گردشگران برخوردار هستند.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویر مزینان در سروش: https://sapp.ir/sh.mazinan


  • علی مزینانی
۳۰
خرداد
۹۷

آیین نکو داشت چهل و یکمین سالگرد عروج فرزند شایسته کویر دکتر علی شریعتی مزینانی روز سه شنبه 29 خرداد در زادگاهش مزینان برگزار شد.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویر مزینان در سروش: https://sapp.ir/sh.mazinan

  • علی مزینانی
۳۰
خرداد
۹۷

آیین نکو داشت چهل و یکمین سالگرد عروج فرزند شایسته کویر دکتر علی شریعتی مزینانی روز سه شنبه 29 خرداد در زادگاهش مزینان برگزار شد.

به گزارش شاهدان کویرمزینان ؛ در این مراسم که به همت شورای اسلامی و دهیاری و مردم قدرشناس مزینان و همراهی فرمانداری شهرستان داورزن برگزار گردید دکتر غلامرضا غفاری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری و دکتر سیدجواد حسینی معاون سیاسی ، امنیتی استاندار خراسان رضوی سخنرانی کردند.

دکترغلامرضا غفاری با اشاره به ابعاد والای شخصیتی و بینش دکتر علی شریعتی مزینانی گفت: شریعتی افتخار بزرگی برای ایران است و حق بزرگی بر جامعه ایرانی دارد.
وی تصریح کرد: اهتمام به برگزاری مراسم پاسداشت شریعتی و گرامی داشتن یاد و خاطره او نشان از شناخت اندیشه وی در جامعه است.
غفاری با بیان اینکه شریعتی بخشی از تاریخ فرهنگ کشور است، گفت: واکاوی و بازنگری تاریخ معاصر کشور بدون توجه به ایدئولوژی این اندیشمند، سخت و یا امکان ناپذیر است.
معاون فرهنگی، اجتماعی وزیر علوم ادامه داد: بازنگری آثار میراثی دکتر شریعتی به عنوان یک ضرورت فرهنگی و تاریخی در پیشبرد مسائل مختلف جامعه حائز اهمیت است.
وی با اشاره به اینکه شریعتی جلوتر از زمانه خود گام برمی داشت، خاطرنشان کرد: او خود را به دانشگاه محدود نکرد و تنها یک استاد و یا معلم نبود. او خود را معلم جامعه و رسالت خود را فراتر از معلمی و استادی می دانست.
غفاری گفت: مهمترین نقش دکتر شریعتی در زمانه خود، دعوت جوانان به تفکر و تامل مسائل مختلف بود که موفقیت های زیادی را در آن به دست آورد.
وی با اشاره به اینکه محتاج بازخوانی و نقد و بررسی آثار شریعتی هستیم، گفت: باید فراتر از ایام سالگرد، منش و تفکر شریعتی را میان جوانان گسترش دهیم. شریعتی مبانی اصالت و هویت ملی و دینی را در جامعه آن زمان مطرح می کرد.

مشاور و معاون سیاسی و امنیتی استاندار خراسان رضوی هم در این مراسم اظهار داشت:کردار ،گفتار و اندیشه های شریعتی تاثیرگذار بود و برای درک موافقت ها و مخالفت ها با اندیشه های شریعتی، باید به آثار وی مراجعه کرد.

سیدجواد حسینی افزود: سخنرانی یا گفتاری در آثار دکتر شریعتی مشاهده نمی شود که براساس اسلوب استادان یا دانشگاه نوشته شده باشد بلکه دردمندی و درک از زمان و تعهد دردمندانه او بود که مسائل را تبدیل به نیاز امروز و فردا می کند.

این مراسم با برنامه های متنوعی از جمله  سخنرانی،بازخوانی زندگینامه دکتر شریعتی،اجرای تواشیح، دلنوشته  و تقدیر از برگزار کنندگان مراسم های بزرگداشت دکتر علی شریعتی مزینانی در سال های گذشته به پایان رسید.

اجرا دکلمه و شعر خوانی توسط شاعران سبزواری در وصف دکتر علی شریعتی مزینانی نیز از دیگر برنامه ای این مراسم بود.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویر مزینان در سروش: https://sapp.ir/sh.mazinan

  • علی مزینانی
۲۹
خرداد
۹۷

علی شریعتی، با نام علی مزینانی، در سحرگاه ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ در بندر ساتهامپتون در انگلستان درگذشت. خبر مرگش در ۴۳سالگی و یک ماه پس از خروجش از ایران از همان لحظات اول، زمزمه‌های تلفنی را تبدیل به پچ‌پچه‌هایی در سطح شهرها و فریادها و مشت‌هایی گره کرده در محیط‌های دانشجویی و محافل سیاسی کرد.شریعتی

به گزارش شاهدان کویرمزینان؛دکترسوسن شریعتی در ادامه یادداشتی که به مناسبت سالروز درگذشت پدرش، دکتر علی شریعتی مزینانی در روزنامه شرق نوشت، آورد: «دانای کل - مأموران اداره ساواک - همه جا هست و از همه گوشه و کنار و پنهان و آشکار شهر خبر می‌آورد؛ سلف‌سرویس دانشکده فنی، دانشکده حقوق، دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران، زندان اوین، زندان قصر، دانشگاه ملی، دانشکده بابل... . طی گزارش‌های دانای کل از همان ساعات آغازین پخش خبر (۳۰-۳۱ خرداد) برخی از دانشجویان با دادن شعارهایی چون «درود بر شهید علی شریعتی»، «اتحاد، مبارزه، پیروزی»، «دشمنت را می‌کشیم، قاتلت را می‌کشیم»... با شکستن شیشه‌های دانشگاه مراتب اعتراض خود را به مرگ مشکوک شریعتی اعلام می‌کنند. دانشکده‌های علم و صنعت، مراکز آموزشی سازمان کرج، دانشگاه آریامهر و دانشسرای فنی بابل از جمله دانشگاه‌های سوگوار بودند. در ۳۱ خرداد ۱۳۵۶، در مراسم چهلم ختم پدر یکی از روحانیون در مسجد ارگ تهران خبر مرگ شریعتی سراسری می‌شود و مسجد را به تشنج می‌کشاند. بر همگان روشن است بی‌هیچ تردیدی «شریعتی را کشته‌اند». بر سر شهید بودن یا مرحوم‌ شدن شریعتی هنوز در این تاریخ دعوایی به پا نشده است. در محافل مذهبی سنتی، در بازار و در میان جریانات سیاسی اپوزیسیون واکنش‌ها از همین جنس است؛ اعتراض، خشم و ناباوری.

نظام شاهنشاهی که تازه از بیستم خرداد از خروج شریعتی با نام علی مزینانی آگاه شده و رد پای او را در انگلستان یافته بود، از ابعاد گسترده پخش خبر مرگ شریعتی به وحشت می‌افتد و می‌کوشد این فضا را مدیریت کند. چه کند؟ مجوز مراسم بدهد یا ندهد؟ در مسجد باشد یا در دانشگاه؟ در تهران یا مشهد؟ در خانه‌ها یا در خیابان‌ها...؟ برگزاری مراسم را به دوستانش بسپارد یا به خانواده، به دانشگاهیان یا به فعالان سیاسی و... . شریعتی را استاد تصفیه‌شده دانشگاه و زندانی سیاسی همین یک سال پیش بنامد یا متفکر بزرگ اسلام و محقق...؟ نهایتا تصمیمش می‌شود این:

«محترما به استحضار می‌رساند: روز ۲۵۳۶/۴/۱ ابلاغ شد که در اجرای اوامر جهان مطاع اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به جناب آقای نخست‌وزیر مقرر است، از نامبرده بالا که در لندن فوت شده تجلیل و قسمت‌هایی از نوشته‌هایش که در گذشته علیه خود نوشته در جراید درج گردد. در اجرای اوامر صادره در جلسه‌ای با حضور آقایان نیکخواه و امیر طاهری بررسی‌های لازم و معمول و اقداماتی به شرح زیر به عمل آمد:

۱- قرار شد از طریق نخست‌وزیری ترتیبی اتخاذ گردد که دانشگاه فردوسی مشهد روز ۳۶/۴/۲ به انگیزه این که شریعتی استاد آن دانشگاه بوده آگهی مجلس یادبود و ترحیم او را در جراید منعکس نمایند.

۲- روزنامه کیهان ضمن انعکاس خبر کوتاهی درباره چگونگی فوت مشارالیه، بیوگرافی مشروح او را که قبلا توسط ساواک تهیه شده به چاپ رساند.

۳- روزنامه کیهان مقاله دیگری را تحت عنوان افکار و عقاید شریعتی درباره مسائل ملی و مذهبی که آن هم توسط نماینده ساواک تدوین و تنظیم شده چاپ نماید.

۴- روزنامه اطلاعات نیز خبر درگذشت و شرح زندگی شریعتی را به‌ صورتی‌ که تا حدودی از نظر مطالب انشائی و سبک با نوشته کیهان متفاوت است، در تاریخ ۳۶/۴/۲ منتشر سازد.» (با امضای عطارپور - شریعتی به روایت اسناد ساواک - جلد سوم - مرکز اسناد انقلاب اسلامی)

محصول این دستورالعمل می‌شود دو مطلب در دو شماره روزنامه کیهان در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۵۶ و دوم تیر ۱۳۵۶:

«دکتر شریعتی متفکر بزرگ و اسلام‌شناس محقق از مدتی قبل از ناراحتی چشم و بیماری قلبی در رنج بود و برای معالجه به اروپا رفت و سرانجام در تاریخ ۳۶/۳/۲۹ بر اثر آخرین حمله قلبی جهان را بدرود گفت». (کیهان ۳۱ خرداد ۱۳۵۶)

روزنامه کیهان در دوم تیر نیز ویژه‌نامه‌ای را به شریعتی اختصاص می‌دهد تا بنا بر توصیه عطاپور، رئیس اداره یکم عملیات و بررسی ساواک «مقاله دیگری را تحت عنوان افکار و عقاید شریعتی درباره مسائل ملی و مذهبی که آن هم توسط نماینده ساواک تدوین و تنظیم شده» چاپ کرده باشد. نام این یادداشت این است: «دکتر شریعتی: سفری طولانی که مقصد آن بازگشت به خویش بود» و در آن از شریعتی ناسیونالیست، ایران‌دوست، ضد‌ غرب‌گرایی و ضدمارکسیست تجلیل می‌کند.

روزنامه کیهان در دستورالعمل ساواک خوش‌رقصی و غلو را برای تلطیف افکار عمومی به اینجا می‌رساند: «علی شریعتی به موازات تحصیل علوم جدید در حضور پدرش تحصیلات دینی و علوم قدیمه و عربی آموخت و به هنگامی که فقط ۱۵‌ساله بود، مسائل دینی و اصول اساسی مذهب جعفری را به نیکی می‌دانست و در همان ایام برای پدرش که به تفسیر قرآن و تعلیم مسائل دینی و ترویج اصول راستین مذهب بود، دستیار فعالی به شمار می‌آمد». نویسنده کیهان (ساواک) شریعتی را مدرس دانشگاه سوربن پاریس و از دوستان صمیمی و نزدیک ژان پل سارتر معرفی می‌کند: «او دوره جامعه‌شناسی اسلامی را در دانشگاه سوربن به پایان آورد و در این رشته درجه دکترا گرفت و متعاقبا به عنوان مدرس در همان دانشگاه به تدریس پرداخت». (کیهان- ۲ تیر ۱۳۵۶)

از میان احکام چهارگانه بالا برای مصادره شریعتی و تلطیف افکار عمومی و اثبات حسن نیت خود، نظام شاهنشاهی در آن خرداد ۱۳۵۶ به جز درج این دو مطلب در کیهان نتوانست کار دیگری را پیش ببرد. دانشگاه مشهد مراسمی برای استاد اخراجی خود تدارک ندید. معلوم بود که امکان ندارد بتوان با تدارک تئاتر سوگواری برای شریعتی دلی را به دست آورد یا داغی را خنک کند. از همین رو در ایران هیچ مراسمی به جز مراسم هفتم او در مشهد و آن هم بی‌سخنران، مجوز نگرفت. در تهران تقاضای برگزاری مجلس ختم در مسجد ارگ بی‌پاسخ ماند.

با‌ این‌ همه مراسم‌های کوچک بی‌شماری در سراسر ایران در سوگ او و به یادش از سوی اقشار و طیف‌های وسیع دانشجویی، جوان، فعالان سیاسی و محافل روشنفکری برگزار شد.»

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویر مزینان در سروش: https://sapp.ir/sh.mazinan

  • علی مزینانی
۲۸
خرداد
۹۷

شبکه چهار سیما به مناسبت چهل و یکمین سالروز شهادت دکتر علی شریعتی مزینانی ویژه برنامه دوقسمتی «میراث کویر» را به روی آنتن می‌برد.

به گزارش شاهدان کویرمزینان؛ تصویربرداری «میراث کویر» در دو قسمت 60 دقیقه‌ای به تهیه‌‌کنندگی مصطفی پورمحمدی در خانه موزه دکتر شریعتی صورت گرفته است. به گفته پورمحمدی تهیه کننده برنامه، این برنامه به مناسبت 29 خرداد سالروز درگذشت دکتر علی شریعتی مزینانی در قالب ترکیبی تهیه شده و در این دو قسمت با شاگردان دکتر شریعتی گفتگو شده است.

تهیه‌کننده‌ میراث کویر، تصریح کرد: تصویربرداری این مجموعه در خانه موزه دکتر شریعتی صورت گرفته و در این مکان با شاگردان استاد از جمله دکتر محمدحسین پاپلی یزدی نویسنده کتاب «شازده حمام»، استاد دانشگاه فردوسی مشهد و از شاگردان دکتر شریعتی گفتگو شده است. اجرای برنامه را علیرضا سمیع پور کارگردان مستند «شریعتی بدون روتوش» بر عهده دارد و در بخش دیگری از برنامه با محمدعلی نجفی کارگردان تئاتر و تلویزیون که در زمان دکتر شریعتی و به دخواست وی کارگردانی تئاتر "ابوذر" را بر عهده داشته است، گفتگو می‌کند.

وی به دیگر میهمانان برنامه اشاره کرد و گفت: محمد اسفندیاری پژوهشگرو نویسنده «کتاب‌شناسی توصیفی شریعتی» و «شعله بی‌قرار» در خصوص «شریعتی و شجاعت اندیشیدن» صحبت می‌کند و در بخشی دیگر علیرضا سمیعی‌پور مجری برنامه با حجت‌الاسلام علی ذوعلم درباره «مایه های انقلابی اندیشه شریعتی» به گفتگو می‌پردازد.

پورمحمدی تأکید کرد: گزیده‌ای از سخنرانی نعمت‌الله فاضلی دارای دکترای انسان شناسی اجتماعی در خصوص شریعتی به عنوان یک پدیده اجتماعی در برنامه پخش می‌شود. پخش تصاویر کمتر دیده شده از دکتر شریعتی به همراه پخش گزیده‌ای از سخنرانی‌های وی از جمله بخش‌های جذاب این ویژه برنامه تلویزیونی خواهد بود.

برپایه این گزارش، «میراث کویر» در دو قسمت 60 دقیقه‌ای 29 و 30 خردادماه ساعت 21 از شبکه چهار سیما پخش می‌شود. شبکه چهار سیما امشب مستند «فرزند کویر» که به ناگفته های زندگی دکتر علی شریعتی مزینانی می‌پردازد را ساعت 22 به روی آنتن می‌برد. «میراث کویر» به کارگردانی مینو بیگی روایتی است مستندی از محل تولد‍، زندگی و دیدگاه‌های «دکتر علی شریعتی مزینانی» که دوستان و نزدیکان دکتر در جمعی دوستانه از خصوصیات اخلاقی و تفکراتش می‌گویند.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویر مزینان در سروش: https://sapp.ir/sh.mazinan

  • علی مزینانی
۲۸
خرداد
۹۷

 

مراسم بزرگداشت چهل و یکمین سالگرد عروج عارفانه فرزند شایسته کویرمزینان دکتر علی شریعتی مزینانی در زادگاهش مزینان برگزار می شود

به گزارش شاهدان کویرمزینان؛ آیین نکوداشت چهل و یکمین سالگردشهادت فرزند شایسته کویرمزینان دکتر علی شریعتی مزینانی از ساعت 10 صبح تا 13 با حضور همشهریان و علاقه مندان به این معلم شهید در هیئت ابوالفضلی مزینان برگزار می گردد.

 در این مراسم قرار است دکتر غلامرضا غفاری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و دکترسیدجوادحسینی معاون سیاسی امنیتی استاندارخراسان رضوی سخنرانی کنند.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویر مزینان در سروش: https://sapp.ir/sh.mazinan

  • علی مزینانی
۱۵
ارديبهشت
۹۷

جناب آقای دکتر روحانی رییس جمهور عزیز اسلامی ایران
✍️سلام گرم ما را از خطه ی عطش زده کویر مزینان زادگاه دکتر علی شریعتی مزینانی پذیرا باشید

☸️شنیده ام که فردا یعنی یک شنبه ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ مطابق با ۱۹ شعبان۱۴۳۹ ه. ق و ۶ می ۲۰۱۸ قدم رنجه کرده و به دیار سربداران تشریف فرما می شوید و این روز به عنوان یک رخداد تاریخی در تقویم و پیشنبه سبزوار بزرگ برای همیشه ثبت و ماندگار خواهد شد مثل سفر بسیاری از بزرگان مانند حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) در تیرماه 1365، زنده یاد هاشمی رفسنجانی خرداد 1369 و....
💟پیشاپیش حضور پر خیر و برکت شما را به این خطه ی قهرمان پرور تبریک عرض می کنیم و امیدواریم تلاش دو نماینده ی محترم و پر تلاش آقایان مقصودی و سبحانی فر نیز مفبول حضرت احدیت قرار گیرد و توفیقات روز افزون نصیب این دو بزرگوار شود که الحق برای آبادانی و عمران  حوزه های انتخابیه خود به خصوص در شهرستان های ششتمد و جوین و گاه داورزن جدیت خوبی دارند
💠اما جناب آقای دکتر روحانی
حدود ۵سال پیش که کلید تدبیر و امید را از تلویزیون نشان مان دادید نور امیدی در دل تمامی ایرانیان تابیدن گرفت کلیدی که در چهارساله ی اول کمی چرخید  و در چهارساله بعدی منتظر هستیم بقیه اش بچرخد و قفل مشکلات باز شود زیاد وقت شریف شما را نگیرم وقتی شما  در دور اول انتخاب شدید ما مزینانی ها نیز خوشحال شدیم چون کسی سکاندار ریاست جمهوری شده که سخنرانی ها و نظرات خوبی درباره ی فرزندشایسته کویر مزینان دارد و برای یادآوری نیز بد نیست گفته شود در این دوره علاوه بر همسر و فرزندان شریعتی اغلب دوستداران او هم پای صندوق رأی آمدند و به امید فردای بهتر به شما رأی دادند لذا اکنون که به این دیار آمده اید و حدود چهل روز دیگر نیز سالگرد علی فرزندکویر فرا می رسد بد نیست عنایتی به زادگاه او داشته باشید خواسته ی زیادی نداریم و لازم هم نیست به زحمت بیفتید و این دیار را به تماشا بنشینید فقط ۱- شما هم در هیئت دولت و شورای امنیت ملی مطرح بفرمایید بعد از چهل و یک سال پیکر این غریب شام را به زادگاهش برگردانند ۲- وزیر راه خود را مأمور بفرمایید فقط تا وسط راه مزینان به داورزن بیایند و از نزدیک ببینند چه مصیبتی دلسوختگان کویر متحمل می شوند و هر سال عزیزی داغدار می شود ...
🌹با تقدیم احترام فراوان 

👈شاهدان کویرمزینان

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویر مزینان در سروش: https://sapp.ir/sh.mazinan

  • علی مزینانی